Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1989, Page 194

198
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
leynir sér ekki hversu nátengt það hefur verið Þjóðminjasafninu (Forngripasafninu) frá
upphafi og fram á þennan dag. Sigurður Vigfússon var sjálfur forstöðumaður safnsins, og
sú hefð hefur verið allt frá hans dögum að starfsmenn þess hafa verið drýgstir um að sjá
bókinni fyrir efni. Má ef til vill segja að þetta liggi í hlutarins eðli. Með vissum hætti er
Árbók einnig árbók Þjóðminjasafnsins. Á tímabili birtust í henni aðfangaskrár safnsins
(sjá Árbók 1897-1912 og 1913-14) og síðan 1955 hcfur safnið átt þar inni með árlegar
starfsskýrslur sínar. Skýrslur og ritgerðir um allar fornleifarannsóknir safnsins hafa verið
birtar í ritinu. Þjóðminjasafnið hefur ætíð haft afgreiðslu á hendi fyrir félagið og meðal
annars sent út Árbók á ári hverju, en það er talsvert mikil vinna, sem þakkarvert er að
starfsmenn safnsins inna af hendi. Það er eitt dæmi af fleiri um að menn séu félaginu og
Árbók innan handar án þess að þiggja sérstaka greiðslu fyrir, taki það á sig sem einskonar
þegnskyldu eða embættisfylgju að leggja fram vinnu til þess að Árbók megi lifa og vera
sæmilega úr garði gerð. Þannig hefur löngum verið og er enn.“
Meginviðfangsefni Fornleifafélagsins hefur verið, er og verður að gefa út Árbókina.
Þeir sem til þekkja vita mætavel að þar fer eitt merkasta ársrit íslenskt um minjaverndar-
legt efni, sem við getum öll verið hreykin af. Er fyllilega ástæða til að þakka öllum þeim
er stutt hafa að viðgangi hennar um aldarbil og hartnær áratug betur. Einnig árnum við
félagi okkar heilla á tímamótum og vonum að það megi lengi og vel dafna.
Enda þótt það sé út af fyrir sig skemmtilegt að fornminjafélag eigi sér forn lög, en þau
eru frá 1919, verður ekki þeirri hugsun varist að æskilegt væri að líta ögn betur á þau.
Leyfi ég mér aftur að vitna í grein Kristjáns: „Þessi endurskoðuðu félagslög frá 1919 eru
enn í gildi, óbreytt með öllu, enda verður þess ekki vart að neinar tillögur hafi komið
fram til breytinga á þeim. Sannleikurinn er þó sá að þessi 60 ára gömlu lög eru orðin
mjög úrelt og í þeim eru ýmis ákvæði sem ýmist er ekkert gert til að framfylgja eða þau
eru brotin, eins og til dæmis ákvæðið um félagsgjöld. Væri trúlega full ástæða til að láta
verða af því að endurskoða þessi gömlu lög rækilega með tilliti til breyttra aðstæðna á
ýmsan hátt.“
Þessi orð geri ég að mínum, enda hefur stjórnin ákveðið að leggja til að komið verði
á fót ncfnd í tilefni afmælisársins, til þess að endurskoða lög félagsins og mun ég koma
að því á eftir.
Þessu næst gerði varaformaður grein fyrir útgáfu rita um Skálholtsrannsóknir í ritröð-
inni Staðir og kirkjur. í 1. bindi, sem út er komið er fjallað um kirkjugrunninn, í 2. bindi,
sem nú er tilbúið, verður um kirkjurnar ofanjarðar eftir skjallegum heimildum (eftir Hörð
Ágústsson), 3. bindi um kirkjugripi og 4. bindi um Skálholt sem stað (eignir o.fl.).
Veittur hefur verið 150.000 kr. styrkur til útgáfunnar úr Vísindasjóði. Ákveðið hefur
verið að efna til framhaldsrannsókna í Skálholti, en þar er m.a. eftir að rannsaka bæjar-
hólinn, og verður leitað til Norræna menningarmálasjóðsins um styrk til rannsóknanna,
sem stefnt er að því að hefja árið 1994.
Þá skýrði varaformaður frá því að ákveðið hefði verið að efna til ritraðar á vegum
félagsins, sem á að vera í stærra broti en Árbókin, og er ætlunin að birta þar stærri rit-
gerðir en rúmast í Árbókinni. í fyrstu tveimur bindum munu verða ritgerð Sveinbjarnar
Rafnssonar um rannsóknir á Jökuldal og friðlýsingar- og fornleifaskrá eftir Guðmund
Ólafsson.
Þá gat varaformaður þcss, að ákveðið hefði verið að sctja á stofn ritnefnd til að stýra
ritröð þessari og vera til halds og traust við útgáfu Árbókar.
Varaformaður sagði stjórn félagsins vonast til að geta haldið fleiri fræðslufundi og væri
ákveðið að Sveinbjörn Rafnsson flytti á næstunni erindi um loftmyndatöku á Austurlandi.