Eimreiðin - 01.01.1915, Blaðsíða 44

44
að efni. Manntalsboð þetta hefir verið sent út til íslands með
skipnnum 1761, og áttu prestar og meðhjálparar að annast það,
og koma því til kaupmanna, er síðan sendu það utan með skip-
unum 1762 og 1763. En skýrsluformið er ógreinilegt, og það
gerir það að verkum, að manntalið er mjög mismunandi útfylt;
sumir tilfæra nöfn allra í prestakallinu, aðrir að eins nöfn bænd-
anna, en það, sem þessar skýrslur ná, má fá fullkoinna skýrslu
yfir kyn, tölu og aldur fólksins, og sumstaðar um stöðu þess,
og nákvæma skrá yfir jarðeigendur og yfir sveitarómaga, ald-
ur þeirra og kyn. Ennfremur er þar skrá yfir bátaeign í mörg-
um sýslum landsins. Samkvæmt þessum skýrslum voru 1762 í
Rvík 314 íbúar; af þeim eru 100 taldir á jörðinni Reykjavík og
68 á hjáleigum hennar. Og af þessum 314 mönnum eru 7 fang-
ar í hegningarhúsinu.
Næsta manntalið er frá 15. ágúst Í769. Þá voru taldir allir
menn á landinu, og má sjá tilefni þessa manntals og næsta
manntals í »Skýrslum um landshagi á íslandi« II, 31—57 og
76—92. Frumskýrslurnar að þessu manntali eru í Ríkisskjala-
safni Dana. Er manntal þetta á prentuðum eyðublöðum og
nafnalaust með öllu, að eins tala íbúa í sókn hverri eftir aldri og
kyni; eru landsmenn þar flokkaðir í 7 flokka með 8 ára aldurs-
bili í hverjum flokk; elzti flokkurinn 48 ára og eldri. En auk
þess er skýrt frá atvinnu manna, og öllum skift í 5 flokka; síð-
asti flokkurinn er sjúklingar á spítölum og ómagar. í þeim
flokki eru þá um land alt 920 karlmenn og 1438 kvennmenn
eða 2358 manns, eða færri en voru í Suðuramtinu einu árið
1703; en landsmenn voru þá nokkru færri.* 1) En 1910 eru
ómagar orðnir að eins 1660, en landsmenn þó meira en helmingi
fleiri en 1769.
Síðasta manntalið er frá 1785; er það í Ríkisskjalasafni
Dana, en ekki í frumriti. Pað byrjar með nákvæmri skrá yfir
fædda og dána frá 1769 (manntalinu þá) og til 1785, og er
manntal þetta á sama grundvelli hvað starfa snertir og næsta
manntal áður, og skiftir mönnum í flokka eftir kyni og aldri,
með iO ára millibili til 100 ára aldurs (1 —10, 11—20 o. s. frv.).
') I »Skýrslum um landshagi á íslandi« er skýrt frá hinum mismunandi
mannfjölda á íslandi, er þeir hafa fengið, er hafa reiknað hann út fyrir árið 1769.
I skýrslunum sjálfum er bygt á tölunni 46201, og er það rétt tala samkv. skýrslum
biskupanna í Ríkisskjalasafrlinu.