Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1915, Page 7

Eimreiðin - 01.05.1915, Page 7
83 •efnið úr ólífrænum samböndum, úr kolsýru loftsins. Kraftinn til þess, að vinna kolsýruna, fá þeir við efnabreytingar, elding ólíf- rænna efna. Saltpétursgerlarnir búa þannig til lífræn efni úr ólíf- rænum efnum, þótt ekki séu þeir grænir, og sólarljósið komi hvergi nærri. Petta kollvarpar með öllu gömlu kenningunni, að grænar jurtir einar gætu framleitt lífræn efni af ólífrænum efnum. Samkvæmt þróunarkenningunni eiga allar lífsverur að vera komnar af ófullkomnum frumverum. Pessar frumverur hljóta að hafa breytt ólífrænum efnum í lífræn efni. Álit manna hefir ver- ið, að frumveran eða frumverurnar hafi verið grænar. En úr því að saltpétursgerlarnir geta unnið lífræn efni úr líflausri náttúru, án sólarljóss og græns litar, þá er alveg eins líklegt, að frumverurnar hafi verið eitthvað svipaðar gerl- um. Vel getur hugsast, að gerl- arnir hafi þegar verið farnir að byggja jörðina, meðan hún var svo heit, að vatnið var í gufu- formi kringum hana, í svo þykk- um mekki, að geislar sólarinnar gátu ekki brotist í gegnum hann. Gerlarnir skiftast þá í sjálf- bjarga og ósjálfbjarga gerla. Ósjálfbjarga gerlar skiftast í sníkjugerla og rotgerla. Sníkjugerlar eru algengir á lifandi verum. Peir valda veik- indum á dýrum og jurtum. Margir þeirra eru orðnir svo vanir sníkjunum, að þeir geta ekki öðruvísi lifað, og er erfitt að rækta marga þeirra. Margir sníkjugerlar geta og lifað sem rotgerlar, ef verkast vill. Sníkjugerlarnir eru kunnastir alþýðu manna. Eigi er það þó svo að skilja, að þeir séu hverjum manni sýnilegir; því að þeir eru svo smáir, að þeir sjást ekki nema í góðri smásjá. En af verkunum skuluð þér dæma þá. Það geta menn gert, þótt gerl- arnir séu smáir; því að verk þeirra eru oft mikil og ill í lifandi dýrum. Pessi örlitla gerilögn leggur oft stóran og sterkan mann að velli á örstuttum tíma. Eeir eru sannkallaðir óvinir þeirra vera, sem þeir sníkja á; og sökum smæðarinnar er erfitt að var- ast þessa ósýnilegu fjendur. Til þess að varast þá, verður mað- 9. Berklagerlar (BacUritim tuber- culosis), litaður hráki; dökku strikin eru gerlarnir. 10<7

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.