Eimreiðin - 01.05.1915, Side 69

>45
mikill stökkmaður), þá virðist það ekki nægja; ekki sízt þar sem
hann er ekki nema 15 ára gamall drengur, sem engum þroska hefir
náð, hvorki í þessu né öðru, þegar hún tekur hann að sér. Og lýs-
ingin á iðjuleysi hans og landeyðuskap, eftir að hann er kominn í
náðina hjá húsmóður sinni, þar sem hann er að þvælast fyrir fólkinu
og tefja það við vinnuna um hábjargræðistímann, virðist enganveginn
til þess fallin, að gera hann aðlaðandi í augum annarrar eins skör-
ungskonu eins og Önnu frá Stóruborg. Eina skýringin, sem sagan
gefur, verður því löngun Önnu til að s t o r k a almenningsálitinu og
hinum óréttláttu landslögum. En sú skýring nægir ekki, að þetta
hafi í fyrstunni aðeins verið leikur. Sagan hefði þurft að sýna betur,
en gert er, að Hjalti hefði verið einhvetjum þeim eiginleikum búinn,
sem gerðu hann ómótstæðilegan í augum Önnu, sem seiddu hana að
honum. En það er öðru nær. Hann er í allri sögunni fremur at-
kvæðalítil persóna. og það, sem hann er, er hann einungis fyrir upp-
eldi og aðgerðir Önnu.
Sagan kemur víða við og lýsir mörgu í aldarhætti 16. aldar,
bæði ýmsum áhrifum siðaskiftanna, framferði valdsmanna, búningum,
brúðkaupssiðum, Stóradómi o. fl. Slíkar lýsingar eru mjög fræðandi
og mikils virði, en þær þurfa að vera sannar, jafnt í skáldsögu sem
f sagnariti. T’að er og auðséð, að höf. hefir gert sér mikið far um
að gera þær sem trúastar, enda munu þær nærri réttu lagi í öllum
aðalatriðum, þó skeika kunni í einstöku smámunum.
Gott að eiga von á fleiri sögum af þessu tægi. í'ær fræða og
glæða og sá ýmsu góðu fræi í hjörtu lesendanna.
V. G.
HANNES S. BLÖNDAL: LJÓÐMÆLI. 3. útg. aukin. Rvík
>9'3 (s'g- Kr-)-
ró að kvæði þessi séu nú komin í 3. útgáfu, þá er það ekki af
því, að þau séu svo þrungin af frumlegum hugsunum eða stórfeldum
skáldskap. Öðru nær. Þau eru vfirleitt fremur veigalítil. En þau
eru lipurt og létt kveðin, og víða gamansöm. Og þau eru laus við
allan drunga og þokuský og öllum mönnum auðskilin. Að þau hafa
náð jafnmiklum vinsældum, eins og þau hafa gert, sýnir ljóst, hvað
það er, sem bezt á við fólkið, sem sé lipur léttmetiskvæði, sem menn
þurfa ekki að vera að brjóta heilann um, til þess að komast inn að
hugsuninni og kjarnanum.
Eitthvert bezta kvæðið í allri bókinni er »Kveðja til Langdæl-
inga« (bls. 115). 1 því er bæði fögur lýsing og svo mikil tilfinning,
að hún ósjálfrátt snertir taugar lesandans. Sum af íslandsminnunum,
einkum þau, sem ort eru í Vesturheimi (t. d. á bls. 208), eru og
tilvalin kvæði, þar sem aftur önnur (þau elztu) eru ekkert annað en
bergmál af íslandsminnum Kristjáns Jónssonar. Mörg af gamankvæð-
unum eru og dáindis smellin, t. d. »A skautum« (49), vTfunda boð-
orðið« (55) og »Veröldin og ég« (63). Og sama er að segja um
ádeilukvæðin, t. d. »Á sýsluvegi« (135) og »Hreppapólitík« (156).
l’au eru f rauninni líka gamankvæði, þó að full alvara liggi á bak
við þau. Höf. ætti að yrkja fleiri af þesskonar kvæðum, því gagn-