Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.1984, Page 15

DV. MANUDAGUR12. MARS1984.
15
Helgi Geirsson
ar hafa þá verið trúlausir eða með af-
brigðum skynsamir og umburðarlynd-
ir. Islensk rit frá þessu tímabili sanna
að Islendingar voru vel trúaðir á æsi-
sína, svo síðari ástæðan hlýtur að hafa
verið forsenda þess að þetta gat gerst.
Utlendir kristnir trúboðar og
íslenskir hjálparsveinar þeirra voru að
vísu búnir að fara um landið með báli
og brandi, svikum og ofbeldi og sjálf-
sagt voru Islendingar búnir að frétta
af enn hræðilegri verkum kristinna
manna á Norðurlöndum, en ef ása-
trúar Islendingar hefðu viljað spilla
blóði landa sinna sem voru kristnir þá
er ekki efi að þeir hefðu getað komið í
veg fyrir kristnitöku, þá, á Islandi.
Þeir gerðu það ekki og sönnuðu þar
meö umburðarlyndi sitt og manndóm.
Islenskir ásatrúarmenn fomaldar
hafa aldrei fengið þakklæti fyrir þetta
sem skyldi, né réttmæta viðurkenn-
ingu.
Dauðadómur
trúarbragða
Eg skal viðurkenna að þeir sem
leyföu kristnina gerðu sér aldrei ljóst
að þeir voru að kveða upp dauðadóm
yfir trúarbrögðum sjálfra sín og trúar-
brögðum forfeðra sinna, trúar-
brögðum sem höfðu reynst þeim svo
vel á gullöld þeirra, trúarbrögðum
sem gerðu þeim kleift að bera virðingu
fyrir trúarbrögðum annars fólks jafnt
og sínum eigin. Það var jú ýmislegt
bogið við ástandið þegar Islendingar
samþykktu kristni á Alþingi.
Þangbrandur prestur sem var ný-
kominn frá Islandi gekk á fund Olafs
Tryggvasonar Noregskonungs og
sagði honum að hann hefði enga von
um að Islendingar mundu taka kristni.
Olafur varð æfur og lét drepa þá Is-
lendinga sem hann náði í og lét taka
aöra sem gísla. Síðan sendi hann
Hjalta og Gizur til Islands til að heimta
að menn tækju kristni en menn vildu
ekkert við þá tala. Þeim tókst samt að
sannfæra Siöu-Hall því honum þótti
mikið til þess guðs koma sem hafði alla
þessa engla til að þjóna sér og gat einn
ráðið öllu svo hann lét skírast. Síðan
var farið á Alþingi meö heimtingu
Olafs konungs um aö menn tækju
kristni, og mönnum sagt frá gíslunum.
Þorgeiri goöa sem hafði lögsögu á
þinginu var falið kristintökumálið en
fyrst gaf Síöu-Hallur Þorgeiri hálft
hundrað silfurs, þannig að málið var
kannski ekki skoðað alveg hlutlaust.
Að leyfa trúarbrögð annars fólks
með lögum, án blóðsúthellinga, lýsir
miklum mannkostum, sem voru
óþekkt fyrirbrigði, meðal annarra
þjóða þessa tímabils, jafnvel í dag,
jafnvel þótt kristnir menn hafi notað
nauöung, morð og mútur til að ná
framgangi máls síns.
Spurningin er, berum við niðjar for-
feðra vorra næga virðingu fyrir mann-
dómi þeirra? Hefur nútímakirkjan
kristna sýnt viðunandi virðingu og
þakklæti þeim mönnum sem leyfðu
kristni á Islandi fyrir þúsund árum?
Viðurkennir kirkjan að ásatrú forfeðra
okkar var merkileg trú, umburðar-
lynds fólks? Hafa islensk stjórnvöld
vilja og andlegt þrek til að láta
fræðimenn rannsaka hugsunarhátt og
trúarbrögð ásatrúar forfeðra vorra,
síðan að gefa bömum í skólum
landsins tækifæri til að kynnast betur
merkilegum forfeðrum sínum og
merkilegu tímabili í sögu þjóðarinnar?
Þeim sem vilja á óskiljanlegan og
annarlegan hátt níða forfeöur vora, er
einungis hægt að fyrirgefa á þeirri for-
sendu að þeir viti ekki hvað þeir eru að
gera.. .
Menning
Köyhat
Ritarit
Tónleikar Köyhöt Ritarit, Fátœkra riddara, f
Norrœna húsinu 6. mars.
Efnisskrá: Hermann Rechberger: Úr Piae cant-
iones og Codex potatorum (úts.), Orlando di
Lasso: Carmina chromatica; Adriano Banchieri: II
zabione musicale og I Bestiale; Anonymus:
Dance royale; Juan del Encina: Fata la parte;
Magnus Cordius: Canto di Lanzi; Jukka Kankain-
en: Juomarin laulu (úts.); Pekka Kostiainen:
Kolm' on miehellö pahoa; Erik Bergman: Das
grosse Lalua; Eskil Hemberg: Tre visor fr&n
áttiotalet.
Köhyat ritarit er nafn á vinsælum
eftirrétti finnskum,eins konar steiktu
eggjabrauði með þeyttum rjóma,
muldum hnetumogsultutauslettu ofan
á. Nafnið þýðir fátækir riddarar. Það
er á sinn hátt tvírætt eða margrætt.
Það getur vísaö beint til desertsins eða
trúbadora miðalda, eða þá bara verið
fundið upp til að gera grín að þjónustu-
peningi einum sem forseti lýðveldisins
Finnlands gaukar að ýmsum þeim sem
gert hafa embætti hans smágreiða.
Tónleikar
Ef þú ert ordin(n) leid(ur) á kaffiauglýsingum
skaltu ekki lesa þessa............
„En ef þú vilt endilega lesa þessa auglýsingu — þá get ég af eigin reynslu sagt þér að þetta
er alvöru kaffi.
Afa- og ömmukaffið frá ívari er kaffið sem kemur mér í gang á morgnana og eftir einn til
þrjá bolla er ég til í fuskið. — Stálsleginn.
Okkar á milli... kaffið frá fvari er öðruvísi en gengur og gerist, enda um úrvalsbaunir að
ræða og innihald í lofttæmdum umbúðum. Reyndu bara — þú sannfærist og hvað er einn
pakki af kaffi á milli vina...“
Utsölustaöir: Versl. Straumnes, Vesturbergi AFA- OG ÖMMUKAFFl^feSKjjflF Utsölustaðir: Sláturfélag Suðurlands, Glæsibæ
Kjörval, Mosfellssv. Sláturfélag Suðurlands, Austurveri
Kostakaup, Hafnarf. ) Kaupfélag Kjalarnesþings, Mosfellssveit
Kjötbúð S.S. löufelli 'N v'vars / Arnarkjör, Garðabæ
\ xKAFFJ/ Versl. Arnarhraun, Hafnarf.
(VAR - SKIPHOLTI 21 - SlMI(91) 23188 og (91) 27799
Eyjólfur Melsted
Nefnast slíkir smáviðvikamenn eftir
peningnum, Lejonen Ritarit, eða ljóns-
riddarar. Allar geta tilvisanir þessar
átt við um spil og söngflokk þennan. Að
þeir séu formlegir er visast síðasta lýs-
ingarorðið sem notaö verður um þá.
Þetta eru frískir, ungir menn sem
velja sér að viðfangsefnum miðalda-
söngva, renaissancesöngva og finnska
nútímasöngva. Einnig leika þeir með á
eftirlíkingar gamalla hljóðfæra.
Frískleikinn vegur á móti
því sem á vantar
Ekki þarf lengi að hlusta til að kom-
ast að raun um aö hér eru ekki mjög
skólaðar raddir á ferð. Þeir eru heldur
ekki neinir afburða spilarar á eftir-
gerðarhljóðfærin, að organistanum,
Kaj-Erik Gustafsson, undanteknum.
Hermann Rechberger leikur skemmti-
lega á saltara, en blæs ekki á blokk-
flautur að sama skapi vel. Hinir spilar-
amir falla í sama flokk með sín ein-
földu hljóðfæri. Hljómur þeirra er alls
ekki sannfærandi og upp á vantar með
fæmina sem fyrr segir. — En ýmislegt
annaö vinnur upp þaö sem á vantar og
meira en þaö. Þeir vinna mikiö á með
framkomu sinni og frískleika í músík-
flutningi. Svo er það líka spuming
hvort drykkju- og kersknivísur mið-
alda njóti sín betur í alltof fágaðri
gerð. En útsetningar Hermans Rech-
bergers á miðaldasöngvunum eru vel
og skemmtilega unnar.
Þarf ekki að kunna orð...
Besta skemmtun höfðu menn, hygg
ég, af flutningi riddaranna á músík nú-
lifandi tónskálda finnskra. Túlkun
þeirra lætur alla málaörðugleika
hverfa eins og dögg fyrir sólu. Það er
engum manni nauðsynlegt að kunna
orð í finnsku þegar þeir syngja
Drykkjumannasöng Kankaines, eða
þá um raunir manns sem sagðar em
þrjár í söng Pekke Kostiainen, til að
skilja hvað við er átt. Lekur bátur,
haltur hestur og þrasgjöm kona eru
svo músíkalskt-myndrænt máluð að
riddaramir hefðu eins getað haft
margföldunartöfluna fyrir texta (á
finnsku aö sjálfsögðu) og komið mein-
ingunni samt í smáatriðum til skila.
Vona ég að þessi ferskleikans blær
verði líka á kirkjutónleikum þeirra
félaga.
EM.
Falleg lína
sem
fáir standast
MAXIS er burðarmikil og sterk samstæða.
Tilvalin sem skilrúm, þar sem MAXIS
er jafnfullkomin í bak og fyrir.
Með MAXIS má byrja smátt og byggja upp.
MAXIS er meiriháttar