Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1987, Blaðsíða 17

LAUGARDAGUR 5. DESEMBER 1987.
i
17
sem mjög áhugavert hefur verið að
kynnast. Núverandi formaður er
fyrrverandi forseti Bandaríkjanna,
Gerald Ford. Næstur á undan honum
var Henry Kissinger. Aðrir formenn,
sem nefna mætti, eru John McCloy,
fyrrverandi ríkisstjóri Þýskaiands
eftir heimsstyrjöldina síðari, Eisen-
hower, fyrrum forseti Bandaríkj-
anna, og David Rockefeller.
Rockefellerfjölskyldan hefur alltaf
veitt starfsemi International House
athygli og stutt hana dyggilega."
- Hver þessara manna er þér
minnisstæðastur?
félagsins í New York frá 1964-74. Mér
skilst að á þeim tíma hafl farið fram
mjög öflugt starf á vegum þess. Getur
þú sagt mér frá því?
„Ég hafði mikla ánægju af þessari
starfsemi. íslendingafélagið hélt m.a.
samkomur þrisvar til íjórum sinnum
á ári. Á þessar samkomur komu yfir-
leitt um 200 manns. Hér var og er enn
töluverður fjöldi íslendinga bæði við
nám og störf. Við fengum oft mjög
góða ræðumenn frá íslandi og víðar
og stundum fengum við hljómsveitir
í heimsókn. Einnig héldum við
þorrablót og þá var íslenskur matur
á boðstólum. Við vorum einnig með
útisamkomur 17. júni og þær voru
mjög vel sóttar. Þessar útisamkomur
voru haldnar í lystigörðum og ég
held að fólk hafi haft gaman af
þessu.“
- Þú ert einnig í stjórn American
Scandinávian Foundation. Hvernig
er sú stjórn skipuð?
maðurinn svaraði að bragði að þau
yrðu vandlega varðveitt í albúmi á
meðan mr. Helgason fundaði innan
Intemational House.
Þegar Sigurður svo kom til fundar-
halda gat ég ekki á mér setið að biðja
hann um stutt viðtal. Ég náði honum
eftir að hann hafði gert fundarhlé og
féllst hann vinsamlega á að svara
nokkram spurningum sem fara hér
á eftir.
Upphafið árið 1944
- Hvenær komst þú í kynni við
Intemational House?
„Ég kom hingað til New York
haustið 1944 eftir mjög ævintýraríka
ferð. Það tók um þijár vikur að fara
yfir Atlantshafið á gamla Goðafossi.
Goðafoss fór ekki fleiri ferðir tii
Bandaríkjanna því hann var skotinn
niður á leiðinni til baka. Mér hafði
verið sagt frá Intemational House
og hér bjó ég á meðan ég stundaði
framhaldsnám við Columbiahá-
skóla.
Ég kunni mjög vel við mig hér. Það
var mikil reynsla fyrir ungan mann
eins og mig, sem aldrei áður haföi
farið til útlanda, að koma í þetta fjöl-
breytta samfélag. Allt í einu var ég
innan um fólk frá u.þ.b. hundrað
löndum í öllum heimsáifum. Þetta
víkkaði skilning minn á ólíkum við-
horfum og siðum meðal hinna ýmsu
þjóða og reyndist mér gott veganesti
fyrir framtíðina.
Það var mjög ævintýralegt að koma
frá litlu Reykjavík þeirra tíma til
New York. Þótt heimsstyrjöldin síð-
ari stæði enn yfir varð maður mjög
lítið var við það. Hér gekk allt sinn
vanagang eins og ekkert væri.“
- Hvers konar stofnun er Inter-
national House?
„International House var stofnað
af John D. Rockefeller yngri árið
1924. Stofnunin var hugsuð sem dval-
arstaður fyrir erlenda námsmenn og
að hluta einnig fyrir bandaríska
námsmenn. Innan stofnunarinnar
fer fram gífurlegá margþætt starf-
semi. Hér eru flytur t.d. virt fólk
fyrirlestra reglulega um hin ýmsu
málefni, bæði alþjóðleg og málefni
sem tengjast Bandaríkjunum sérs-
taklega. Umræður eru mjög íjiiklar
og í ljósi þess að hér eru fulitrúar frá
um hundrað þjóðum má fullyrða að
þetta víkkar sjóndeildarhring þeii'ra
sem eiga þess kost að taka þátt í starf-
semi International House.
Stjórnarmaður frá 1968
Hér eru haldnar kvöldvökur þar
sem sérkenni hinna ýmsu landa og
svæða í heiminum eru kynnt. Auk
þess eru hér starfræktir fjölmargir
klúbbar sem tengjast áhugamálum
þeirra sem hér dvelja. íþróttaiðkun
er hér einnig mikil. Stofnunin hefur
sérstaka hljómsveit sem hefur getið
sér gott orð fyrir framúrskarandi
tónleikahald. Starfsemi hér er m.ö.o.
ótrúlega yfirgripsmikil og allir eiga
þess kost að finna hæfileikum sínum
jákvæðan farveg."
Texti: Hilmar Þ. Hilmarsson
Myndir: John Wells
- Nú varst þú kjörinn í stjórn Int-
ernational House árið 1968. Hver var
aðdragandi þess?
„Ég var búsettur í Bandaríkjunum
frá 1962-1974. Þegar stofnunin átti 40
ára afmæli var þess farið á leit við
mig að ég tæki þátt í afmælishaldinu.
Ég átti héðan mjög góðar minningar
og var þess vegna fús að ljá málefn-
inu lið. Fyrst var ég fulltrúi íslands
í alþjóðanefnd International House
en árið 1968 var þess farið á leit við
mig að ég tæki sæti í stjórn stofnun-
arinnar. Ég varð við þeirri beiðni og
hef setið í henni síðan.“
- Nú er stjórn International House
skipuð mjög virtu fólki sem margt
hefur vakið heimsathygli fyrir störf
sín. Getur þú sagt mér frá samskipt-
um þínum við einhverja samstjórn-
armenn þína?
Stuðningur Rockefeller
„í stjórninni hafa verið formenn
„Mér þótt mjög athyghsvert að
starfa með Kissinger. Hann var mjög
sterkur stjórnandi og hafði mjög
ákveðinn stjórnunarstíl. Aht sem
hann gerði var slétt og feht og varla
hægt að finna að nokkrum sköpuð-
um hlut. Gerald Ford hefur líka sýnt
stofnuninni mikinn áhuga og hefur
sótt alla fundi stjórnarinnar frá upp-
hafi. Ford er ákaflega elskulegur
maður og hefur reynst mjög sam-
viskusamur og nákvæmur formað-
ur. Hann kemur hingað reglulega og
flytur ávörp og svarar spurningum
þeirra sem hér dvelja.
Það vill reyndar þannig til að viö
Ford eigum einn sameiginlegan vin,
sem er núverandi sendiherra Banda-
ríkjanna á íslandi (Nicholas Ruwe),
sem ég hef þekkt í mörg ár. Áður en
hann gerðist sendiherra á íslandi fór
hann reglulega í laxveiðiferðir þang-
að. Ruwe og Ford eru mjög góðir
vinir.
Sigurður Helgason, formaður Alþjóðasamtaka International House, ræðir við Sergio Mendes stjórnarmann frá
Brasilíu.
Það er enginn vafi í mínum huga á
því að þessir sterku stjómarmenn
stofnunarinnar hafa laðað að sér
úrvalshóp stjórnenda. Þó undanskil
ég sjálfan mig. Ég held að þessi sterka
forysta sé meginástæða þess hversu
vel hefur gengið að halda uppi öflugri
starfsemi.“
60.000 námsmenn
- í anddyri International House
má sjá kort af öllum löndum heims
og við hliöina hangir mynd af þér.
Hver er ástæða þess?
„Ég hef í nokkur ár gegnt for-
mennsku alþjóðasamtaka stofnunar-
innar fyrir önnur ríki en Bandaríkin
en þau hafa formann sem stjórnar
ásamt mér. Þessi hópur kemur sam-
an u.þ.b. annað hvert ár. Á fundum
sínum fara alþjóðasamtök Inter-
national House yfir málefni stofnun-
arinnar á mjög breiðum grundvelli.
Fulltrúar einstakra landa koma með
ábendingar og gera grein fyrir störf-
um hver í sínu landi.“
- Hvaða markmiðum leitist þið við
að ná á alþjóðavettvangi?
„Okkar hlutverk er að reyna að
efla skilning þjóða á milli. Það er
enginn vafi á því að verulegur árang-
ur hefur náðst. Hér hafa frá upphafi
dvalið um 60 þúsund námsmenn. í
þessum hópi eru gífurlega margir
áhrifamenn sem beita sér fyrir að
styðja og efla starfsemi stofnunar-
innar, hver í sínu landi. Ég man t.d.
eftir mönnum eins og Tindemans,
fyrrv. forsætisráöherra Belgíu, og
Papandreou, forsætisráðherra
Grikklands, svo einhver nöfn séu
nefnd, og auk þess mætti nefna þekkt
nöfn úr þriðja heiminum."
Formennska í ýmsum félög-
um
- Nú varst þú formaður íslendinga-
„í þeirri stjóm er fólk sem er bú-
sett í Bandaríkjunum. Þegar ég var
búsettur hér átti ég sæti í þessari
stjóm og var fulltrúi íslands ásamt
Valdimar Bjömssyni og Thor Thors
yngri.' Nú fyrir nokkrum árum var
stjómarfyrirkomulaginu breytt
þannig að þá voru teknir inn í stjóm-
ina menn búsettir í öðrum löndum.
Ég varð fyrir valinu sem fulltrúi ís-
lands. Síðan hefur Jóhannes Nordal
bæst við.“
Menningin
- Hvert er hlutverk American
Scandinavian Foundation?
„Hlutverk American Scandinavian
Foundation er að efla menningarleg
samskipti milli Bandaríkjanna og
Skandinavíulandanna. Á vegum
samtakanna fer fram þróttmikiö
starf. Við höfum yfir að ráða sjóði
sem í em um 10 milljónir dollara og
koma 600 þúsund dollarar i hlut ís-
lendinga sem verður að teljast gott
hlutfall. Arðinum af þessum pening-
um er varið til að styrkja íslendinga
til náms í Bandaríkjunum. Verndar-
ar American Scandinavian Found-
ation eru þjóðhöfðingjar Norður-
landanna og er forseti íslands, frú
Vigdís Finnbogadóttir, verndari fyrir
hönd okkar íslendinga."
- Snúum okkur aftur að Internati-
onal House. Manst þú eftir einhverju
sérstöku sem tengist dvöl íslendinga
innan stofnunarinnar?
„Já, hér vom fyrir tveimur ámm
fimm stúlkur frá íslandi sem allar
spiluðu á strengjahljóðfæri. Þær
tóku virkan þátt í staifsemi hljóm-
sveitar stofnunarinnar og mér er
kunnugt um að framiag þeirra vakti
mikla athygli. Þetta þótti myndarlegt
framlag frá íslandi sem það óneitan-
lega var.“
Skipting milli karla og kvenna
- Nú komst þú hingað árið 1944.
Finnst þér ungt fólk hér ólíkt þvi sem
var þá?
„Nei, það finnst mér ekki. Þjóð-
félagið hefur hins vegar gjörbreyst.
Sem dæmi má nefna að stofnuninni
var vandlega skipt milli karla og
kvenna og allar ferðir á milh voru
bannaðar. Hér utan á húsinu eru
brunastigar og það kom oftar en einu
sinni fyrir að brunabjöllurnar fóm í
gang. Þá vissu menn að einhver var
að laumast inn í kvennadeildina.
Þetta hefur allt breyst og nú búa
karlar og konur sitt á hvaö. Annað
sem hefur breyst er að hér vom eng-
ir verðir við stofnunina og fólk þurfti
ekki að sýna skilríki í hvert skipti
sem það fór inn. Hér var allt mjög
opið og fijálst.“
- Nú hefur þú stjórnað stóm fyrir-
tæki í mörg ár. Hvenær hefur þú
tíma til aö sinna öllum þeim störfum
sem þessu fylgja?
„Ef þú vilt fá eitthvað framkvæmt
þá skaltu tala við mann sem er alltaf
önnum kafinn þvi hann gerir hlutina
strax. Hinn, sem lítið hefur að gera,
frestar þeim því hann hefur alltaf
nægan tíma.“
Lokaorð:
„Ég hef haft mikla ánægju af störf-
um mínum við International House.
Þetta er mjög áhugaverö stofnun.
Ekkert veitir manni heldur meiri
ánægju í lífinu en ef maður getur
einhvers staðar orðið að liði.“
Sigurður með núverandi og fyrrverandi formann International House, þá
Gerald Ford og Henry Kissinger, i baksýn.