Dagblaðið Vísir - DV - 08.10.1988, Blaðsíða 12

12
Sælkeriim
LAUGARDAGUR 8. OKTÓBER 1988.
Ginið
stöðugt
vinsælla
Já, því verður ekki neitað að ginið
er tískudrykkurinn á íslandi. 1986
drukku íslendingar 67.140 1 af gini,
1987 101.022 1, hér er um það bil 50%
aukning milli ára. Þessi aukning
heldur áfram þvi fyrstu 6 mánuðina
í ár hefur aukningin orðið 22%.
Ekki er auðvelt að átta sig á því
hvernig stendur á þessari aukningu.
Fyllyrða má þó að íslendingar kjósi
í ríkari mæli þurra drykki - þessi
þróun er svipuð og hjá nágranna-
þjóðum okkar. íslendingar slógu öll
met í drykkju sætra hvítvína en nú
hefur dregið úr neyslu þeirra en
neysla rauðvína aukist nokkuð.
Helsta ástæðan fyrir þessari auknu
gindrykkju er sennilega sú að
landinn hefur komist á „bragðið" á
ferðalögum sínum til sólarlanda og
Englands. Gin og tónik er frískandi
drykkur og bragðmikili.
Talið var hér fyrir nokkrum árum
aö gin væri fyrst og fremst karla-
drykkur en svo er ekki lengur. Kon-
ur kjósa þó heldur að drekka gin í
greip enda hefur sala á þessum gos-
drykk aukist allnokkuð síðustu mán-
uði.
Sá sem fyrstur hóf framleiöslu á
gini var dr. Franciscus Boe, jafnan
kallaöur dr. Sylvius.
Dr. Sylvius var prófessor í læknis-
fræði viö háskólann í Leiden í Hol-
landi um miðja 16. öld. Ginið átti sem
sagt í upphafi að verða lyf sem átti
að lækna flesta sjúkdóma. Dr. Sylv-
ius hafði komist að því að safi úr eini-
berjum hafði góð áhrif á ýmsa sjúk-
dóma, t.d. kvef, og hann blandaði
berjasafanum við áfengi og var
drykkur þessi kallaður „genever"
sem er hollenska nafnið yfir einiber.
Þetta „lyf ‘ var óhemju vinsælt í Hol-
landi og er enn.
Það var svo Hollendingurinn Vil-
hjálmur, sem síðar varð konungur
Englands og þá káilaður Vilhjálmur
m, sem kynnti Englendingum „gene-
verinn" 1689 að tahð er. Englending-
ar breyttu drykk þessum nokkuð,
aðlöguðu hann sínum smekk, gerðu
hann þurrari og kölluðu gin. Brátt
varð ginið vinsælasti drykkur Eng-
lendinga.
Best þótti svokallað „London Dry
Gin“. Annars var framleitt mikið af
ódýru og óvönduðu gini. Einkum
voru það konur sem drukku gin og
var það stundum kallað „Ladies De-
hght“ og „Mother’s Ruin“.
Nú á tímum er það mikið nákvæm-
isverk að framleiða gin. í gott gin eru
notaðar ýmsar kryddtegundir eða
„blóm“ eins og það er kallaö enda
er þetta nær alit jurtakrydd. Mikii-
vægasta kryddið er nú eins og áður
einiberin, aörar kryddtegundir eru
t.d. kóriander, hvannarætur, kanih
og þurrkaöur appelsínubörkur. Vín-
andinn eða alkóhóhð er yfirleitt unn-
ið úr maís. Vínandinn er eimaður í
þrígang, síðan er hann kryddaður
eftir ákveðnum aöferðum sem eru
hernaðarleyndarmál og þá er komið
„London Dry Gin“.
Tónik var einnig í upphafi lyf.
Bresku nýlenduherrarnir, sem fyrst-
Umsjón
Sigmar B. Hauksson
ir komu th Indlands, komust fljótt
að því að kínín, sem unnið er úr berki
kínatrésins sem vex í Perú, var gott
gegn malaríu sem hrjáði þá stöðugt.
Englendingar fóru fljótlega að
blanda kínínduftinu í vökva bland-
aðan sykri, en kínín er allbiturt á
bragðið. Fljótlega varð þessi drykkur
aUvinsæh enda frískandi og góður.
Þegar heim kom til Englands héldu
þeir áfram að drekka tonic water en
það var ekki fyrr en 1870 aö gos-
drykkjafyrirtækið Schweppes fór að
framleiða tónik eins og við þekkjum
það í dag, þ.e.a.s. með gosi.
En hvemig á nú að blanda ekta gin
og tónik? Jú, það á að blanda gin og
tónik í svokahað „highbah“ glas en
það er glas sem er 12 til 13 cm að hæð
og 5 til 6 cm að breidd. Fyrst á að
setja ísmola í glasið, þá sítrónusneið
eða hmóðu (hme), þá á að heUa 4 til
6 cl af gini af London Dry tegund í
glasið og svo tónik eftir smekk.
Hvaöa gin er svo best? Það er auð-
vitað smekksatriði en sænska tíma-
Drekktu vín og lifðu lengur
1985 kom út í Danmörku bókin
Drekktu vín, lifðu betur, liföu lengur
eftir Danann Erik Olaf-Hansen. Bók
þessi hefur komið út á íslensku. 01-
Prófessor Ludwik Prokop ráðleggur eldra fólki að fá sér glas af góðu víni.
af-Hansen telur aö hóflega drukkiö
vín geri manninum bara gott en sagt
hefur verið frá þessari bók áður hér
á Sælkerasíðunni. Skoðanir Olafs-
Hansens þóttu mörgum allvafasam-
ar, margir töldu að áróður fyrir auk-
inni víndrykkju myndi ekki stuöla
aö heUbrigðara lífi. Nú hefur lækna-
prófessor í Vínarborg, Ludwik Pro-
kop að nafni, sýnt fram á að „hóf-
lega“ drukkið vín sé mjög gott fyrir
heilsuna. Prófessor Prokop er þeickt-
ur vísindamaður og hefur hann með-
al annars rannsakað áhrif mjólkur-
fitu á líkamann. Vín hefur löngum
verið notað sem lyf fyrir eldra fólk,
nefna má Hippokrates sem uppi var
400 árum fyrir Krist og Galen sem
uppi var 200 árum eftir Krist. Báðir
notuðu þeir vín tU lækninga. Prófess-
or Prokop segir m.a. að þeir sem
komnir eru yfir 45 ára aldurinn hafi
ekki nægjanlega sýru. Glas af víni
hefur því góð áhrif á saltsýru- og
pepsínframleiðsluna. Hann heldur
því einnig fram að vín og sýrur mag-
ans virki mjög á bakteríur og komi
því í veg fyrir ýmsa sjúkdóma í maga
og þörmum. Þá er gott að drekka glas
af víni fyrir svefninn fyrir þá sem
eiga erfitt með að sofa reglulega. Of
langt mál yrði aö fjalla um rannsókn-
ir Ludwiks Prokops prófessors en í
stuttu máh ráðleggur hann gömlu
fólki að drekka vín. Hann á auðvitað
viö léttvín eingöngu og helst vönduð
vín án aukaefna. Þá telur hann að
það sé skaðlaust fullorðnum manni
að drekka hálfan htra af víni á dag
með máltíð.
LONöoh’ I
III
rtlRisiNs
könnun, sem gerð var í Sviþjóð, kom í Ijós að Gordons gin og Canada
Dry tónik þótti best. í þessari könnun var raunar Gordons ginið í þremur
efstu sætunum.
ritið Gourmet efndi til mjög vandaðr-
ar könnunar til að athuga þetta. Lík-
lega er smekkur okkar Norður-
landabúa nokkuð svipaður þannig
að hægt ætti að vera að taka nokk-
urt mark á könnun þessari. Kannað
var hvaða gin er best og þá með
hvaða tónik. í dómnefndinni voru
sex menn sem eru umboðsmenn
hinna ýmsu 'gintegunda og framleið-
endur ýmissa tóniktegunda. Niður-
staðan varð í stuttu máli þessi:
1. Gordons og Canada Dry tónik =
15 stig.
2. Gordons og Butler tónik = 14,5
stig.
3. Gordons og Schweppes tónik =
12 stig.
4. Beefeater og Butler tónik = 11,5
stig.
5. Beefeater og Schweppes tónik =
10 stig.
Það skal tekið fram að Butlers tón-
ik er ekki til hér á landi.
Það fer ekki milli mála að Gordons
gin var sigurvegarinn.
- bacalhau og lagareiro
Þeir sem átt hafa því láni aö
fagna að dveljast í Portúgal um
tíma hafa auðvitaö komist aö því
aö Portúgalir eru sérfræðingar í að
matreiöa yúffenga saltfiskrétti. Viö
getum ýmislegt lært af Portúgölum
á þessu sviöi. Hér á landi er stund-
um hægt að fá ljómandi saitfisk.
Góður saltfiskréttur er kóngafæða.
Hér kemur uppskrift að saltfisk-
rétti sem hægt er að fá á Sheraton
hótehnu í Lissabon. Það sem þarf
er:
l kg saltfiskur (eða 700 g roö- og
beinlaus saltfiskur)
4 dl mjólk
5 hvítlauksrif
salt og pipar
sítróna
3 hrærð egg
brauðrasp (ekki kryddað)
75 g smjör
4 dl ólífuoha.
Leggið saltfiskinn í bleyti í sólar-
hring, skiptið nokkru sinnum um
vatn.
Skerið saltfiskinn í bita tveimur
tímum áður en á að matreiða hann.
Blandið saman mjólk, söxuðum
hvítlauk, sítrónusafa, salti og pip-
ar. Látið saltfiskinn liggja 1 þessari
mjólk í 2 tíma. Takið saltfiskinn að
þeim tíma hðnum upp úr mjólkinni
og þerrið hann. Veltiö honum upp
úr eggjunum og svo raspinu. Legg-
ið saltfiskbitana í eldfast fat, setjið
smjörkhpu á hvem bita, helhð ol-
íunni í fatið og l dl af mjólkinni.
Saltfiskurinn er svo bakaður í ofni.
Ausiö vökvanum í fatinu yfir salt-
fiskinn öðru hveiju. Með þessum
saltfiskrétti er gott að hafa soðnar
kartöfiur og hrásalat.