Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1952, Blaðsíða 70

70
glatt. Niðurfall svínaræktarinnar markar, að fyrsta áfanga í
eyðing skóganna sé náð, því að svínaræktin var grunduð á
skóginum. „Nautalim" var sniðið af trjánum og hvert fellt
tré barkað. Birkibörkur og lim er gott og kjarnmikið fóður
fyrir naut. Það var hægur vandi að liafa fjölda nauta, meðan
sækja mátti í skóginn fóðrið daglega — og nautaræktin trygg.
Sauðféð gekk á skóginn og klippti eða nagaði þá sprota, sem
sniðillinn skildi eftir. Við höfum skjalfestar sannanir fyrir
því, að sauðfé át upp heila skóga á Þýzkalandi og Spáni á
síðari hluta miðalda. Á Spáni eru enn stórar auðnir, þar sem
sauðfé hefur étið upp skóginn, svo sannar og skjalfestar
sögur fari af. Grágás segir, að ef einn maður eigi beitina, þ. e.
grasið og rætur þess, en annar skóginn, þá skuli beitareig-
andinn beita meðan meir bítur gras en skóg, en skógareig-
andinn, þegar meir bítur skóg en sinu.
Tún, áveituengjar og annað láglendi hlýtur að hafa gefið
svo mikið vetrarfóður handa fénaði í fornöld, að fjalllendið
á Islandi hlýtur að hafa verið stórlega ofbeitt. Sjón er sögu
ríkari um þetta og það, hvernig fór.
Er kjarrið og skógurinn var farinn, var það þó eftir, sem
skóginum var stórum dýrmætara, gróðurmoldin, sem hann
óx í. Forfeður vorir vissu ekki, hvað þeir gerðu, er þeir eyddu
skóginum. En kynslóð eftir kynslóð hefur haft uppblástur-
inn fyrir augum og vitað, hvað þar var að gerast, en ekki
kunnað úrræði og ekki vitað, hvað til bragðs skyldi taka gegn
þessum voða. En vér, sem nú lifum, vitum ofur vel, hvað
hægt er að gera og gera ber. Fyrri kynslóðir hafa því nokkra
afsökun. En vor kynslóð, sem einnig hefur uppblásturinn
og landfokið daglega fyrir augum, og veit bæði, hvað hægt
er að gera og gera ber gegn þessum voða, en hefst ekki handa,
hún hefur enga afsökun, og það enn síður vegna þess, að hún
hefur meiri tíma, rímri efnahag og fullkonrnari tækni en
nokkur hinna fyrri kynslóða, til að koma þessu í verk.
Á suðurslóðum hafa konungar og illræðismenn herjað á