Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1952, Síða 79
79
ur af því dóti, sem verið er að kenna í hinum svokölluðu
skólum.
► Jafnframt landvarnarstarfinu bæri að nota þetta tækifæri
til þess að hafa bætandi áhrif á siðferði og andlegt viðhorf
æskulýðsins í þá átt, sem ég sagði áðan, og hafa þetta starfs-
skeið sem eins konar þjóðskóla í manndyggðum og því, sem
öllu öðru námi er æðra. í þessum efnum er þjóð vor, því
miður, hörmulega á vegi stödd. Ekki er unga fólkið aðeins of
fátækt að kurteisi og kunnáttu í réttri hegðun eða siðfágun,
heldur og því rniður án siðalærdóms og vitundar um hvað sé
rétt eða rangt, góðum manni samboðið eða ósæmilegt, og
lætur um of stjórnast af dýrslegum sjónarmiðum og skepnu-
legu ófélagslyndi, enda er æskulýðurinn, að því er mér sé
kunnugt, alinn upp án nokkurrar leiðbeiningar í þessum
þýðingarmestu efnum fyrir velferð hans og velferð þjóð-
félagsins. Egvil ekki blanda kristindómi inn í þetta mál. F.n
meðan Helgakver var kennt til fermingar, fólst í því ekki svo
lítill kristinn siðalærdómur. En þegar því var hætt, var ekk-
ert látið koma í staðinn, og sjást þess nú allt of glögg merki í
breytni manna og dagfari.
Einhverjir kunna að gera sér litlar vonir um mannbætandi
áhrif slíks þjóðskóla á æskulýð landsins. En þeim vil ég svara:
Það fer alveg eftir því, hvernig á þessum málum verður hald-
ið, en á þessu æviskeiði eru menn móttækilegir fyrir áhrifum.
Vér ráðum því alveg sjálfir, hvort vér viljum láta æskulýðinn
verða fyrir áhrifum eða ekki, svo og hvort þau áhrif eigi að
niiða til góðs eða ills. Og er þá vissulega vert að liafa skáta-
félagsskapinn í huga, við skipulagningu þessara hersveita
vorra til baráttu gegn eyðingu landsins og til upprætingar
þeirra ódyggða, ómennsku og siðleysi, sem nú hrjáir þjóð
vora og byrgir henni sólarsýn. Það er stórum betra og nauð-
synlegra að þroska skapgerð manna og mannkosti en að troða
í þá svokölluðum skólalærdómi, sem oftast er til lítils gagns
eða einskis nýtur án hins.