Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 02.02.1952, Side 74

74
vænlegir. En slíkt er hin mesta ijarstæða. Sá skógur er mestur
nytjaskógur, sem hindrar að landið blási upp og gróðurmold
þess fjúki eða skolist burt af landinu, eða græðir slík áfallin
sár landsins. — Annars gildir það einnig enn, sem gilti í
fornöld, að lágvaxnir laufskógar á grasi gróinni grund eru
nú sem þá dýrmæt eign sem beitarland. Það fer fjarri því, að
slíkir laufskógar þoli ekki beit, án þess að eyðast. Þeir þola
aðeins ekki óskynsamlega og lilífðarlausa beit. Þeir þola nú
eins mikla beit og þeir þoldu í fornöld, og þó meiri, því að
nú höfum vér öðlazt fræðslu og þekking í þessum efnum og
getum farið eftir henni og látið oss víti hinna fyrri manna að
varnaði verða. Það er heldur alls ekki víst, að íslenzka birkið,
þótt harðgert sé, mundi reynast bezta tréð í slíka skóga. Það
mætti t. d. vel hugsa sér, að elrið frá Alaska, er svipar til þess,
en elur á rótum sínum — líkt og smárinn — bakteríur, er
vinna köfnunarefni úr loftinu, og ræktar með því jarðveg-
inn, þar sem það vex, kynni að reynast betra, svo og víðiteg-
undir, þar sem hentugur jarðvegur er fyrir þær. Við efna-
greining hefur t. d. grænlenzkur víðir ekki reynzt lakara
fóður en íslenzk taða, og dilkar, er ganga í víði og birkikjörr-
unum á Grænlandi, verða þriðjungi vænni en dilkar af sama
fjárstofni á beztu sauðlöndum hér. Það er fjarstæða að binda
nafn eins og nytjaskóg eingöngu við barrskóga og hávaxin
lauftré, þótt hinir lágvöxnu laufskógar gefi ekki af sér mik-
inn efnivið til smíða eða iðnaðar. Kostir þeirra eru á öðru
sviði, sem yfirgróður beitilands, en hann er undirstaða kvik-
fjárræktar, sem gefur af sér matvæli og efnivörur.
Lágu laufskógarnir geta vaxið á þeim svæðum lands vors,
þar sem barrviðir geta ekki vaxið með hagnaði eða til veru-
legra nytja. Hugsum oss sem dæmi, að ekki væri hægt að
rækta liér barrskóga með hagnaði í meiri hæð en um 400 m.
yfir sjávarflöt. Lágvaxnir laufskógar geta þrifizt í miklu
meiri hæð en þetta, óvíst þó enn hve hátt, máske upp í 600 m.
yfir sjávarflöt, máske rneir. En uppi í þessu fjalllendi eru