Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Blaðsíða 49

49
Nokkur vandi getur verið að ákveða stærð fjóss þegar
byggt er. Það þarf helzt að geta nægt þeim kúafjölda, er
gera má ráð fyrir að hafðar verði á býlinu í náinni fram-
tíð. Þó er alltaf óhægt fyrir frumbyggjann að byggja til
muna stærra fjós en augnabliksþörf útheimtir. Þrjú úrræði
koma til greina í því sambandi: 1) Að gera ráð fyrir, að
uppeldi og mjólkurkýr verði í einu og sama fjósi í byrjun,
en uppeldið hverfi þaðan þegar um þrengist. Á meðalbúi
munar þetta þó ekki mjög miklu. 2) Að nota fyrst í stað
einhvern hluta fjósbyggingarinnar sem heygeymslu eða fyr-
ir annað búfé, t. d. sauðfé. 3) Að innrétta, í upphafi til
bráðabirgðar, íbúð í nokkrum hluta fjósbyggingarinnar í
samræmi við það, er sagt var hér að framan.
Annars skal það aðeins tekið fram um gerð fjósa, að áríð-
andi er að gera alla innréttingu þeirra sem einfaldasta og
fyrirferðaminnsta og auðvelda í hirðingu. Ekki er hægt að
gefa neina allsherjarforskrift um skipan fjósa og tilheyrandi
bygginga. Þó má gera ráð fyrir, að meginreglan verði, að
fjósin séu aflangar byggingar og að flórar einn eða tveir
liggi eftir þeim endilöngum. Meira en tvístæð fjós koma
venjulega þá fyrst til greina, er byggja skal yfir mjög marga
gripi. Þá má venjulega gera ráð fyrir, að hlaða verði við
annan enda fjóssins, en haugstæði við hinn og mjólkurhús
út úr hlið þess.
Margt fleira kemur til greina við gerð fjósa, svo sem
hvort gera eigi lausgöngufjós. Ég efa þó, að þau séu hag-
kvæm fyrir mjólkurkýr eða að þau verði gerð ódýrari en
önnur fjós. Hins vegar eru slík fjós ágæt fyrir uppeldi og
geldpening, en þar má sennilega komast af með miklu
frumstæðari byggingar, láta gripina safna áburðinum und-
ir sig og nota moð, heyrudda, hálm eða mómylsnu til und-
irburðar, og láta gripina liggja við opið. Til þess að halda
gripunum hreinum í slíkum fjósum þarf miklu minni
undirburð en flestir hyggja, því þegar áburður fer að safn-
4