Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1975, Síða 9

aðferða, sem allar byggðust þó á mælingu einstakra efna
4,5,r> til áætlunar á meltanleika, sem sjálfur byggist á flóknu
samspili margra efnabreytinga. Þessar aðferðir reyndust bet-
ur en trénismælingar, en enn var langt í land, að nota mætti
efnagreiningar til áætlunar á meltanleika og fóðurgildi
grasfóðurs.
Loks á síðasta áratug urðu þær framfarir að:
1. Rannsakaðar voru efnafræðilegar aðferðir, sem eru
meira í tengslum við meltanleika.
2. Fundnar voru líffræðilegar aðferðir, þar sem reynt
er á rannsóknarstofunni að líkja eftir meltingu í vömb
jórturdýra.
F. Efnafrœðilegar meltiaðferðir.
Efnafræðingurinn Van Soest lagði til, að skipta mætti efn-
um grasfóðurs í tvo hluta; annars vegar í þau efni, sem eru
í frumunni sjálfri og meltast auðveldlega, og hins vegar í
efni frumuveggjar, sem aðeins meltast að nokkru leyti7.
Honum tókst að greina þessa tvo efnaflokka hvorn frá öðr-
um með notkun sápu við röð efnabreytinga. Hann fann
einnig aðferð til áætlunar á því, hve mikið af efnum frumu-
veggjar væru meltanleg í hverju tilviki. Magn sellulósa,
hemisellulósa og lignins er þá mælt sitt í hverju lagi. Tvö
fyrrnefndu efnin eru meltanleg en lignin ómeltanlegt.
Mældu gildin má síðan nota í sérstaka formúlu til áætlunar
á raunverulegum meltanleika hvers sýnis.
Þegar rannsakaðar eru skyldar grastegundir, er samband-
ið náið milli meltanleika grasfóðurs, eins og hann er ákveð-
inn með aðferð Van Soest, og meltanleikamælinga gerðra á
skepnunni sjálfri. Þetta samband verður ógreinilegra milli
óskyldra grastegunda, því að þá gætir mismunar á magni
minniháttar efna, sem áhrif hafa á meltanleika, og þá koma
fram fleiri breytilegar stærðir, en meltanleikajafnan tekur
til greina.
11