Frjáls verslun - 01.12.1989, Síða 28

HRATT
OG ÖRUGGT
MED
FWGI...
NYC
NEWYORK
STO
STOKKHÓLMUR
-V .- ■•■'•••• •"•■•■
FAE
FÆREYJAR
Upplýsingar um fraktáætlun
í síma 690100
FLUGLEIÐIR
rmkt
ekki litla notkun á tímaritum. Þegar
sjónvarpsauglýsing er framleidd
verður auglýsingastofan að kaupa
mun meira af aðkeyptri þjónustu
heldur en í kringum prentauglýsing-
una.
SJÓNVARPSAUGLÝSINGAGERÐ VAR DÝR
Lengi var talað um, þegar rætt var
um sjónvarpsauglýsingar, að þær
væru svo dýrar í framleiðslu, að ekki
væri á færi nema stærstu aðila að fara
í slík verkefni. A þessu hefur að vísu
orðið talsverð breyting í seinni tíð,
þegar samkeppnin hefur leitt af sér
mun lægri verð í þessum hluta aug-
lýsinganna. í dag er staðan orðin
þannig að hægt er að fá frambærilega
sjónvarpsauglýsingu fyrir svipaðan
pening og kostar að hanna heilsíðu í lit
fyrir Moggann.
Sú spurning verður sífellt áleitnari
hvers vegna samsetning auglýsinga-
markaðarins er allt öðru vísi hér á
landi en í nágrannalöndum okkar og í
Bandaríkjunum. Hvergi í hinum vest-
ræna heimi er hlutur dagblaðanna jafn
sterkur og hér, ef Norðurlöndin eru
undanskilin af þeirri einföldu ástæðu
að auglýsingar í ljósvakamiðlum hafa
til skamms tíma verið bannaðar þar. í
Bandaríkjunum er sjónvarp lang-
stærsti auglýsingamiðillinn. Síðan eru
það dagblöð, tímarit og bíóhúsin svo
eitthvað sé nefnt. Hér á landi hafa
dagblöðin verið í afgerandi forystu.
Reyndar hefur meira en helmingur af
öllu auglýsingafé á markaðinum farið í
Morgunblaðið og DV, þótt heldur hafi
dregið úr því undanfarin misseri. A
þessu ári gerist það, að ljósvakamiðl-
arnir taka til sín meira auglýsingafjár-
magn, heldur en nokkru sinni fyrr. Þá
taka þeir í fyrsta sinn til sín meira
auglýsingafjármagn, heldur en nemur
viðskiptunum við Morgunblaðið.
Samtals má áætla, að tæplega millja-
rður króna hafi farið í ljósvakamiðlana
á þessu ári. Þar af fóru sennilega tæp-
lega 350 milljónir til Stöðvar 2, liðlega
300 milljónir í Ríkissjónvarpið og lið-
lega 300 milljónir til Rásar 1 og 2,
Bylgjunnar, Stjömunnar, Aðalstöðv-
arinnar og FM. Hins vegar má gera
ráð fyrir að auglýsingatekjur Morgun-
blaðsins verði á bilinu 800-850 millj-
ónir króna. Auglýsingatekjur DV
verða hins vegar á bilinu 350-400
milljónir króna samkvæmt upplýsing-
um mínum. Þá má gera ráð fyrir að
auglýsingar í tímaritum nemi samtals
um 300 milljónum króna. Aðrar aug-
lýsingar og kynningar eru eitthvað
innan við 100 milljónir króna. Heild-
arauglýsingamarkaðurinn í ár mun því
nema um 2,5 milljörðum króna, ef af
líkum lætur.
BREYTINGAR
Eins og áður sagðir hafa ekki bara
orðið þær breytingar að fjölmiðlum
hefur fjölgað, heldur hafa átt sér tals-
verðar tilfærslur og aukin dreifing
hefur orðið á markaðinum. Það er því
ekki óeðlilegt að varpa þeirri spurn-
ingu fram hvers vegna þessar til-
frærslur hafi orðið og hvort þær verði
viðvarandi, eða muni hugsanlega auk-
ast enn frekar. Flestir viðmælendur
mínir voru á því, að sú aukna dreifing
sem átt hefur sér stað muni frekar
aukast en hitt á komandi misserum.
Staðan á þessum markaði var mjög
einföld. Menn auglýstu hugsanalítið
annars vegar í Morgunblaðinu og hins
vegar hjá Ríkisútvarpinu, auk þess
sem DV og Dagblaðið og Vísir áður,
lifðu að stórum hluta af smáauglýsing-
um. Síðan var ákveðinn fjöldi sem
skipti við tímaritafyrirtækin. Það hef-
ur reyndar alltaf farið verulega í taug-
amar á stórum auglýsendum hve lítill
sveigjanleiki hefur verið hjá Morgn-
blaðinu og hjá Ríkisútvarpinu. Þar
hefur litlu eða engu skipt hvort menn
væru mjög stórir eða hreinlega mjög
litlir auglýsendur. Auglýsingarstof-
umar hafa haft fastan afslátt fyrir
ákveðin viðskipti á ári. Lögmál fram-
boðs og eftirspurnar hefur engu ráð-
ið. Hafi stórir aðilar leitað eftir aukinni
fyrirgreiðslu hjá þessum fyrirtækjum
hefur þeim hreinlega verið snúið öf-
ugum út og verið afhent verðskrá við-
komandi fyrirtækja. Viðmælendur
okkar vom nær á einu máli um að
þessi stífni sem ríkt hefur hafi ýtt und-
ir það að fyrirtæki fóru fyrr í viðskipti
við ljósvakamiðlana og tímaritin en
ella og þetta eigi eftir að aukast veiti
þau sömu þjónustu og áður. Þá hefur
það gerst á unanfömum misserum að
Ríkisútvarpið fór að fara út á markað-
inn í fyrsta sinn í sögu stofnunarinnar.
Sölumenn hafa boðið betri kjör en
áður hafa þekkst á þeim bæ. Ennþá
28