Morgunblaðið - 02.02.2001, Blaðsíða 76
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
VEÐURFAR hefur verið með allra
besta móti það sem af er árinu.
Vegir á heiðum sunnanlands eru
auðir eins og að sumri og hitaupp-
streymi var frá hrauninu við
Þrengslaveginn þegar ljósmynd-
ari átti þar leið um í gær.
Morgunblaðið/Rax
Sem sumar
væri á heiðum
SIGRÍÐUR Jónsdóttir, félagsráð-
gjafi hjá Félagsþjónustunni í
Reykjavík, sagði á ráðstefnu Kven-
réttindafélags Íslands nýverið að
konur væru fjórfalt fleiri en karlar
í hópi þeirra sem fá lágmarkslíf-
eyri. Væri þetta sá hópur sem hef-
ur minnstar tekjur í hópi ellilífeyr-
isþega og engar tekjur nema frá
Tryggingastofnun ríkisins eða
rúmar 72 þúsund krónur á mánuði.
Í erindi sínu ræddi Sigríður um
konur á efri árum og fjallaði bæði
um viðhorf til ellinnar og fjárhags-
lega stöðu eldri kvenna. Hún sagði
íslenska tryggingakerfið flókið og
að það væri „tekjutengt í allar átt-
ir, sem snertir mannréttindi ellilíf-
eyrisþega ekkert síður en öryrkja,
en ef rýnt er í tölur kemur í ljós að
í hópi þeirra sem fá lágmarkslíf-
eyri, þ.e. óskerta sérstaka heimilis-
uppbót, eru konur nærri fjórfalt
fleiri en karlar“.
Þá sagði Sigríður að væri maki
ekki lífeyrisþegi og hefði tekjur yf-
ir ákveðinni upphæð skertist
óskert tekjutrygging og félli alveg
niður við 115 þúsund króna mán-
aðartekjur maka. „Þannig að
tekjur maka skerða rétt ellilífeyr-
isþega til óskertrar tekjutrygging-
ar. Sé kona gift manni sem enn er
með atvinnutekjur byrjar óskerta
tekjutryggingin að skerðast við
44.760 kr. og fellur alveg niður við
105.000 kr. rúmlega. Sú kona hefur
því í tekjur 18.424 kr. á mánuði.
Þróunin á síðari hluta þessarar ald-
ar hefur leitt til þess að konur fá
minni lífeyrisgreiðslur en karlar
sem m.a. skýrist af síðbúinni komu
kvenna inn á hinn launaða atvinnu-
markað, m.ö.o. af þróun í atvinnu-
þátttöku kvenna,“ sagði Sigríður
ennfremur.
Hópur þeirra sem njóta aðeins lágmarkslífeyris
Konurnar fjórfalt
fleiri en karlar
Fjárhagslega/38
ARI Edwald, framkvæmdastjóri
Samtaka atvinnulífsins, segir í leið-
ara Fréttabréfs SA að veigamikil rök
hnígi að því að lækka vexti. Hann
segir margt benda til þess „að sú of-
þensla sem ríkt hefur síðustu misseri
sé nú að baki og jafnvel sé hætta á
samdrætti“. Veltutölur og þróun út-
lána bendi til hins sama.
Ari bendir á að mjög háir vextir
geti reynst nauðsynlegir um tíma, en
þeir hafi skaðleg áhrif á hagvöxt
þegar til lengri tíma væri litið. Varað
er við að fái hávaxtastefnan að ríkja
áfram og of mikill vaxtamunur gagn-
vart öðrum löndum gæti það valdið
gengislækkun þegar til lengdar læt-
ur „því ljóst er að hagvaxtahorfur til
framtíðar veikjast og þar með trú á
efnahagslífið“.
Ari segist telja varfærið að lækka
vexti um 0,5% í þessum mánuði
„Ég tel margt mæla með að við
núverandi aðstæður og horfur í efna-
hagslífinu sé eðlilegt að fylgja hlut-
lausri peningastefnu, sem felur í sér
að vaxtabreytingar hér á landi fylgi í
aðalatriðum breytingum erlendis,“
segir Þórður Friðjónsson, forstjóri
Þjóðhagsstofnunar, en Seðlabandi
Bandaríkjanna lækkaði vexti um
0,5% í fyrradag, en Evrópski seðla-
bankinn ákvað að halda vöxtum
óbreyttum.
Þórður segir hins vegar að það
sem helst mæli á móti aðgerðum við
núverandi aðstæður í þjóðfélaginu sé
m.a. það, að enn séu áhöld um hvort
þenslan í efnahagslífinu sé í rénun.
Hvetur til
lækkunar
vaxta
Útlit fyrir / 24
Framkvæmdastjóri SA
SÍÐAN í desember hefur samtals 147
manns verið sagt upp störfum hjá
fjórum sjávarútvegsfyrirtækjum í
Vestmannaeyjum og Bolungarvík og
á Húsavík og Eskifirði.
Í desember misstu 80 starfsmenn
vinnuna í kjölfar gjaldþrots rækju-
verksmiðju Nasco í Bolungarvík og
eru 66 þeirra enn á atvinnuleysisskrá.
Í gær var greint frá uppsögnum 15
starfsmanna Hraðfrystihúss Eski-
fjarðar hf. en auk þess hefur Ísfélag
Vestmannaeyja hf. sagt upp 34 starfs-
mönnum sínum og Fiskiðjusamlag
Húsavíkur 18 manns.
Erfiðleikar blasa við í rækjuvinnslu
og að sögn framkvæmdastjóra Fisk-
iðjusamlags Húsavíkur verður fyrir-
tækið að fækka starfsfólki um 18
manns til að bregðast við aðstæðum.
Fjöldaupp-
sagnir í
fiskvinnslu
Um 150 manns/26
STURLA Böðvarsson, samgönguráðherra,
greindi frá því í lok Fjarskiptaþings í gær, að síðar
á þessu ári muni samgönguráðuneytið úthluta
rekstrarleyfum fyrir þriðju kynslóð farsíma.
Sturla sagði að við úthlutunina yrði beitt þeirri að-
ferð að hafa „samanburðarútboð með umtalsverðu
leyfisgjaldi“. Þessi aðferð uppfylli það „megin-
markmið stjórnvalda í fjarskipta- og upplýsinga-
málum að Ísland verði áfram í fremstu röð tækni-
væddra ríkja með ódýra, góða og aðgengilega
fjarskiptaþjónustu“. Til að ná þessu markmiði sé
nauðsynlegt að stuðla að raunverulegri sam-
keppni og jafnframt að tryggja aðgang sem flestra
landsmanna að þjónustunni.
Þá sagðist hann hafa litið til þess við val á út-
hlutunaraðferð að tæknisviðið sé takmörkuð auð-
lind sem veiti væntanlegum leyfishöfum tækifæri
til aðgangs að markaði sem geti skapað þeim mikil
verðmæti og mikinn arð.
Sturla sagðist telja að þessi aðferð væri best til
þess fallin að taka tillit til sérstakra íslenskra að-
stæðna þar sem fámennið í stóru landi leiði til til-
tölulega mikils kostnaðar við uppbyggingu kerf-
isins.
Skýrar lágmarkskröfur
Ýmis önnur rök mæla með þessari niðurstöðu
að mati Sturlu. Mikil reynsla sé komin á útboðs-
aðferðina hér á landi við kaup á hvers konar þjón-
ustu og nefndi hann útboð Póst- og fjarskipta-
stofnunar á leyfum til að reka
TETRA-fjarskiptaþjónustu og á GSM-tíðnum
sem dæmi um þetta.
Sturla segir að skilyrði fyrir árangri í uppboðs-
leiðinni sé að umsækjendur séu fleiri en leyfin en
hið sama gildi ekki um samanburðarútboð og
reynsla frá uppboði í Sviss og samanburðarútboði
í Noregi sýni að hægt sé að afla meiri tekna með
þeirri leið sem hann hafi valið en með uppboði.
Þá minnti hann á ákvæði fjarskiptalaga um
reikisamninga, en með þeim sé hagkvæmni aukin
og komist hjá óarðbærum fjárfestingum þrátt fyr-
ir mikla útbreiðslu þjónustunnar. Einnig sé það
mat margra sérfræðinga að samanburðarútboð
eigi ekki síður en uppboð að geta leitt til lægra
verðs til notenda.
Sturla sagði að sér væri ljóst að einhverjir teldu
samanburðarútboð ekki eins hlutlæga aðferð og
uppboð. Hann sagðist þó hafa trú á að samgöngu-
ráðuneytinu tækist að tryggja hlutlæga matsað-
ferð í samanburðarútboði ekki síður en við uppboð
eða verðútboð og á það væri lögð mikil áhersla.
Að lokum sagði Sturla að í næsta mánuði muni
hann leggja fram á Alþingi frumvarp til laga um
úthlutun á rekstrarleyfum fyrir þriðju kynslóð
farsíma. Í frumvarpinu verði settar fram skýrt
skilgreindar lágmarkskröfur og samkeppni um-
sækjenda muni felast í að bjóða í þjónustu umfram
þær. Stefnt sé að afgreiðslu frumvarpsins í vor og
úthlutun leyfanna í haust.
Samanburðarútboð með
umtalsverðu leyfisgjaldi
Frumvarp um úthlutun þriðju kynslóðar farsíma í næsta mánuði
Mikil tækifæri/22
Leiðari/38
♦ ♦ ♦