Morgunblaðið - 02.02.2001, Blaðsíða 16

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
16 FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÍBÚAR Kópavogs eru
kvaddir saman til þings í
Smáraskóla á morgun til að
fjalla um vinnu bæjarfélags-
ins að sjálfbærri þróun í
tengslum við verkefnið Stað-
ardagskrá 21. Þar gefst bæj-
arbúum færi á að koma á
framfæri sjónarmiðum sín-
um um flest það sem lýtur að
þróun samfélagsins. Stöðu-
mat, sem fjallað verður um á
íbúaþinginu, hefur verið sett
inn á heimasíðu bæjarins
www.kopavogur.is.
Staðardagskrá 21 (Local
Agenda 21) er heiti á verk-
efni sem á rætur að rekja til
Ríó-ráðstefnunnar, sem
haldin var 1992. Nú er unnið
að verkefninu víða um heim
en það er heildaráætlun um
þróun samfélagsins fram á
21. öldina og hvernig tryggja
eigi lífsskilyrði komandi
kynslóða. Í áætluninni eru
tvinnuð saman vistfræðileg,
efnahagsleg og félagsleg
málefni samfélagsins.
31 sveitarfélag hér á landi
hófst handa við þátttöku í
verkefninu í október 1998.
Helstu málaflokkar, sem
rætt verður um á íbúa-
þinginu í Smáraskóla á
morgun, varða t.d. meðferð
úrgangs frá heimilum og fyr-
irtækjum; umhverfi og
mengun; skipulags- og sam-
göngumál, mannlíf og sam-
félag; menningar- og
fræðslumál,
tómstundir, íþróttir og
félagsmál.
Á íbúaþinginu verður unn-
ið í vinnuhópum og geta
þátttakendur setið þingið
allan daginn eða staðið
skemur við og starfað með
aðeins einum hópi. Næst-
komandi þriðjudagskvöld
verður svo haldinn annar
fundur í Smáraskóla þar
sem niðurstöður íbúaþings-
ins verða kynntar.
Stöðumat
Útgangspunktur þeirrar
vinnu sem unnin verður á
laugardaginn er sérstakt
mat, sem gert hefur verið á
stöðu mála í þessu næst-
stærsta bæjarfélagi lands-
ins.
Í stöðumatinu er komið
víða við og úr því má lesa
margs konar upplýsingar
um samfélagið.
Í kafla um fráveitumál
kemur t.d. fram að þótt þeim
áfanga sé nú náð að skolpi
frá byggð í Kópavogi sé veitt
í fullkomið fráveitukerfi og
hreinsað í hreinsistöðinni við
Ánanaust er eftir að tengja
ræsi á norðvesturhluta
Kársness við fráveitukerfið.
Úr því verður bætt síðar á
þessu ári þegar svokallað
Vesturvararræsi verður tek-
ið í notkun og þar með verða
skilyrði mengunarvarnar-
reglugerðar uppfyllt fyrir
strendur í lögsögu bæjarins.
Fram kemur að fráveitu-
kerfi bæjarins er að mestu
leyti tvöfalt, þ.e. með að-
skildar lagnir fyrir skolp frá
húsum annars vegar og
regnvatn frá götum og lóð-
um hins vegar. Í eldri hverf-
um hefur verið gert átak til
að tvöfalda lagnir en þó er
eftir að tvöfalda safnræsi í
nokkrum götum.
Hvað varðar sorpförgun
og endurvinnslu kemur fram
að endurvinnsluhlutfall á
höfuðborgarsvæðinu er talið
vera 34–40%, að mati Sorpu.
Sorpmagn frá heimilum
og fyrirtækjum í Kópavogi
var árið 1999 5.659 tonn eða
um 251 kg/íbúa, einu kílói
undir meðaltali höfuðborg-
arsvæðisins alls. Í blaða-
gáma í bænum söfnuðust 213
tonn eða um níu og hálft kíló
á hvern íbúa og heildarinn-
skil á endurvinnslustöðina í
Kópavogi voru 4.363 tonn
eða 19,3 kíló á hvern íbúa.
Umferðarhávaði
Í umfjöllun um mengun
kemur fram að bærinn hefur
látið reikna út umferðarhá-
vaða á nokkrum völdum
stöðum þar sem umferð er
mikil. Kom þá í ljós að á
nokkrum stöðum þarf að
vinna að úrbótum og hefur
bærinn markað reglur um
þátttöku í kostnaði við hljóð-
varnarveggi.
Fram kemur að í Kópa-
vogi er lítið um iðnaðar- eða
athafnastarfsemi sem hefur í
för með sér mikla hávaða-
eða loftmengun. Meginhluti
iðnfyrirtækja er í skipulögð-
um iðnaðarhverfum en þar
sem skammt er milli iðnað-
ar- og íbúðarhverfa getur
komið upp staðbundið ónæði
eða vandamál varðandi há-
vaða. Einnig er t.d. rakið að
kvartanir hafa borist frá íbú-
um í vesturbæ Kópavogs um
hávaða frá flugumferð.
Í umfjöllun um atvinnulíf-
ið kemur einnig fram að
meginatvinnugreinar í
Kópavogi eru verslun, þjón-
usta og iðnaður en upplýs-
ingar um fjölda starfa í bæn-
um eru ekki tiltækar. Skráð
fyrirtæki eru um 2.000 tals-
ins en inni í þeirri tölu eru
óvirk félög og húsfélög.
Þrengt að eldri
iðnaðarsvæðum
Hvað varðar iðnað í Kópa-
vogi kemur fram að í flestum
tilvikum er matvælastarf-
semi í bænum staðsett innan
um almenna iðnaðarstarf-
semi. Þetta getur stundum
verið óheppilegt, einkum þar
sem matvælaiðnaður er í ná-
býli við starfsemi á borð við
vél- og járnsmiðjur. Í þeim
tilfellum getur verið hætta á
mengun af ýmsu tagi, bæði
sjónmengun, lyktar- og
efnamengun. Umhverfi í
slíku nábýli eykur hættu á
meindýrum, sem þó eru ekki
talin alvarlegt vandamál á
atvinnusvæðum bæjarins.
Þá segir að stöðugar
breytingar á rekstri fyrir-
tækja hafi valdið því að
nokkuð hefur þrengt að fyr-
irtækjum á eldri iðnaðar-
svæðum bæjarins. Margvís-
leg starfsemi sem er í eðli
sínu óþrifaleg hafi vaxið að
umfangi, t.d. má nefna nið-
urrif bíla. Einnig séu þess
dæmi að bílaviðgerðum og
annarri atvinnustarfsemi
hafi verið komið fyrir í bíl-
skúrum á íbúðasvæðum og
valdið óþægindum fyrir
íbúa.
Aðgreining milli íbúða- og
atvinnuhverfa er talin mis-
jafnlega skýr eftir svæðum.
Erfitt að rata
Þá er greint frá því að for-
svarsmenn fyrirtækja í
Kópavogi telja sumir að erf-
itt sé fyrir ókunnuga að rata
að fyrirtækjum sínum. Þetta
eigi einkum við í Smiðju-
hverfi, á Hafnarsvæði og við
Vesturvör. Einnig líði at-
vinnustarfsemi í Smiðju-
hverfi fyrir erfiðar aksturs-
leiðir að og frá svæðinu.
Einnig sé talsvert kvartað
yfir sjónmengun frá grófari
atvinnustarfsemi í þeim
hluta Smiðjuhverfis, sem
snýr að Breiðholtsbraut.
Fram kemur að þótt nýr
miðkjarni eða miðsvæði sé
að myndast í Kópavogsdal
verði miðbærinn í Hamra-
borg áfram aðsetur stjórn-
sýslu og viðskipta. Forsvars-
menn verslana og annarra
þjónustufyrirtækja á svæð-
inu telja aðgengi að fyrir-
tækjum þó áfátt, einkum
vegna takmarkaðra bíla-
stæða.
Bílaeign Kópavogsbúa
jafngildir um 600 bifreiðum
á hverja 1.000 íbúa og er
áætlað að þeim sé ekið sam-
tals 120 milljón km á ári á
höfuðborgarsvæðinu.
Bílaumferð er talin sá
þáttur sem mestu skiptir
varðandi gróðurhúsaáhrif
frá fyrirtækjum og íbúum í
bænum en gera má ráð fyrir
að bílar bæjarbúa losi um 36
þúsund tonn af koltvísýringi
á ári við akstur á höfuðborg-
arsvæðinu, eða um 4,4 kg á
hvern íbúa í bænum á sólar-
hring.
Í umfjöllun um innkaup
bæjarins kemur fram að
mikilvægt er að beina inn-
kaupum að vörum sem telj-
ast umhverfisvænar og jafn-
framt að byggingar á vegum
sveitarfélagsins verði hann-
aðar og reknar með sjálf-
bæra þróun í huga. Þá segir
að
innkaup fyrir Kópa-
vogsbæ og stofnanir bæjar-
ins séu á höndum margra að-
ila. Engin sérstök stefna er í
innkaupamálum hvað varðar
umhverfiskröfur þótt
áhersla sé lögð á hagkvæm
innkaup. Í útboðum fyrir
byggingaframkvæmdir er
hvorki spurt um umhverfis-
stefnu bjóðenda né gerðar
kröfur um umhverfisvænni
byggingarefni þar sem því
verður við komið.
Erfitt að manna
heimaþjónustu
Í umfjöllun um lífskjör er
m.a. vikið að málefnum aldr-
aðra og fram kemur að um
400 heimili njóta heimaþjón-
ustu að meðaltali á ári. Um
70% þjónustutíma fara til
aldraðra, 23% til öryrkja en
7% í tímabundna þjónustu
og annað. 1. desember 1999
voru Kópavogsbúar 67 ára
og eldri 2.123 talsins og hafði
fjöldi þeirra nær tvöfaldast
frá 1991. Áætlað er að um
13% aldraðra bæjarbúa hafi
fengið heimaþjónustu á síð-
asta ári. Fram kemur að
hlutfallið hefur yfirleitt verið
hærra en síðastliðin tvö ár
hafi reynst erfitt að manna
störf á þessu sviði og því er
talið að fleiri þurfi þjónustu
en unnt er að veita hana.
Þótt ekki hafi farið fram
úttekt á fjárhagslegri stöðu
eldri bæjarbúa þykja vís-
bendingar gefa til kynna að
hún sé almennt góð. Gjald-
taka vegna heimaþjónustu
er tekjutengd og greiða um
30% samkvæmt hæsta gjald-
flokki en 13% njóta ókeypis
þjónustu vegna lágra tekna.
Hlutfallslega leita mjög fáir
aldraðir til félagsmálayfir-
valda vegna fjárhagsvanda.
Fram kemur að vandi nú-
verandi kerfis á þjónustu við
fatlaða er sá að hún er bæði á
höndum ríkisins og sveitar-
félaga. Sveitarfélagið sinnir
almennri þjónustu, svo sem
ferðaþjónustu, heimilishjálp
og aðstoð við félagslega
færni, en önnur þjónusta og
sérhæfðari er á vegum rík-
isins.
Í Kópavogi eru 5 sambýli
fyrir fatlaða einstaklinga og
að auki starfsþjálfunarstað-
ur fyrir geðfatlaða.
Á biðlista eftir viðeigandi
húsnæðisúrræði eru u.þ.b.
30 manns og þykir því ljóst
að verulega skortir á úrræði.
Þá ríkir neyðarástand varð-
andi úrræði fyrir fatlaða af
völdum t.d. MS og alvarlegs
heilaskaða.
Kópavogsbúar taka þátt í mótun Staðardagskrár 21 á íbúaþingi á morgun
Leitað verði sjón-
armiða bæjarbúa
Kópavogur
Morgunblaðið/Arnaldur
Kópavogsbúar ræða sjálfbæra þróun á íbúaþingi.
BORGARSTARFSMENN eru
nú önnum kafnir við ýmis
störf sem bæði þeir og borg-
arbúar eru vanari að sjá unn-
in á öðrum árstímum. Í þeirri
veðráttu sem ríkt hefur und-
anfarið er ekki þörf á mikl-
um skjólfatnaði, en samt er
ekki hlýrra en svo að öllum
öðrum en myndastyttum er
nauðsyn á því að klæðast að
minnsta kosti góðri úlpu.
Morgunblaðið/Jim Smart
Tveir léttklæddir
á þorra
Miðborg
UMHVERFIS- og heilbrigðis-
nefnd Reykjavíkur hefur sam-
þykkt að fela gatnamálastjóra
að vinna framkvæmdaáætlun
til að draga úr mengun vegna
frárennslisvatns í Elliðaánum.
Hrannar B. Arnarsson, for-
maður nefndarinnar, sagði að
nefndin hefði fjallað um þá
skýrslu sem verkfræðistofan
Línuhönnun vann fyrir gatna-
málastjóra um málið og kallað
eftir umsögnum ýmissa aðila
við hana. Nú hefði gatnamála-
stjóra verið falið að gera áætl-
un um framkvæmdir sem
tækju tillit til skýrslunnar og
umsagna um hana og þess
tímaramma sem borgin var áð-
ur búin að setja úrbótum og
gerir ráð fyrir að þeim verði
lokið á árinu 2003.
Hrannar sagði að nefndin
gerði ráð fyrir að fram-
kvæmdaáætlunin lægi fyrir á
næsta fundi í næstu viku en í
skýrslu Línuhönnunar var
áætlað að kostnaður við úr-
bætur yrði um 136 milljónir
króna.
Hrannar sagði að við fram-
kvæmdirnar þyrfti að huga að
lífríki ánna og vinna verkið að
mestu leyti um haust og vetur.
Stefnt væri að því að hefjast
handa í haust.
Framkvæmda-
áætlun undirbúin
Elliðaár
Frárennslismál við Elliðaár
GATNAFRAMKVÆMDIR
munu setja mikinn svip á kvos
miðborgarinnar næsta vor og
sumar en gert er ráð fyrir að
framkvæmt verði fyrir um
230 m.kr.
Sigurður Skarphéðinsson
gatnamálastjóri sagði í sam-
tali við Morgunblaðið í gær að
stefnt væri að því að byrja í
apríl á því að fullklára um-
hverfi Ingólfstorgs í Aðal-
stræti og Hafnarstræti og síð-
an vesturhluta Austurstrætis
með því að skipta um jarðveg
og lagnir í götum og leggja
hellur á akbrautir og meira og
minna upphitaðar gangstétt-
ir. Ætlunin væri að komast
svo vel á veg með verkið að
það verði boðlegt á þjóðhátíð
en að henni lokinni verður
hafist handa við sams konar
endurbætur á Pósthússtræti.
Hann sagði að væntanlega
yrðu akbrautir hellulagðar,
þótt eftir væri að ákveða
hvort það ætti einnig við um
þann hluta Aðalstrætis sem
unnið verður við og nær frá
Morgunblaðshúsinu að Hafn-
arstræti. Í suðurhluta Aðal-
strætis var akbraut malbikuð
við endurnýjun, m.a. vegna
ótta við að fornleifum yrði
spillt með jarðvegsskiptum.
Kvosin hellulögð
í sumar
Miðborg