Morgunblaðið - 09.03.2001, Síða 1

57. TBL. 89. ÁRG. FÖSTUDAGUR 9. MARS 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 9. MARS 2001
MEIRA en hundrað tilfelli af gin-
og klaufaveiki hafa nú fundist í
Bretlandi en yfirvöld þar í landi
gera sér vonir um að sjúkdómurinn
muni ekki breiðast meira út. En Jim
Scudamore yfirdýralæknir sagði þó
að ekki myndi takast að vinna bug á
veikinni fyrr en eftir „langan tíma“.
Alls hefur verði slátrað rúmlega
60.000 gripum í Bretlandi. Gripið
hefur verið til víðtækra varúðar-
ráðstafana víða í álfunni. Á mynd-
inni sjást slökkviliðsmenn í Ham-
borg dæla sótthreinsandi vökva á
flutningabíla er komu frá Bretlandi
með ferju til borgarinnar í gær.
Reuters
Sótthreinsun í Hamborg
JAFNRÉTTISRÁÐ í Noregi telur að
Radisson SAS Plaza-hótelið í Ósló
hafi brotið jafnréttislög með því að
banna múslímakonu, er sótti um
ræstingastarf, að bera höfuðslæðu í
vinnunni í samræmi við trú sína. Svip-
aðar deilur um slæðurnar hafa komið
upp í öðrum Evrópulöndum, þ. á m. í
Danmörku, á síðustu árum.
Fulltrúar Miðstöðvar gegn mis-
munun vegna þjóðernis í Ósló reyndu
í gær, á alþjóðlegum baráttudegi
kvenna um allan heim, að fá stjórn-
anda hótelsins, Anders Haavik, til að
breyta reglunum um klæðaburð
starfsfólks og gera múslímakonum
kleift að nota slæðu en höfðu ekki er-
indi sem erfiði.
„Við vöktum athygli hennar á því
að reglur okkar um klæðaburð leyfðu
ekki notkun á höfuðfati,“ sagði Haa-
vik um mál múslímakonunnar. Hann
harðneitaði að um mismunun væri að
ræða, benti á að hjá fyrirtækinu starf-
aði fólk frá tugum þjóðlanda og margt
af því héldi fast við eigin hefðir í
menningu og trú. „Ef við veittum ein-
um hópnum undanþágu væri það
rangt gagnvart hinum.“
Lars Christensen, sem er varafor-
maður jafnréttisráðs, er hvassyrtur
um stefnu hótelsins. „Stundum getur
vinnuveitandi bent á ástæður sem
eiga rætur í öryggismálum sem for-
sendu fyrir því að einhver verði að
taka ofan höfuðfat í vinnunni. En þeg-
ar ekki er annað á ferðinni en reglur
um samræmdan klæðaburð er verið
að brjóta lög um jafnrétti.“
Ráðið segir í umsögn sinni að slæð-
an sé fyrir múslímakonur mikilvægur
þáttur í að varðveita vitund um eigin
verðleika og persónu. Slæða konunn-
ar gegnir hlutverki í trúarhefðum isl-
ams og sumar múslímakonur leggja
mikla áherslu á notkun hennar.
Fimmtán kærur síðustu árin
Jafnréttisráðið í Noregi hefur frá
1999 fengið 15 kærur frá múslíma-
konum sem álíta að þeim hafi verið
mismunað á vinnumarkaði vegna
þess að þær nota slæðu og hefur það
gerst á hótelum, í matvöruverslunum,
hjá ræstingafyrirtækjum og í skólum.
Aftenposten sagði í fyrra frá konu
sem var hafnað meira en 150 sinnum
er hún sótti um vinnu en hún gekk
með slæðu.
„Mörgum vinnuveitendum finnst
greinilega að það sé allt í lagi að mis-
muna múslímakonum með þessum
hætti,“ segir Ingrid Dåsnes, ráðgjafi
hjá jafnréttisráði.
Jafnréttisráð í Noregi mótmælir
Múslíma bannað
að nota slæðu
HAGVÖXTUR var að meðaltali 3,3%
í Evrópusambandinu í fyrra en í
Bandaríkjunum var hann um 5%. Á
hinn bóginn olli samdráttur undir lok
ársins í Bandaríkjunum því að á síð-
asta ársfjórðungi var vöxturinn meiri
í ESB, 0,7%, en aðeins 0,3% vestra.
Þótt Evrópusambandsríkin hafi
staðið betur að vígi í samanburði við
Bandaríkin undir árslok minnkaði
vöxturinn einnig þar síðustu mánuð-
ina. Ársmeðaltalið fyrir 11 aðildarríki
evrunnar var ívið hærra en fyrir
sambandið allt, 3,4%. Bandaríkjadal-
ur efldist mjög í fyrra og gengi evr-
unnar gagnvart honum lækkaði jafnt
og þétt mestallt árið en hún hefur sótt
mjög í sig veðrið undanfarna mánuði.
Efnahagsástandið í Japan sýnir lítil
batamerki og fjármálaráðherra
landsins krefst róttækra aðgerða.
Hagvöxtur
var 3,3%
Evrópusambandið

Segir fjárhag/27
Brussel. AFP.
RÚSSNESKA geimstöðin Mír er
tekin að lækka flugið en fyrirhugað
er að hún eða það, sem ekki brennur
upp af stöðinni í gufuhvolfinu, hafni í
sjónum 20. mars.
Í gær var Mír í 253 km fjarlægð
frá jörðu, 1,8 km nær en deginum áð-
ur, en þegar fjarlægðin verður 200
km verður stöðinni stýrt inn í gufu-
hvolfið. Á hún að lenda í sjónum milli
Nýja Sjálands og Chile en víða hafa
menn áhyggjur af því, að ekki fari
allt eftir áætlun, t.d. í Ástralíu.
Mír lækk-
ar flugið
Moskvu. AFP.
♦ ♦ ♦
KANADÍSK stjórnvöld íhuga
að heimila notkun á tækni sem
hindrar að hægt sé að nota
farsíma á afmörkuðu svæði.
Veittur verður þriggja mánaða
frestur til að gera athuga-
semdir áður en lögin taka
gildi, að sögn fréttavefjarins
Ananova.
Er talið að veitingahús og
leikhús muni ef til vill notfæra
sér tæknina til að tryggja við-
skiptavinum næði. Hugmyndin
er gagnrýnd hart af talsmönn-
um fjarskiptafyrirtækja og
fjarskiptastofnun landsins er
segir farsímabannið munu
draga úr öryggi almennings.
Þagna far-
símarnir?
RÁÐIST var í gær með sprengju-
vörpum á bílalest makedónískra lög-
reglumanna með hjálpargögn á leið
til Gosinci, eins af þorpum albanska
þjóðarbrotsins í landinu, og féll einn
maður í átökunum. Þorpið er í norð-
urhluta Makedóníu, nokkra kíló-
metra frá landamærunum að Kos-
ovo. Heimildarmaður sagði AFP-
fréttastofunni að skothríðin hefði
komið frá þorpinu Brest.
Herliði Makedóníumanna tókst í
gær að reka albanska skæruliða frá
einu virki þeirra í fjalllendinu á
landamærunum, Tanusevci. Skæru-
liðarnir leituðu skjóls ofar í fjöll-
unum og voru sagðir hafa rekið á
undan sér hóp hesta af ótta við að
jarðsprengjum hefði verið komið
fyrir á veginum. Er síðast fréttist
voru enn harðir skotbardagar á
svæðinu en Makedóníumenn óttast
mjög að vopnaðir hópar Albana í
Kosovo og albanskir uppreisnar-
menn í Presevo-dal í suðurhluta
Serbíu reyni nú að koma af stað al-
mennri uppreisn albanska minni-
hlutans í Makedóníu.
Albanar í Makedóníu eru um
þriðjungur landsmanna og búa að-
allega í grennd við landamærin að
Kosovo. Skæruliðarnir sem nú tak-
ast á við Makedóníumenn eru sagðir
vera á bilinu 75 til 150 talsins. Leið-
togar Albaníu, Kosovo-Albana og
albanska þjóðarbrotsins í Maked-
óníu hafa fordæmt aðgerðir skæru-
liðanna.
Fregnir bárust af því í gær að um
300 bandarískir friðargæsluliðar
hefðu verið sendir frá Kosovo til
Tanusevci en þessum tíðindum var
vísað eindregið á bug í aðalstöðvum
Atlantshafsbandalagsins, NATO, í
Brussel.
Pólskir og bandarískir gæsluliðar
lentu í átökum við albanska upp-
reisnarmenn í Kosovo á miðvikudag
og særðu tvo þeirra. Donald Rums-
feld, varnarmálaráðherra Banda-
ríkjanna, átti í gær fund með Ro-
bertson lávarði, framkvæmdastjóra
NATO, í Washington. Rumsfeld
sagði í samtali við fréttamenn að
gæsluliðarnir hefðu fullan rétt á að
verja hendur sínar
en átökin á mið-
vikudag hefðu ekki
verið alvarleg. Ro-
bertson sagði að
NATO hefði aukið
umsvif sín á landa-
mærasvæðinu til að
koma í veg fyrir
árásir albanskra
öfgamanna.
„Ég álít að styrk-
ur sveitanna hafi
áhrif á þá sem nota
landamærasvæðið,
sem er illa skil-
greint og mikið um
jarðsprengjur þar,
eins og hálfgerðan
leikvöll fyrir ofbeld-
isaðgerðir,“ sagði
Robertson. Hann sagði að gæslulið-
ið hefði á hinn bóginn ekkert umboð
til að láta til sín taka í Makedóníu.
Ákveðið var í yfirstjórn NATO í
gær að veita hermönnum Júgó-
slavíustjórnar leyfi til að fara inn á
nokkurn hluta fimm kílómetra
breiðrar landræmu á mörkum Kos-
ovo og suðurhluta Júgóslavíu til að
þeir geti heft aðgerðir albanskra
skæruliðahópa þar. Skæruliðarnir
hafa notað hlutlausa svæðið til árása
á júgóslavneskar stöðvar í Serbíu og
jafnframt til liðsflutninga til Maked-
óníu.
NATO reynir að stöðva árásir albanskra uppreisnarhópa
Hert gæsla á landa-
mærum Kosovo
Reuters
Bandarískur gæsluliði við Mijak í Kosovo. Þorpið
Tanusevci í Makedóníu er rétt handan við Mijak.
Skopje, Washington, Brussel. AFP, AP.

Útilokar ekki/28
GEORGE Bush Bandaríkjaforseti
vann mikilvægan sigur í gær er full-
trúadeild þingsins samþykkti með
230 atkvæðum gegn 198 eina af und-
irstöðunum í hugmyndum hans um
skattalækkanir.
Repúblikanaflokkur Bush hefur
nauman meirihluta í deildinni, 220
sæti gegn 211, tveir þingmenn eru
utan flokka og tvö sæti óskipuð.
Flokkarnir eru jafnstórir í öldunga-
deildinni, með 50 sæti hvor.
Leiðtogar demókrata gagnrýndu
hugmyndir forsetans mjög harka-
lega en tíu demókratar studdu þær
samt. Í tillögunni er kveðið á um að
tekjuskattur verði lækkaður um 958
milljarða dollara næstu tíu árin. Alls
vill Bush að skattar verði lækkaðir á
tímabilinu um 1,6 billjónir dollara.
Fulltrúadeildin
Skatta-
lækkun
samþykkt
Washington. AFP.