Morgunblaðið - 11.03.2001, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 SUNNUDAGUR 11. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
VÍÐA má finna launsátur við
veiðar eins og þessi köttur
gerði sem lá undir bíl við
Sörlaskjól í Reykjavík og
fylgdist vandlega með störr-
um og öðrum girnilegum
fuglum, að hans mati, fljúga
um og tylla sér á gangstétt-
ina. Þó er líklega eins gott að
eigandi bílsins setji hann ekki
í gang og rjúki fyrirvaralaust
af stað. Þá gæti þessi snjalli
felustaður skyndilega breyst í
martröð veiðikattarins.
Morgunblaðið/Ómar
Launsát-
ur veiði-
kattar
REGLUR um notkun farsíma á
Landspítala – háskólasjúkrahúsi
hafa verið gefnar út og er notkun
farsíma bönnuð á deildum þar sem
lækningatæki eru notuð við eftirlit
með sjúklingum. Farsímanotkun er
hins vegar heimil á göngum, setu-
stofum, biðstofum og í skrifstofu-
húsnæði.
Notkun NMT- og GSM-farsíma
er bönnuð á deildum þar sem ýmis
lækningatæki eru notuð til að
fylgjast með lífsmarki sjúklinga og
til stuðnings líkamsstarfsemi
þeirra. Eru það m.a. skurðdeildir,
svæfinga- og gjörgæsludeildir,
vökudeild og blóðskiljunardeild.
Einnig er farsímanotkun bönnuð
þar sem fram fer sjúkdómsmeðferð
með lækningatækjum, svo sem
geislameðferð, nýrnasteinsbrot,
æðaútvíkkun og þar sem notkun
farsíma getur haft áhrif á lækn-
ingarannsóknatæki. Bannið nær
einnig til talstöðva á VHF- og
UHF-tíðnisviði.
Þá er áskilið í reglunum að
greinilegar merkingar skuli vera
þar sem notkun farsíma er tak-
mörkuð eða bönnuð.
Notkun farsíma tak-
mörkuð á LandspítalaFASTAGJALD heimilissíma
hækkar nú í 1.111 krónur í sam-
ræmi við ákvörðun Póst- og fjar-
skiptastofnunar og er framhald
fyrri leiðréttinga frá því í mars í
fyrra.
Sú ákvörðun hafði verið dregin
til baka og ákveðið að gjaldið yrði
1.068 krónur en nú hefur Póst-
og fjarskiptastofnun ákveðið að
fyrri ákvörðun standi. Gjaldið
hækkaði úr 820 krónum í fyrra.
Fastagjald
heimilissíma
hækkar
VEIÐIMÁLASTJÓRI hefur gefið út
rekstrarleyfi til handa Salar Islandica
sem áformar sjókvíaeldi á laxi í Beru-
firði. Hollustuvernd hafði áður veitt
fyrirtækinu starfsleyfi. Einar Örn
Gunnarsson, framkvæmdastjóri Salar
Islandica, sagði í samtali við Morgun-
blaðið að nú væri ekkert því til fyr-
irstöðu að hefja framkvæmdir. Einar
Örn segir seiðin koma frá innlendri
eldisstöð en upphaflega komi stofninn
frá Stofnfiski. „Þetta er kynbættur
laxastofn sem er búinn að vera til hér á
landi í um 20 ár og seldur er til margra
landa,“ sagði Einar Örn. Starfsleyfið
sem Hollustuvernd veitti hefur verið
kært til umhverfisráðuneytisins. Úr-
skurðar þess er að vænta á næstu vik-
um.
Þá gerir rekstrarleyfið þeim kleift að
staðfesta pantanir á laxaseiðum. Salar
Islandica hyggst koma upp tveimur
kvíasamstæðum í Berufirði. Þær munu
hvor um sig rúma 3.000 tonn af lífmassa
en afköst laxeldisstöðvarinnar verða
um 8.000 tonn af eldislaxi á ári. Einar
Örn segir að framkvæmdir muni vænt-
anlega hefjast í sumar en gerir ráð fyr-
ir að stöðin verði fullbyggð árið 2005.
Alls munu þessar framkvæmdir kosta
vel á annan milljarð króna.
70–80 manns fá atvinnu
Einar Örn segir að gangi áætlanir
fyrirtækisins eftir þá muni a.m.k. 70–
80 manns vinna hjá fyrirtækinu. Hugs-
anlega skapist enn fleiri störf verði af-
urðirnar fullunnar á Djúpavogi.
Salar Islandica hefur þegar fengið
úthlutað lóð hjá Djúpavogshreppi fyrir
laxasláturhús og verið er að ræða við
sveitarstjórnina um leigu á húsnæði
fyrir starfsmenn fyrirtækisins sem
hefja munu störf á Djúpavogi í vor.
Aðspurður sagði Einar Örn að eig-
endur Salar Islandica væru bæði ís-
lenskir og norskir en vildi ekki greina
nánar frá eignarhlut þeirra.
Veiðimálastjóri veitir Salar Islandica rekstrarleyfi fyrir kvíaeldi í Berufirði
Framkvæmdir munu
kosta vel á annan milljarð
BREYTINGAR sem nú eru að verða
á íslenskum vinnumarkaði í kjölfar
stækkandi fyrirtækja og áhrifa frá
Evrópska efnahagssvæðinu, leiða til
þess að vinnumarkaðurinn verður
ósveigjanlegri með þeim afleiðingum
að dregið getur úr samkeppnishæfni
fyrirtækja og það um síðir bitnað á
launþegum. Þetta kom fram í erindi
Sigurðar Líndal lagaprófessors á
málþingi Samtaka atvinnulífsins og
norrænu ráðherranefndarinnar um
Evrópuvinnurétt og jafnréttislöggjöf.
Sagði Sigurður að íslenskur vinnu-
markaður hefði verið sveigjanlegur,
fyrirtæki allflest verið lítil og starfs-
menn og stjórnendur hefðu þekkst.
Samskiptin hefðu því verið óformleg
og laus við allt skrifræði og velviljaðir
atvinnurekendur hefðu sýnt starfs-
fólki sínu umhyggju. Atvinnurekend-
ur hefðu jafnframt haft rúmt frelsi til
uppsagna, sérstaklega í ljósi þess að
atvinnuástand hefur lengi verið gott
og að starfsmenn virðast eiga tiltölu-
lega auðvelt með að flytjast milli
starfa og jafnvel atvinnugreina.
„Allt hefur þetta leitt til þess að ís-
lenskur vinnumarkaður hefur verið
sveigjanlegur og tiltölulega auðvelt
hefur verið að rétta af sveiflur sem
orðið hafa. Almennt eru Íslendingar
opnir fyrir nýjungum, þannig að ekki
hefur verið veruleg andstaða stéttar-
félaga við hagræðingu og nýja tækni.“
Að mati Sigurðar eru nú að verða
augljósar breytingar á íslenskum
vinnumarkaði. Fyrirtækjum er að
fækka vegna samruna og þau stækka,
einkum í hefðbundnum atvinnugrein-
um. Við þetta bætast síðan áhrif frá
Evrópska efnahagssvæðinu sem Ís-
lendingar gerðust aðilar að 1. janúar
1994. „Hefur þetta hvorttveggja haft
veruleg áhrif á íslenskan vinnumarkað
sem ekki er enn séð fyrir endann á.“
Sigurður sagði það vekja sérstaka
athygli að hlutur löggjafans í því að
skipa málum á vinnumarkaði virtist
fara sívaxandi og að löggjöfin yrði sí-
fellt smásmugulegri. Nefndi hann sem
dæmi lög um hópuppsagnir nr. 95/
1992 og lög nr. 77/1993 um réttarstöðu
starfsmanna við aðilaskipti að fyrir-
tækjum. Lögin fela í sér stærra hlut-
verk trúnaðarmanna á vinnustöðum
og betri réttarstöðu starfsmanna. Á
hinn bóginn fylgir þeim sá ókostur að
stjórnunarréttur atvinnurekenda er
takmarkaður, tafir verða á ákvarðana-
töku og skriffinnska eykst til muna.
Þá minntist Sigurður á lög um evr-
ópsk samstarfsráð í fyrirtækjum en
slík samstarfsráð eru lítt eða ekki
þekkt í íslenskum fyrirtækjum. Lögin
taka einungis til fyrirtækja sem hafa
a.m.k. 1.000 starfsmenn í ríkjum á
Evrópska efnahagssvæðinu með
starfsstöðvar í a.m.k. tveimur ríkjum
og 150 starfsmenn í hvoru þeirra.
Lögin mjög andsnúin hefðum á
íslenskum vinnumarkaði
Markmið laganna er að bæta rétt
starfsmanna til upplýsinga og sam-
ráðs. Ekkert íslenskt fyrirtæki fellur
undir þessar reglur, en þær gilda hins
vegar um ÍSAL og örfá önnur dótt-
urfyrirtæki eða útibú erlendra fyrir-
tækja á Íslandi. „Hitt er ljóst að sú
mikla formfesta, víðtæka upplýsinga-
skylda og skrifræði sem þessu fylgir
hlýtur að hafa veruleg áhrif á starf-
semi fyrirtækjanna og yrði mjög
andsnúin öllum hefðum á íslenskum
vinnumarkaði,“ sagði Sigurður.
Að mati Sigurðar eru verulegar
breytingar að verða á íslenskum
vinnumarkaði vegna stækkunar fyr-
irtækja og áhrifa frá EES. Uppsagn-
arréttur atvinnurekenda er takmark-
aður, upplýsingaskylda aukin og
formkröfur hertar þannig að segja
má að íhlutun starfsmanna um rekst-
ur fyrirtækja sé verulega aukin.
Þetta er að því leyti til hagsbóta fyrir
starfsmenn að trúnaðarmenn fá auk-
in áhrif og staða starfsmanna verður
tryggari, en frá sjónarmiði fyrirtækja
eru ókostir þess helstir að stjórnun-
arréttur þeirra sem ábyrgð bera á
rekstrinum er skertur, tafir verða á
ákvörðunum og skrifstofuhald verður
umfangsmeira.
„Fyrir þjóðfélagið í heild verður af-
leiðingin ósveigjanlegri vinnumark-
aður sem er verulegur ókostur í litlu
og sveiflukenndu hagkerfi, þótt hafa
verði í huga að dregið hefur úr sveifl-
um með vaxandi tækni. Þetta kann að
draga úr samkeppnishæfni fyrir-
tækja og ef til vill um síðir bitna á
launþegum.“
Sigurður Líndal telur stækkandi fyrirtæki og lagasetningu gera vinnumarkað ósveigjanlegri
Getur dregið úr sam-
keppnishæfni og
bitnað á launþegum
HRINA smáskjálfta hófst
skammt undan Reykjanestá
um kl. 6 í gærmorgun. Stærsti
skjálftinn í hrinunni varð um kl.
8 út af Reykjanesvita. Hann
mældist um 2,5 stig á Richter
og í kjölfar hans fylgdu margir
minni skjálftar.
Ragnar Stefánsson, jarð-
skjálftafræðingur og forstöðu-
maður jarðvísindadeildar Veð-
urstofu Íslands, sagði í samtali
við Morgunblaðið að skjálfta-
hrinunni hefði að mestu verið
lokið um kl. 10.
Hrina smá-
skjálfta út af
Reykjanesi
BRAK fannst á Landeyjafjöru
á föstudag sem talið er hugs-
anlegt að sé úr bandarísku flug-
vélinni sem fórst vestan við
Vestmannaeyjar sl. þriðjudag
og með henni tvær bandarískar
konur. Rannsóknanefnd flug-
slysa hefur fengið brakið til
rannsóknar.
Á annað hundrað manns
gekk fjörur í gær allt frá Dyr-
hólaey og að Reykjanestá. Hlé
verður síðan gert á leit en hugs-
anlegt að leitað verði síðar á
hluta svæðisins, einkum á
Landeyjafjöru og til vesturs.
Brak
fannst á
Land-
eyjafjöru