Morgunblaðið - 11.03.2001, Blaðsíða 34

SKOÐUN
34 SUNNUDAGUR 11. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BORGARBÚAR
kjósa um það næst-
komandi laugardag
hvort Reykjavíkur-
flugvöllur eigi að fara
eða vera eftir 15 ár.
Ákvörðun borgaryfir-
valda um að efna til
þessarar atkvæða-
greiðslu hefur vakið
upp margar spurning-
ar um framtíð innan-
landsflugs hér á landi.
Umræðan hefur eink-
um snúist um hlutverk
og skyldur höfuðborg-
arinnar, skipulagsmál
miðbæjarins og hvaða
afleiðingar það hafi ef
miðstöð innanlandsflugsins fer úr
borginni.
En hvað sem líður niðurstöðum
atkvæðagreiðslunnar, er ljóst að
miklar breytingar eru fyrirsjáan-
legar á Reykjavíkurflugvelli og
nánasta umhverfi hans á næstunni.
Ráðist verður í uppbyggingu og
endurbætur samkvæmt tillögum
Flugmálastjórnar, sem unnið hefur
verið að í framhaldi af samþykkt
deiliskipulags fyrir flugvallarsvæð-
ið. Í þessum tillögum er gert ráð
fyrir að umfang flugstarfseminnar
muni minnka, ein flugbraut verði
lögð af og umhverfi vallarins fegr-
að.
Skipulag samþykkt
Endurbætur á Reykjavíkurflug-
velli voru löngu tímabærar. Því var
það fagnaðarefni þegar Alþingi
samþykkti að leggja fjármuni til
endurbyggingar Reykjavíkurflug-
vallar.
Í kjölfar ákvörðunar Alþingis
gerði ég sem samgönguráðherra
samkomulag við borgarstjórann í
Reykjavík í júní 1999. Samkvæmt
samkomulaginu átti Reykjavíkur-
flugvöllur að verða miðstöð innan-
landsflugs samkvæmt aðalskipulagi
Reykjavíkur sem gildir til 2016.
Jafnframt samþykktu borgaryfir-
völd deiliskipulag fyrir flugvöllinn.
Ákveðið var að draga úr umfangi
snertilendinga og kennsluflugs á
Reykjavíkurflugvelli og hefur það
þegar verið gert að vissu marki.
Samkomulag mitt við borgar-
stjóra er lykillinn að þeim miklu
endurbótum sem standa yfir á flug-
vallarsvæðinu samkvæmt deili-
skipulagi og verður að verulegum
hluta lokið á þessu ári. Með þeim
framkvæmdum eykst landnýting í
kringum völlinn og umhverfi hans
mun taka miklum breytingum til
bóta. Stefnt er að fegrun svæðisins
og miklum umhverfisbótum við
flugvöllinn. Nái áform okkar fram
að ganga mun Reykjavíkurflugvöll-
ur framtíðarinnar,
sem borgarbúar kjósa
um næstkomandi laug-
ardag, ekki verða sá
sami og við þekkjum
nú.
Helstu breytingar
Mesta breytingin á
flugvellinum er að
norðaustur/suðvestur
flugbrautin verður
lögð niður. Með brott-
hvarfi hennar losnar
að sunnanverðu tals-
vert land í Skerjafirði,
sem hentað getur fyrir
íbúðarbyggð. Við
norðurenda brautar-
innar losnar stórt landsvæði undir
margvíslega atvinnustarfsemi. Gert
er ráð fyrir að þar geti skapast að-
staða fyrir atvinnurekstur með
rúmlega þrjú þúsund starfsmenn.
Jafnframt gerir deiliskipulagið
ráð fyrir því að öll flugstarfsemi á
vellinum verði flutt á svæðið þar
sem flugturninn, flugstjórnarmið-
stöðin og Loftleiðahótelið eru nú,
austan megin flugbrautanna. Við
þetta losnar enn meira landrými
Skerjafjarðarmegin, sem getur
nýst fyrir íbúðarbyggð og starfsemi
Háskóla Íslands eða aðra atvinnu-
starfsemi.
Mikilvæg uppbygging
Með þessum breytingum á skipu-
lagi Reykjavíkurflugvallar er verið
að slá tvær flugur í einu höggi.
Annars vegar fær borgin verulegt
landrými til uppbyggingar íbúða og
atvinnustarfsemi. Hins vegar er
ráðist í langþráðar endurbætur á
flugvellinum og uppbyggingu mið-
stöðvar innanlandsflugsins sem
ekki þolir bið.
Staðreyndin er sú að innanlands-
flug er umfangsmeira en nokkru
sinni fyrr. Stöðug aukning hefur
verið í fjölda farþega í áætlunar-
flugi síðustu 30 árin. Á síðasta ári
fóru 440 þúsund farþegar með áætl-
unarflugi um Reykjavíkurflugvöll.
Ef sama þróun heldur áfram munu
700 til 800 þúsund farþegar fara um
völlinn árið 2020. Núverandi flug-
stöð er löngu sprungin og því er
tímabært að byggja nýja. Jafn-
framt hafa verið uppi hugmyndir
um að tengja miðstöð áætlunarbif-
reiða nýju flugstöðinni, eins konar
þjónustumiðstöð samgöngumála
landsins. Hér er því um mikið og
þarft samgöngumannvirki að ræða.
Fyrirséð er að flugumferð muni
minnka verulega á næstu árum þótt
farþegum á Reykjavíkurflugvelli
fjölgi. Ástæðan er sú að stór hluti
umferðarinnar, eða rúmur fjórð-
ungur, er æfingaflug. Nú þegar hef-
ur verið dregið úr slíku flugi og í
samkomulagi mínu við borgarstjóra
er ráðgert að æfingaflugið verði al-
farið flutt yfir á aðra flugbraut í ná-
grenni höfuðborgarinnar. Þegar
þar að kemur hefur flugumferð á
Reykjavíkurflugvelli minnkað um
nálægt 40% frá því hún náði há-
marki árið 1998.
Umræðan um flugvöllinn
Undanfarna áratugi hefur um-
ræða um flugvöllinn í Vatnsmýri
blossað upp af og til. Sú umræða
hefur einkum tengst umhverfis- og
öryggismálum. Í núverandi um-
ræðu er tekist á um nýjan flöt máls-
ins – þörf borgarinnar fyrir nýtt
byggingarland. Borgarstjóri og for-
seti borgarstjórnar eru þar í far-
arbroddi og líta ekki lengur á veru
flugvallarins sem samgöngumál
heldur sem skipulagsmál í Reykja-
vík. Af þeirri ástæðu hefur aðeins
Reykvíkingum verið boðið til at-
kvæðagreiðslu um það hvort flug-
völlurinn eigi að fara úr Vatnsmýr-
inni eða vera þar eftir 2016.
Borgaryfirvöld hafa lýst því af-
dráttarlaust yfir að ef niðurstaða
atkvæðagreiðslunnar sýni stuðning
við brotthvarf flugvallarins, verði
strax tekið tillit til þess við alla
skipulagsvinnu. Með öðrum orðum,
sem minnst uppbygging flugstarf-
semi verður leyfð á flugvallarsvæð-
inu. Ef af verður, er fyrirsjáanlegt
að lítið verður úr áformum um end-
urbætur og uppbyggingu. Jafn-
framt er ljóst að áhugi stjórnvalda
og einkaaðila til að ráðast í mann-
virkjagerð vegna flugstarfseminnar
mun dvína ef þetta verður raunin.
Atkvæðagreiðslan næsta laugardag
getur því haft mikil áhrif á það
hvernig Reykjavíkurflugvöllur mun
dafna og þróast í nánustu framtíð.
Fara hvert?
Að mörgu leyti eru borgarbúar
settir í vanda þegar þeir ganga til
kosninga um framtíð flugvallar í
Vatnsmýri eftir árið 2016. Þeir geta
kosið að láta flugvöllinn fara. En
hvert á hann að fara? Við því hafa
borgaryfirvöld ekkert svar.
Vissulega hafa borgaryfirvöld
bent á ýmsa möguleika varðandi
nýja staðsetningu miðstöðvar inn-
anlandsflugs. En þegar nánar er að
gáð hafa þessir kostir reynst óraun-
hæfir. Framan af reyndu borgaryf-
irvöld meira að segja í fúlustu al-
vöru að telja almenningi trú um að
flugvöllur úti í Skerjafirði væri
raunverulegur valkostur. Smám
saman rann þó upp fyrir þeim sá
blákaldi veruleiki að sú staðsetning
veldur gífurlegum umhverfisspjöll-
um, kostar á bilinu 15 til 19 millj-
arða króna og kallar á mikið flug yf-
ir íbúðarbyggð. Meira að segja
borgarstjóri sá sig loks knúna til að
hafna þessari staðsetningu.
Nýr flugvöllur í Hvassahrauni á
Reykjanesi hefur oftar verið nefnd-
ur sem arftaki Reykjavíkurflug-
vallar. Lögformlegur ráðgjafi sam-
gönguráðherra í flugmálum,
flugráð, telur að flugvöllur í Hvass-
ahrauni sé frá flugtæknilegu sjón-
armiði langversti kosturinn. Veður-
farsleg rannsókn sem framkvæmd
var á þessu svæði leiddi í ljós að
gera mætti ráð fyrir 4% til 11% lak-
ari nýtingu flugvallar þar en á
Reykjavíkurflugvelli. Ástæðan er
ókyrrð í lofti og hæð yfir sjávar-
máli. Þetta er einfaldlega óviðun-
andi fyrir flugvöll sem þjónar 95%
farþega í innanlandsflugi. Þá er
ljóst að nálægð við Keflavíkurflug-
völl mun valda gagnkvæmri truflun
á flugi og ekkert réttlætir uppbygg-
ingu og rekstur tveggja flugvalla
nánast hlið við hlið.
Tveir raunhæfir valkostir
Af framansögðu er ljóst að þegar
Reykvíkingar greiða atkvæði um
flugvöllinn í Vatnsmýri, eru þeir að
ákveða hvort miðstöð innanlands-
flugs eigi að vera í Reykjavík eða
Keflavík. Þetta eru einu raunhæfu
kostirnir í stöðunni.
Keflavíkurflugvöllur er flug-
tæknilega jafnsettur Reykjavíkur-
flugvelli, stór og góður flugvöllur.
Flutningur innanlandsflugsins
þangað mundi hins vegar gjör-
breyta forsendum þess sökum fjar-
lægðarinnar frá höfuðborginni. Því
hefur verið spáð að samdráttur í
áætlunarflugi gæti orðið allt að
40%. Talsmenn flugfélaganna
leggjast hart gegn þeim áformum
að færa innanlandsflugið til Kefla-
víkur.
Vilji borgarbúa og lands-
manna allra er skýr
Staðsetning miðstöðvar innan-
landsflugsins er annað og meira en
skipulagsmál Reykjavíkurborgar.
Það staðfestir nýleg umfangsmikil
skoðanakönnun PriceWaterhouse-
Coopers. Þar kemur fram að rúm-
lega 77% landsmanna telja að
landsmenn allir eigi að fá að greiða
atkvæði um framtíð Reykjavíkur-
flugvallar en ekki Reykvíkingar
einir.
Í sömu könnun var óskað eftir af-
stöðu til þess hvort fólk vildi hafa
miðstöð innanlandsflugsins á
Reykjavíkurflugvelli eða Keflavík-
urflugvelli ef aðeins þeir tveir kost-
ir kæmu til greina eftir 2016. Af
þeim sem tóku afstöðu vildu 71%
Reykjavíkurflugvöll. Þegar aðeins
er skoðuð afstaða Reykvíkinga
vildu 65% þeirra hafa völlinn á sín-
um stað frekar en í Keflavík.
Þessi könnun og aðrar sem gerð-
ar hafa verið að undanförnu tala
skýrum rómi. Þær staðfesta hvað
það er mikilvægt fyrir landsmenn
alla – og þar á meðal íbúa Reykja-
víkur – að hafa miðstöð innanlands-
flugsins þar sem hún er.
Besti kosturinn
Ég hef margsinnis ítrekað þá
skoðun mína að aðrir kostir en end-
urbyggður Reykjavíkurflugvöllur
eða flutningur miðstöðvar innan-
landsflugs til Keflavíkur væru ekki
raunhæfir. Jafnframt hef ég stað-
Í SÁTT
VIÐ BORG
OG ÞJÓÐ
Í tillögum um breytt skipulag á Reykjavíkurflugvelli er gert ráð fyrir að á næstunni verði NA/SV-brautin lögð nið-
ur og flugstarfsemi flutt á einn stað austan flugbrauta. Við það losnar umtalsvert byggingarland, jafnt fyrir íbúða-
byggð og almenna atvinnustarfsemi. Eykst þá athafnarými í næsta nágrenni Háskóla Íslands og Landspítala.
Flugumferð á Reykjavíkurflug-
velli hefur minnkað verulega frá
1998, eftir að dregið var úr æf-
ingaflugi. Áformað er að æf-
ingaflugið fari alfarið á annan
flugvöll í nágrenni höfuðborgar-
innar og mun flugumferð þá
minnka enn frekar. Heimild:
Flugmálastjórn.
Fjöldi farþega á Reykjavíkur-
flugvelli hefur að jafnaði aukist
um 3,7% á ári frá 1970. Á síð-
asta ári fóru 440 þúsund far-
þegar um flugvöllinn. Þeir
verða á bilinu 700–800 þús. eftir
20 ár miðað við spá um 3%
aukningu á ári til jafnaðar.
Heimild: Flugmálastjórn.
Sturla
Böðvarsson
Atkvæðagreiðslan
næsta laugardag, segir
Sturla Böðvarsson, get-
ur haft mikil áhrif á það
hvernig Reykjavík-
urflugvöllur mun dafna
og þróast í nánustu
framtíð.
Hársnyrtistofa
Til sölu strax ein nýtískulegasta hársnyrtistofa miðborgarinnar og
þó víða væri leitað. Átta stólar, blandaður viðskiptamannahópur
og mikið að gera. Stofa sem allir þekkja og gerir það mjög gott
með mikilli vinnu. Endalausir möguleikar til aukningar. Skemmti-
legur vinnustaður með góðri aðstöðu.
Mikið af fyrirtækjum á skrá. Þú ert ávallt velkominn.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.