Morgunblaðið - 06.05.2001, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 SUNNUDAGUR 6. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ásgeir Bjarnasonvar fæddur í
Hafnarfirði 2. mars
1958. Hann lést 23.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Bjarni Beinteinsson
hæstaréttarlögmað-
ur, f. 31. október
1934, d. 4. júlí 1972,
og Sigrún Hannes-
dóttir, f. 22. mars
1936, d. 5. ágúst
1983. Systkini Ás-
geirs eru Ragnhildur
Erla viðskiptafræð-
ingur, f. 7. desember
1961, og Hannes tölvunarfræðing-
ur, f. 10. mars 1963. Föðurforeldr-
ar hans voru Beinteinn Bjarnason
útgerðarmaður og Þórunn Sigríð-
ur Flygenring og
móðurforeldrar
Hannes Erlendsson
klæðskerameistari
og Ragnhildur Fann-
ey Halldórsdóttir.
Árið 1978 kvæntist
Ásgeir Sigurbjörgu
Pálsdóttur innan-
hússarkitekt og
eignuðust þau dæt-
urnar Ragnhildi
Lilju, f. 10. septem-
ber 1980, og Gunn-
hildi, f. 29. nóvem-
ber 1987. Þau slitu
samvistir. Þá á Ás-
geir dóttur, Sögu Rut, f. 24. ágúst
1999.
Útför Ásgeirs fór fram í kyrr-
þey.
Vinur minn og mágur, dr. Ásgeir
Bjarnason, er látinn. Með honum er
genginn mikill mannkostamaður.
Ásgeir varð strax mjög bráðþroska,
enda fór svo að hann var fljótt rif-
inn inn í heim fullorðinna. Aðeins 14
ára að aldri missti hann föður sinn,
Bjarna Beinteinsson hrl., en stuttu
áður hafði móðir hans, Sigrún
Hannesdóttir, greinst með sjúkdóm,
sem síðar reyndist ólæknandi. Ás-
geir var elsta barn þeirra hjóna og
því kom það í hans hlut að taka á
sig ábyrgð á yngri systkinum sín-
um, þeim Hannesi og Ragnhildi
Erlu, auk þess að styðja móður sína
í hennar þungbæra sjúkdómi.
Þrátt fyrir mikla ábyrgð og erf-
iðar heimilisaðstæður breytti það
ekki áformum hans að ganga
menntaveginn enda kom fljótt í ljós
að hann hafði fengið mikla náms-
hæfileika í vöggugjöf. Ásgeir gekk
fyrst í Hagaskóla og síðar í Mennta-
skólann í Reykjavík. Að stúdents-
prófi loknu nam hann efnafræði við
Háskóla Íslands þar sem hann lauk
B.Sc.-gráðu. Jafnframt námi kenndi
hann bæði í MR og Tækniskólan-
um. Að B.Sc.-prófi loknu þreytti Ás-
geir svonefnt GRE-próf, sem er
stöðupróf fyrir alla þá sem hyggjast
leggja stund á raunvísindi við
bandaríska háskóla. Glæsileg
frammistaða Ásgeirs varð til þess
að flestar bestu efnafræðideildir
vestan hafs buðu honum inngöngu.
Ásgeir kaus að nema við University
of Wisconsin í Madison og lauk
hann þaðan doktorsprófi árið 1987.
Að námi loknu réðst hann sem
sérfræðingur við Raunvísindastofn-
un Háskóla Íslands, síðar í stöðu
vísindamanns, sem er tímabundin
staða, en svo síðast í stöðu dósents.
Þá sinnti Ásgeir jafnframt stunda-
kennslu við Landbúnaðarháskólann
á Hvanneyri hin síðari ár.
Ásgeir var vinsæll kennari enda
öruggur í fasi, skýr í hugsun og tali
en jafnframt velviljaður nemendum
sínum. Þá er óhætt að segja að Ás-
geir hafi verið óvenju afkastamikill
og góður fræðimaður. Hann birti
fjöldann allan af greinum í bestu
tímaritum um efnafræði í Banda-
ríkjunum og var kominn í þá virð-
ingarstöðu að vera fenginn til þess
að meta hvort greinar annarra
fræðimanna væru hæfar til birting-
ar í þessum sömu tímaritum.
Sumarið 1998 varð bruni í til-
raunastofu þeirri sem Ásgeir hafði
til umráða í Háskóla Íslands. Við
það hvarf Ásgeir nánast bæði vinum
sínum og fjölskyldu í langan tíma
og vann myrkranna á milli við upp-
byggingu tilraunastofunnar svo
nemendur hans mættu hafa sem
minnstan skaða af. Eins og ávallt
þegar Ásgeir tók að sér einhver
verkefni, lagði hann allan sinn
metnað í verkið og sökkti sér ofan í
bækur, blöð og tímarit. Þá sótti
hann heim fyrirtæki bæði í Banda-
ríkjunum og Evrópu til þess að
finna þau tæki, sem að bestum not-
um mættu koma til endurnýjunar á
tilraunastofunni. Þar sannaðist sem
oft áður sá mikli dugnaður og ósér-
hlífni sem hann bjó yfir.
Árið 1978 giftist Ásgeir Sigur-
björgu Pálsdóttur, en leiðir þeirra
höfðu legið saman í Menntaskólan-
um í Reykjavík. Með Sigurbjörgu á
Ásgeir tvær einstakar dætur, þær
Ragnhildi Lilju og Gunnhildi. Þó að
Ásgeir væri maður margra sigra fór
ekki á milli mála að engu var hann
stoltari af en þessum tveimur dætr-
um sínum. Þrátt fyrir að leiðir Ás-
geirs og Sigurbjargar hafi skilið var
ætíð gagnkvæm virðing þeirra í
milli og velferð dætranna þeim efst
í huga.
Ásgeir eignaðst lítinn sólargeisla,
þriðju dótturina, fyrir einu og hálfu
ári, sem hann kallaði ávallt „sponsið
sitt“ og var öllum ljóst að hún veitti
honum mikla gleði. Aðdáunarvert
var hversu mikið hann lagði á sig til
þess að geta verið sem mest með
henni, enda ljómuðu augu hennar
þegar pabbi var nálægur.
Ásgeir var þeirrar gerðar að ef
hann fékk áhuga á einhverju fang-
aði það hug hans allan. Hann kynnti
sér allt sem hægt var að finna um
það málefni og náði þeirri færni
sem einungis þeir bestu höfðu. Ung-
ur byrjaði hann að læra á píanó hjá
Ásgeiri Beinteinssyni föðurbróður
sínum og náði fljótt svo góðum tök-
um á hljóðfærinu að hann hefði átt
mikinn frama vísan hefði hann lagt
píanóleik fyrir sig af fullri alvöru.
Þá fékk hann snemma mikinn
áhuga á ljósmyndun og hafði æ síð-
an á takteinum nýjustu upplýsingar
um allt sem að því laut auk þess að
skilja eftir sig einstakt safn ljós-
mynda af sinni nánustu fjölskyldu.
Á námsárum sínum í Bandaríkjun-
um stundaði hann skotveiðar í frí-
stundum, sem hann síðan sinnti af
enn meiri elju og áhuga eftir að
heim var komið. Nú síðustu árin tók
laxveiðin við og þá var ekki hætt
fyrr en búið var að ná fullum tökum
á þeirri íþrótt, enda var hann orðinn
afar eftirsóttur af erlendum stang-
veiðimönnum sem leiðsögumaður í
okkar bestu ám.
Ásgeir var sterkur persónuleiki. Í
góðra vina hópi var hann einstakur
sögumaður þar sem naut sín leiftr-
andi greind hans með glettnum og
hnittnum tilsvörum samfara smit-
andi hlátri, sem bæði konur og karl-
ar hrifust af. Þá var Ásgeir einstakt
glæsimenni, hár vexti, grannur og
fríður sýnum. Hann var vel ritfær
og greip oft til pennans þegar hon-
um lá eitthvað á hjarta. En Ásgeir
var meira en þetta; hann var vinur í
raun, einlægur, hlýr, bóngóður og
barngóður, sem lagði sig fram um
að styðja þá og styrkja sem nánir
honum voru.
Segja má að Ásgeir hafi átt það
sammerkt með mörgum góðum son-
um þessa lands að ekki fer alltaf
saman gæfa og gjörvuleiki. Undir
niðri bjó ávallt með Ásgeiri depurð,
sem varð sífellt meira áberandi í
fari hans. Síðustu tvö árin má segja
að þunglyndi hafi smám saman tek-
ið yfir þann glaðværa mann sem við
viljum minnast og leitt á þann stað
sem hann hvílir nú í friði.
Pétur B. Magnússon.
Draumanna höfgi dvín, dagur í austri
skín,
vekur mig, lífi vefur
mjúka mildings höndin þín.
Kærleikurinn byrjaði með brosi,
óx með vináttu og endaði með tár-
um.
Ég hafði aðeins dvalið í þessari
undarlegu veröld rétt tæpt eitt ár
þegar minn gáfaði, glæsilegi, besti
vinur fæddist. Við böbluðum saman
og kjöguðum hönd í hönd fyrstu
skrefin út í lífið, ómeðvituð um vef-
inn sem örlaganornirnar höfðu
spunnið okkur til handa. Á meðan
undu mæður okkar sér á þann hátt
sem bestu vinkonum er eiginlegt.
Bernskuárin liðu ljúf og góð. Ás-
geir var ári á undan í skóla þannig
að við fylgdumst að, ekki í sama
skóla þó. Ásgeir varð sérfræðingur í
öllu því sem hann tók sér fyrir
hendur. Eitt af mörgu sem hann
kenndi mér og við dunduðum okkur
við löngum stundum var að safna
frímerkjum. Auðvitað átti hann fá-
gæt frímerki sem hann meðhöndlaði
af mikilli fagmennsku eins og allt
fyrr og síðar. Við spjölluðum enda-
laust, fórum á skíði og á skauta á
Tjörninni. Jól, áramót og afmæli
liðu ekki hjá án þess að fjölskyldur
okkar fögnuðu saman.
Bernskuheimili Ásgeirs var eitt
af þessum heimilium sem maður
fær aðeins að upplifa ef maður er
heppinn. Náttúrulegur afburða
glæsileiki einkenndi foreldra hans
og heimili og er í minningunni líkast
því að alltaf hafi þar verið hátíð og
veisla. Móðir hans, Sigrún Hann-
esdóttir heitin, alltaf kölluð Systa,
var drottning í huga lítillar stúlku.
Sumt fólk gerir veröldina sérstaka,
aðeins með því að vera til.
Dagleiðin erfið er, óvíst hvert stefna ber,
leiðir mig, langa vegu
mjúka mildings höndin þín.
Ásgeir var rétt um fermingarald-
ur þegar hann og yngri systkini
hans upplifðu þann missi sem er
allra verstur fyrir börn og unglinga,
þegar faðir hans, Bjarni Beinteins-
son, lést um aldur fram. Það að
missa foreldri, sem maður dáir og
tignar, á svo viðkvæmu aldurs-
skeiði, getur sett mark sitt á fólk
þannig að það verði aldrei samt. Í
þá daga var enga hjálp að fá við
sorgarúrvinnslu og ekki tíðkaðist að
ræða mikið við börn eða útskýra
fyrir þeim lögmál lífs og dauða. Í
dag hefur þetta talsvert breyst til
batnaðar og nú þykir sjálfsagt að
börn og unglingar taki þátt í öllu
því sem fylgir dauðsfalli. Ekki löngu
áður en faðir Ásgeirs lést, greindist
móðir hans með illvígan sjúkdóm og
einkenndi sú reynsla og baráttan
við hann öll hans unglingsár. Hún
lést síðar af völdum sjúkdómsins.
Allt of snemma setti almættið á
herðar hans mikla sorg og mikla
ábyrgð sem elsta barn.
Við héldum áfram að vera vinir.
Samtölin urðu sífellt lengri og dýpri
og mikill trúnaður ríkti. Við gátum
talað um flest, nema kannski sorg-
ina sem var djúpt í hjarta hans og
hann kærði sig aldrei um að ræða
fyrr en nú á allra síðustu mánuðum
lífs síns.
Ásgeir fór létt í gegnum allt sem
heitir nám vegna sinna einstöku
námshæfileika. Það sama er að
segja um systkini hans. Hann
stundaði nám við Menntaskólann í
Reykjavík og síðar í háskólum bæði
hér og erlendis. Hann varð seinna
frábær og afkastamikill vísindamað-
ur. Ungur lærði hann að leika á
píanó af Ásgeiri Beinteinssyni föð-
urbróður sínum og vakti alla tíð
undrun og aðdáun þeirra sem á
hlýddu. Ég var alltaf heilluð af
píanóleik hans og er ekki enn farin
að skilja að ég muni aldrei njóta
hans aftur. Hann hefði án efa náð
langt í tónlist ef hugur hans hefði
valið þá braut. Leiðir okkar skildu í
nokkuð mörg ár, þegar Ásgeir eign-
aðist sína góðu konu og börn og
flutti til Ameríku til að mennta sig
frekar í efnafræði.
Að námi loknu fluttist hann heim.
Við tókum upp þráðinn og héldum
áfram að vera trúnaðarvinir á full-
orðinsárunum. Við tókum okkur
sérstakan tíma alla tíð til að tala
saman löngum stundum tvö ein.
Okkur voru hugleikin hugtök eins
og ást, hamingja, sambönd, sál, líf,
tilgangur, dauði, vinir, börnin okkar
og fátt létum við okkur óviðkom-
andi. Það margsannaðist að enginn
var jafn mikill vinur og stuðnings-
maður þegar á reyndi. Ásgeir átti
einkar auðvelt með að tjá tilfinn-
ingar sínar og var m.a. þess vegna
svo dýrmætur vinur.
Ásgeir var mjög flinkur veiðimað-
ur hvort sem um var að ræða lax-
veiði eða skotveiði. Eitt sinn fékk ég
að fljóta með í einn túrinn í Norð-
urá í Borgarfirði. Veiðin var mjög
treg í ánni en einmitt þá sá ég með
eigin augum hvers vegna hann var
talinn frábær veiðimaður og eftir-
sóttur leiðsögumaður í laxveiði.
Einbeittur á svip stikaði hann sín-
um risastóru skrefum upp eftir
ánni. Það var eins og hann væri
með laxaradar í höfðinu því allt í
einu nam hann staðar við einhverja
flúðina, kastaði og veiddi laxinn sem
hann einhvernvegin vissi að var
þarna. Hann fékk flesta þann dag-
inn.
Ásgeir var mjög óvenjulegur
maður og það var ekki alltaf auðvelt
að vera vinur hans. Hann var gáf-
aðastur allra og hafði afburða hæfi-
leika á mörgum sviðum, auk þess
sem hann var þannig glæsimenni að
eftir honum var tekið hvar sem
hann fór. Ég var alltaf stolt af því
að vera í hans fylgd. Engan þekki
ég sem er jafn laus við hroka, snobb
og sjálfshól. Eftir andlát hans hef
ég heyrt ýmislegt um afrek hans
sem hann sagði aldrei frá sjálfur.
Það að tala við Ásgeir var mér al-
veg sérstök ánægja og mikil ögrun
oft á tíðum. Sá missir verður aldrei
að eilífu bættur. Það mátti segja
allt. Oft hugsaði hann svörin svo
gaumgæfilega áður en hann svaraði
að það reyndi verulega á þolinmæð-
ina. Ég beið þó alltaf með eftir-
væntingu eftir hverri setningu því
þær voru allar innihaldsríkar, komu
manni til að hugsa öðruvísi,
hneykslast óskaplega eða hlæja og
gleðjast innilega.
Enginn hefur sagt mér sannleik-
ann eins og Ásgeir, enginn hefur
tjáð mér djúpa, gamla, innilega
væntumþykju eins og hann og eng-
inn hefur verið einlægari með álit
sitt á hlutunum, en aðeins þegar
beðið var um það.
Þessum manni gat ég treyst.
Sest ég við sólarlag, sátt er við liðinn dag
svæfir mig, svefni værum
mjúka mildings höndin þín.
(Eygló Eyjólfsdóttir.)
Þegar ég stóð frammi fyrir þess-
um hávaxna, glæsilega manni og
nærvera hans fyllti húsið mitt, leið
mér alltaf vel. Besti vinur manns er
eins og fjögurra laufa smári, erfitt
að finna hann og maður er heppinn
að hafa gert það. Jafnvel á þessum
síðari árum þegar greinilegt var að
andleg heilsa fór að breytast til hins
verra, þá naut ég vináttu hans,
kímnigáfu, greindar og sérstæðs
persónuleika. Ég er hálfum metra
minni en hann og leið þannig og
gott betur þegar ég stóð frammi
fyrir þjáningu sálarinnar sem var
svo ógnar miklu stærri og sterkari
en ég. Ég gat ekki hjálpað honum
frekar en ég get stækkað. Það hefur
verið erfitt að fylgjast með hvernig
lífið og örlögin léku besta vin minn.
Hann átti sér vonir og drauma og
ég vonaði fram til hinstu stundar að
þær rættust. Vonin er sterk og nú
vona ég heitt og innilega að sál hans
hvíli í friði í betri heimi og að hann
fái annað tækifæri til að láta
drauma sína rætast, þegar honum
fer að líða betur. Það var ekki
möguleiki hér. Flest fólk gengur inn
og út úr lífi manns, en aðeins vinir
skilja eftir fótspor sín í hjartanu.
Ég er óendanlega þakklát fyrir að
hafa fengið að eiga þennan merki-
lega mann að vini. Ég bið Guð að
blessa dætur hans þrjár, Ragnhildi
Lilju, Gunnhildi og „litla sponsið“
hans, hana Sögu litlu, og alla aðra
nána aðstandendur sem glíma nú
við mikla sorg og margar spurn-
ingar sem aldrei verður fullkomlega
svarað.
Hrund Helgadóttir.
Kæri vinur. Það er sárt að leiðir
skuli skilja núna, svona fljótt, og
svona stuttu eftir að ég flyt aftur
heim til Íslands. Ég hafði einmitt
hlakkað sérstaklega til þess að
vinna með þér við Háskóla Íslands,
njóta greindar þinnar og kímnigáfu
í meira mæli en ég hefi getað þau
20 ár sem langar fjarlægðir hafa
skilið okkur að. Þú hafðir verið
manna ötulastur við að hvetja mig
til að flytja heim aftur og það er eitt
af mörgu sem ég er þér þakklátur
fyrir.
Á námsárunum við HÍ, þar sem
við kynntumst, var það sérstakt
hvað þú hafðir lítið fyrir náminu.
Minningarnar frá þeim stundum
þegar við vorum að lesa saman og
vinna að verkefnum saman eru ein-
hverjar þær bestu sem ég á frá
þessum tíma, svo og kvöldin þar
sem námið var ekki aðalatriðið. Þú
hafðir líka brennandi áhuga á svo
mörgu sem þú gafst þér tíma til að
kynna þér.
Ég kalla mig sælan að við náðum
að halda vinskap okkar og styrkja
hann eftir að við fluttum til Banda-
ríkjanna í framhaldsnám þrátt fyrir
það að langar fjarlægðir skildu okk-
ur að. Ég held ég hafi aldrei talað
jafn lengi í símann við nokkurn
mann. Sem betur fer náðum við að
hittast oftar eftir að þú laukst námi
og fluttir heim til Íslands, þótt ég
yrði eftir í Bandaríkjunum. Það var
oft mitt fyrsta verk að hafa sam-
band við þig þegar ég kom í heim-
sókn til Íslands og ég er feginn að
þú náðir að koma og heimsækja mig
nokkrum sinnum þegar þú varst í
ferðalögum þínum sem oftast voru
tengd rannsóknastarfinu eða vís-
indalegum ráðstefnum. Þá var gam-
an að sjá hversu miklum árangri þú
náðir á öllum þeim sviðum sem
áhugi þinn beindist að, þar á meðal
vísindastarfinu, tónlistinni og veið-
unum. Ég man sérstaklega eftir
þeim tímum þar sem ég heyrði þig
spila á píanóið, stundum á skemmti-
stöðum, og þeim skiptum sem við
náðum að renna fyrir lax saman.
Þú náðir góðum árangri í rann-
sóknum þínum, eins og fjöldi vís-
indalegra greina í virtum tímaritum
vitnar um. Þótt rannsóknasvið þitt
hafi verið ólíkt mínu þá hitti ég allt-
af við og við fólk í Bandaríkjunum
sem vann á þínu sviði og það var
alltaf gaman þegar ég varð var við
það að nafn þitt var þekkt og störf
þínmikils metin. Hér á Íslandi hefi
ég líka oft hitt fyrrverandi nem-
endur þína og það er greinilegt að
þú varst vinsæll og góður kennari.
Ég er hræddur um að það verði erf-
itt að finna aðra manneskju sem
getur tekið að sér þá sérhæfðu og
krefjandi kennslu í efnagreininga-
tækni sem þú hefur sinnt undanfar-
in ár svo og umsjón með efnagrein-
ingastofunni sem þú endurbyggðir
upp úr brunarústum. Hér tókst þér
með útsjónarsemi og hörkuvinnu að
byggja upp kennsluaðstöðu sem er
betri en það sem ég hefi séð við
bestu háskóla erlendis. Þetta var
óhemjuvinna sem bættist ofan á
meira en fulla kennslu hjá þér.
Sumar skáldsögur eru skrifaðar
þannig að lokakaflinn virðist ekki
vera í miklu samræmi við það sem á
undan er gengið. Lesandinn er skil-
inn eftir með spurningar frekar en
svör, spurningar sem engin svör
fást við. Það virðast hafa verið
margir þættir sem gerðu þér lífið
erfitt síðustu árin, margt sem lagð-
ist á eitt til að gera þér veikindi þín
óbærileg að lokum.
Þegar ég hugsa aftur til þeirra
fáu skipta sem við náðum að spjalla
saman á síðasta ári og þegar ég les
aftur í gegnum tölvuskeytin sem ég
fékk frá þér er það sérstaklega eitt
sem stendur upp úr: það hvað dæt-
ur þínar voru þér mikils virði. Ég
sendi þeim og öðrum aðstandendum
þínum mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Hannes Jónsson.
Vinur minn, Ásgeir Bjarnason, er
fallinn frá með sviplegum hætti. Þar
með er genginn afburðamaður á
fjölmörgum sviðum, gáfumaður og
gleðimaður en jafnframt breyskur
maður sem stundum átti í basli með
að höndla hamingjuna.
Leiðir okkar lágu saman haustið
1969 er við settumst á fyrsta bekk í
Hagaskóla. Ásgeir var ári á undan
jafnöldrum sínum í skóla enda mikl-
um námshæfileikum gæddur en
jafnframt var hann glanni og grall-
ÁSGEIR
BJARNASON