Morgunblaðið - 17.05.2001, Síða 62
62 FIMMTUDAGUR 17. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík Sími 569 1100 Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
NÚ hefur skapast hávær umræða í
fjölmiðlum um krókabáta og veiðar
þeirra á ýsu, ufsa og steinbít. Veiðar
þessara báta hafa
verið utan kvóta
og vilja stóru út-
gerðirnar í land-
inu koma böndum
á þessa meintu
rányrkju. Áróð-
ursvél LÍÚ hefur
verið sett í gang
(og það ekki í
fyrsta skipti) og
nú skal sýna þjóð-
inni, en þó einkum þingmönnum og
ráðherrum, hverjir það eru sem eiga
að ráða því hver má veiða og hvað
mikið af hverju.
Þeir sem hafa hæst í þessu sam-
bandi (útgerðarmenn frystitogara)
finnst mér hætta sér út á svolítið hál-
an ís þegar þeir staglast á réttlæti og
aðþað skuli jafnt yfir alla ganga,
þ.e.a.s. öll skip og bátar skuli vera
kvótabundin í öllum tegundum. Út-
gerðir frystitogara njóta þeirra vafa-
sömu forréttinda að vigta afla sinn
eftirlitslaust um borð. Það er mál
manna að þar sé ekki farið að lögum
og reglum og hafi reyndar aldrei ver-
ið gert frá því að sjófrysting hófst
hér við land. Undirritaður hefur rætt
við þó nokkuð marga sjómenn sem
eru starfandi og aðra sem hafa verið
á þessum skipum. Það sem ég spurði
þá sérstaklega um var hvort nýting-
arprufum væri hagrætt, m.ö.o. hvort
svindlað sé á kvótanum, einnig hvort
það sé raunhæft að þessi skip skuli
öll nánast skila 100% nýtingu.
Einn sem undirritaður ræddi við
sagði að á hans skipi hafi nýtingar-
skýrslurnar verið skrifaðar inni í
borðsal, sem sé teiknaðar. Ljótt ef
satt er. Aðrir sögðu það ekki fræði-
legan möguleika að ná þessari toppn-
ýtingu sem skráð er í skýrslur þess-
ara skipa. Nær væri að tala um 6-9%
sem vanti upp á að þessar skýrslur
séu sannar. Tökum sem dæmi einn
frystitogara sem veiðir 5000 tonn af
botnfiski á ári. Hann skilar skýrslum
inn til Fiskistofu sem allar segja
100% nýting. Gefum okkur að þar
skeiki 7%, þá fær hann 350 tonna fría
viðbót við útgefinn kvóta. Er þetta
réttlætið sem LÍÚ-forustan hefur
básúnað yfir þjóðinni nú síðustu
daga? Ég veit um einn smábátaeig-
anda sem fékk 400.000 króna sekt
fyrir það eitt að sleppa nokkrum lif-
andi smáþorskum, auk þess að missa
veiðileyfið í 2 vikur. Ef við tökum nú
heildarbotnfiskafla allra frystitogara
landsins og gefum okkur þessi 7%
frávik, er þá ekki verið að tala um
töluvert meira magn en upp er gefið?
Ef rétt er, hlýt ég að spyrja: „Er
þetta réttlæti og finnst okkur allir
sitja og hafa setið við sama borð?“
KLEMENS EINARSSON,
smábátaeigandi,
Stekkjarhvammi 20, Hafnarfirði.
Forréttindi
frystitogara
Frá Klemens Einarssyni:
Klemens
Einarsson
ÉG hef mikið verið að pæla í og velta
fyrir mér svolitlu.
Námsmenn af landsbyggðinni
þurfa að sækja skóla í næsta þéttbýli
eða í höfuðborgina. Það hefur þær af-
leiðingar í för með sér að þeir þurfa að
flytja að heiman. Þessir námsmenn
verða að sjá um sig sjálfir í fyrsta
skipti á ævinni þó að þeir séu e.t.v.
bara 15–16 ára gamlir. Þeir þurfa að
eignast nýja vini og tileinka sér
breyttan lífsstíl.
Margir sækja skóla í Reykjavík.
Sumir hverjir eiga einhverja ættingja
þar sem þeir geta búið hjá en sumum
finnst leiðinlegt/óþægilegt til lengdar
að þurfa alltaf að búa inni á einhverj-
um og geta aldrei liðið eins og heima
hjá sér. Aðrir hafa fundið sér íbúð/
herbergi til að leigja einhvers staðar
niðri í bæ (þar sem allskonar fólk er
að finna) og reyna að búa til heimili
þar. En það kostar jú alltaf einhverja
seðla að lifa og þarna fer há upphæð í
leigu og uppihald á mánuði. Sérstak-
lega ef þú þarft að búa einn. Maður
hefði þó haldið að dreifbýlisstyrkur-
inn myndi geta niðurgreitt eitthvað
en hann er bara um 80 þús. Sá pen-
ingur dugar fyrir leigu og uppihaldi
fyrir ca. 2 mánuði, ef miðað er við að
maður borgi um 30 þús í leigu á mán-
uði. Námsmenn þessir þurfa að vera í
um 4 ár í menntaskóla fram að stúd-
entsprófi. Það er dýrt að lifa svona í 4
ár. Enginn hefur eftirlit með þeim og
ættu þeir því að geta gert það sem
þeir vilja, en sumir af þeim eru ekki
einu sinni orðnir sjálfráða, né komnir
með bílpróf. Ef námsmenn sækja há-
skólannættu þeir að geta nýtt sér
Stúdentagarða en ég hef heyrt að erf-
itt sé að nálgast þær íbúðir.
Menntaskólanámsmenn hafa ekki
kost á að nýta sér svoleiðis íbúðir.
Foreldrar tala um það að þeir séu
ekki ánægðir með að þurfa að senda
krakkana svona í burtu en því miður
er ekkert við því að gera. Foreldr-
arnir þurfa að treysta krökkunum
sínum svo ótrúlega vel, því þeir gætu
jú lent í ’slæmum’ félagsskap. For-
eldrarnir fá svo e.t.v aldrei að vita í
hvernig félagsskap krakkinn er og
gæti hann þess vegna verið byrjaður í
einhverri óreglu. Þess má geta að
sumir krakkanna leggjast í þunglyndi
og/eða verða kærulausir við námið
vegna flutninganna.
Ég tel að skoða þyrfti þetta mál
betur. Væri ekki ráð að reyna að
koma til móts við þarfir ungra náms-
manna utan af landi?
Og að lokum spyr ég: Hvar er að-
staðan fyrir alla landsbyggðarkrakk-
ana á höfuðborgarsvæðinu?
Þetta eru, eins og áður sagði, bara
vangaveltur. Gott væri samt ef fólk
gerði sér grein fyrir þessu.
INGA JÚLÍA ÓLAFSDÓTTIR,
Þorvaldseyri, 861 Hvolsvelli.
Hugleiðing af
landsbyggðinni
Frá Ingu Júlíu Ólafsdóttur: