Morgunblaðið - 27.11.2001, Blaðsíða 26

ERLENT
26 ÞRIÐJUDAGUR 27. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞÚSUNDIR íbúa Phnom Penh, höfuðborgar Kambódíu, misstu heimili sín í
gær þegar mikill eldur lék fátækrahverfi í borginni grátt. Fregnir bárust
einnig af því að nokkrir hefðu látist í brunanum.
Talið er að eldurinn hafi kviknað þegar gaskútur sprakk í einu húsanna
og breiddist hann síðan hratt út. Er talið að a.m.k. tvö þúsund heimili hafi
brunnið en um var að ræða hverfi þar sem fátækir íbúar Phnom Penh
höfðu byggt sér skýli með tré- eða stráþökum. Unnið var að því í gær að
tryggja fólkinu þak yfir höfuðið áður en sól rynni til viðar.
AP
Mikill bruni í Phnom Penh
LEYNIÞJÓNUSTA spænska
hersins telur hugsanlegt, að
baskneskir hryðjuverkamenn,
liðsmenn í ETA, hafi komist
yfir Stinger-eldflaugar og
kunni að reyna að skjóta nið-
ur flugvél. Skýrði dagblaðið
El Mundo frá þessu í gær og
fullyrti, að mikill viðbúnaður
væri hjá þjóðvarðliðinu og
hernum af þessum sökum.
Gat blaðið sér til, að spánska
konungsfjölskyldan væri sér-
stakt skotmark ETA, en hún
notar mikið herflugvélar á
ferðum sínum. Talsmaður
spánska varnarmálaráðuneyt-
isins vildi þó ekki við neitt
kannast er blaðið innti hann
eftir þessu.
Bastesen
fékk
hjartaáfall
STEINAR Bastesen, eini
þingmaður norska Strand-
flokksins, var fluttur á
sjúkrahús um helgina eftir
hjartaáfall. Er hann kunnur
fyrir baráttu sína fyrir rétt-
indum þeirra, sem lifa af því,
sem sjórinn gefur, og þá ekki
síst hvalveiðimanna. Talsmað-
ur Strandflokksins sagði í
gær í viðtali við Aftenposten,
að ekki væri vitað hve alvar-
legt hjartaáfallið væri. Sagði
hann, að Bastesen hefði verið
undir miklu álagi undanfarið
og því orðinn langþreyttur.
Sóttu skól-
ann óáreitt
NEMENDUR við kaþólskan
skóla í Belfast á Norður-Ír-
landi gátu sótt hann óáreittir
í gær, í fyrsta sinn í þrjá
mánuði. Höfðu mótmælendur
þá fallist á að leyfa börnunum
að ganga um sitt hverfi á leið
til skólans. Það, sem gerði
gæfumuninn, var loforð
stjórnvalda um margvíslega
uppbyggingu í hverfinu, sem
er í norðurhluta Belfastborg-
ar. Spenna er samt mikil á
þessum slóðum og sýndi sig
meðal annars í því, að röra-
sprengja fannst í garði
skammt frá skólanum. Var
hún af sömu gerð og hryðju-
verkamenn í röðum mótmæl-
enda hafa notað.
Samdráttur
staðfestur
í Bandaríkj-
unum
HELSTU hagfræðispekingar
í Bandaríkjunum birtu í gær
þá niðurstöðu sína að sam-
dráttarskeið hefði hafist í
Bandaríkjunum í mars á
þessu ári, einmitt í þá mund
sem tíu ár voru liðin síðan
hagvaxtarskeið hófst – það
lengsta í sögu Bandaríkjanna.
Sagði talsmaður George W.
Bush Bandaríkjaforseta að
niðurstöður sérfræðinganna
staðfestu mikilvægi þess að
Bandaríkjaþing samþykkti
aðgerðir sem væru til þess
fallnar að blása lífi í banda-
rískan efnahag.
STUTT
Reynir
ETA að
skjóta nið-
ur flugvél?
FYRIRTÆKI í Massachusetts í
Bandaríkjunum tilkynnti um síðustu
helgi að það hefði búið til einrækt-
aðan fósturvísi sem lifði í nokkra
daga. Hefur þetta vakið ótta sumra
um að einhverjum muni takast að ein-
rækta barn og í Bandaríkjunum hafa
vaknað á ný deilur um það hvort
þinginu beri að setja lög er banni
svona aðgerðir.
Í tilkynningu fyrirtækisins, Advan-
ced Cell Technology Inc., segir að
ekki séu uppi áform um að búa til ein-
ræktuð börn. Aftur á móti verði ein-
ræktun notuð til að búa til nýjar
frumur og vefi fyrir fólk sem þjáist af
sykursýki, Parkinsonsveiki og öðrum
sjúkdómum. Rannsóknirnar eru þó
enn skammt á veg komnar og langt í
að sá árangur náist er nauðsynlegur
er til að hægt sé annaðhvort að ein-
rækta barn eða mannsvef til lækn-
inga.
Þetta er í fyrsta sinn sem greint er
frá því í vísindariti að tekist hafi að
einrækta lífveru í mannsmynd. Vís-
indamenn í Kóreu kváðust árið 1998
hafa einræktað mannsfósturvísi, en
rannsóknir þeirra voru aldrei birtar
eða staðfestar.
Michael West, framkvæmdastjóri
Advanced Cell Technology, sagði að
þetta væru „fyrstu veikburða skref-
in“ í átt til nýrra tíma í læknavísind-
um, er sjúkdómar yrðu læknaðir með
því að skipta út gölluðum frumum og
vefjum sjúklinga og setja nýtt í stað-
inn.
„Það er allt útlit fyrir að þetta verði
hægt, en hér er auðvitað einungis um
að ræða bráðabirgðaskýrslu,“ sagði
West. Sagði hann vísindamenn fyr-
irtækisins hafa birt fyrstu niðurstöð-
ur vegna þess að fyrirtækið vildi
tryggja „gagnsæi“ tilrauna sinna í
ljósi siðferðilegra deilna um réttmæti
einræktunar.
Niðurstöður rannsóknarinnar, sem
ekki þurfti að fá opinbert leyfi fyrir,
eru birtar í e-biomed: The Journal of
Regenerative Medicine, sem er til-
tölulega nýtt vefrit. Vísindalegar
uppgötvanir eru alla jafna ekki tekn-
ar alvarlega fyrr en þær eru birtar af
vísindariti sem lætur aðra vísinda-
menn fara yfir upplýsingarnar. Will-
iam Haseltine, ritstjóri vefritsins og
forstjóri líftæknifyrirtækisins Hum-
an Genome Sciences Inc., segir að
upplýsingarnar um einræktunina
hafi verið vandlega yfirfarnar af
óháðum vísindamönnum af sömu
kröfuhörku og viðhöfð sé á hefð-
bundnum vísindaritum.
Fréttirnar um einræktuðu fóstur-
vísana urðu umsvifalaust til þess að
umræða vaknaði á ný um siðferðileg-
ar spurningar um einræktun manna.
Advanced Cell Technology er einka-
rekið fyrirtæki og er að reyna að fá
einkaleyfi á einræktunaraðferð sinni í
ágóðaskyni. En gagnrýnisraddir,
einkum frá kaþólsku kirkjunni og
hópum sem berjast gegn fóstureyð-
ingum, segja að slík viðskipti myndu
leiða til siðlausrar eyðileggingar þús-
unda mannafósturvísa.
„Þetta fyrirtæki býr til mannafóst-
urvísa til þess eins að drepa þá og
taka úr þeim frumur. Grípi þingið
ekki þegar í stað í taumana mun þetta
fyrirtæki ásamt öðrum fara að koma
upp eldisstöðvum fyrir mannafóstur-
vísa,“ sagði Douglas Johnson, félagi í
Bandarísku lífsréttindanefndinni
(National Right to Life Committee).
Sumir gagnrýnendur segja að
Advanced Cell Technology sé að flýta
því að einræktuð börn komi í heim-
inn, sem þeir telja að samfélagið sé
ekki fyllilega búið undir og reglur um
slíkt skorti. Einhver gæti notað rann-
sóknir fyrirtækisins til að búa til ein-
ræktaðan fósturvísi, komið honum
fyrir í legi konu þar sem hann yrði að
fóstri og á endanum einræktuðu
barni.
Í júlí sl. samþykkti fulltrúadeild
bandaríska þingsins víðtækt laga-
frumvarp sem gera einræktun glæp-
samlega, bæði sem leið til að búa til
börn og til lækninga. Væri þetta
frumvarp nú þegar orðið að lögum
ættu West og samstarfsmenn hans
yfir höfði sér allt að tíu ára fangelsi og
einnar milljóna dollara sekt fyrir til-
raunina sem greint var frá um sl.
helgi. Taka á lagafrumvarpið til um-
ræðu í öldungadeild Bandaríkjaþings
í febrúar eða mars.
Segja einræktun manna-
fósturvísis hafa tekist vel
Washington. The Los Angeles Times.
Greint frá niðurstöðum
einræktunartilraunar
í vísindariti í fyrsta sinn
TUTTUGU og tveggja ára Palestínu-
maður sprengdi sjálfan sig í loft upp
við ísraelska landamærastöð í gær,
og Palestínumenn skutu á hverfi gyð-
inga um svipað leyti og bandarískir
sáttasemjarar komu til Ísraels í því
augnamiði að koma á friðarumleitun-
um milli Ísraela og Palestínumanna.
Ariel Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, lagði á ný fram þá kröfu sína,
að allt yrði að vera með kyrrum kjör-
um í sjö daga, áður en framfylgt yrði
vopnahléssamningum sem kveða á
um að Ísraelar kalli herlið sitt til
baka, aflétti ferðabanni á palestínsk-
um landsvæðum og, er fram líða
stundir, hætti öllu landnámi á Vest-
urbakkanum og Gaza.
Palestínumenn höfnuðu kröfunni,
og sögðu hana kænskubragð sem Ísr-
aelar beittu til að geta komist undan
því að standa við skyldur sínar. Sök-
uðu Palestínumenn Sharon um að
hafa aukið hernaðaraðgerðir undan-
farna daga til þess að spilla sáttatil-
raunum Bandaríkjamanna.
Bandarísku sáttasemjararnir,
William Burns, aðstoðarutanríkisráð-
herra, og Anthony Zinni, fyrrverandi
hershöfðingi, komu til Ísraels í gær. Í
dag munu þeir eiga fundi með Sharon
og Shimon Peres, utanríkisráðherra
Ísraels. Á morgun eiga þeir að hitta
Yasser Arafat, forseta heimastjórnar
Palestínumanna.
Hamas-samtök múslima lýstu sig
ábyrg fyrir sprengjutilræðinu við ísr-
aelsku landamæravarðstöðina í gær.
Þegar tilræðismaðurinn var borinn til
grafar sagði fulltrúi samtakanna við
nokkur hundruð syrgjendur að til-
ræðið hefði verið hefnd fyrir morðið á
leiðtoga hernaðararms samtakanna,
Mahmoud Abu Hanoud, sem féll í
flugskeytaárás Ísraela um sl. helgi.
Ísraelar segja að Abu Hanoud hafi
skipulagt fjölda sjálfsmorðssprengju-
tilræða er hafi orðið mörgum Ísr-
aelum að bana.
Þá var í gær nokkrum skotum
skotið frá bænum Beit Jalla á Vest-
urbakkanum að Gilo, nærliggjandi
hverfi gyðinga, sem byggt var á landi
sem var innlimað í Jerúsalem eftir
sexdagastríðið 1967, en Palestínu-
menn segja vera sitt land. Talsmaður
ísraelsku lögreglunnar sagði að ísr-
aelskir hermenn hefðu svarað skot-
hríðinni, sem staðið hefði í nokkrar
mínútur.
Palestínumaður féll í sjálfs-
morðsárás á Gazasvæðinu
Erez á Gazasvæðinu. AP.