Morgunblaðið - 27.11.2001, Blaðsíða 54

FÓLK Í FRÉTTUM
54 ÞRIÐJUDAGUR 27. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
NÚ VAR hafinn farsælasti kafli
Nicholsons, sem skipaði honum sess
sem einn af yfirgnæfandi leikurum
samtímans. Hvert afrekið rak annað
þar sem þessi fjölhæfi leikari fékk
nokkur af bestu hlutverkum kvik-
myndasögunnar til að sanna óvenju
fjölhæfa hæfileika og að sama skapi
magnaðan persónuleika. Enn og aft-
ur var Nicholson tilnefndur til Ósk-
ars, nú fyrir Chinatown (’74), sem
hins vegar færði honum verðlaunin
hjá Bretum.
Hafnaði Guðföðurnum
Ári síðar gat Bandaríska akadem-
ían ekki gengið lengur fram hjá snilli-
gáfu leikarans, Nicholson innbyrti
fyrsta Óskarinn, og reyndar
flestallar eftirsóttustu veg-
tyllur kvikmyndaheimsins,
fyrir Gaukshreiðrið – One
Flew Over the Cuckoo’s
Nest (’75). Því næst lá leiðin
til meginlandsins, í aðalhlut-
verk Profession: Reporter
(’75), undir eftirsóknarverðri
leikstjórn Michelangelos Ant-
onioni, báðir hafa oftast gert
betur. Síðan brá honum fyrir í
hörkuformi í poppóperunni
Tommy (’75), áður en hann fór
með aðalhlutverkið á móti vini
sínum Warren Beatty, í The
Fortune (’76). Nicholson var
kominn efst á toppinn, jafnvel
svo að hann neitaði t.d. aðalhlut-
verkunum í Guðföðurnum og
Apocalypse Now. Valdi þess í
stað vestrann The Missouri
Breaks (’76), aðallega vegna
þátttöku Marlons Brandos. Því
miður var myndin vond og áttu
goðsagnirnar nánast engar senur
saman. Mun betri var Goin’ South
(’78), annar vestri þar sem Nicholson
leikstýrði sjálfum sér í hlutverki moð-
hauss sem er bjargað úr snörunni af
kvenskassi (Mary Steenburgen), sem
slær eign sinni á gripinn.
Farsæll aukaleikari
Eftir tveggja ára hvíld, kom Nich-
olson, ótrúlega sannfærandi geggjað-
ur og sposkur í The Shining, risa-
hrolli Stanleys Kubricks, og ári síðar
hneyksluðu þau Jessica Lange, við-
kvæmar sálir í nýrri kvikmyndagerð
The Postman Always Rings Twice
(’81). The Border (’83), var hins vegar
hvorki fugl né fiskur. Þá var röðin
komin að margverðlaunuðum leiks-
igri og Óskari fyrir aukahlutverk,
sem leikritaskáldið Eugene O’Neill í
Reds, stórmynd Beattys. Vann sama
afrek ’83 fyrri hlutverk geimfara, ná-
granna Shirley McLaine, í mynd
James L. Brooks, Terms of Endear-
ment. 1985 sýndi Nicholson á sér
„ítölsku mafíósahliðina“, í Prizzi’s
Honor, bráðsnjallri, kolsvartri gam-
anmynd eftir lærimeistara hans, stór-
vin og nánast tengdaföður í tvo ára-
tugi, John Huston. Nicholson sleit
sambúðinni við Angelicu Huston
skömmu eftir fráfall föður hennar, en
hlutverkið færði leikaranum enn eina
Óskarstilnefningu og fjölda, annarra,
eftirsóttra verðlauna. Þau Meryl
Streep voru frábær í óvenjulegum
hlutverkum róna í Ironweed (’87),
leikstýrðri af Hector Babenco (sem
mögulega stjórnar kvikmyndagerð
bókarinnar Sjálfstætt fólk).
Áfram héldu eftirsóttustu hlut-
verkin að berast upp í hendurnar á
Nicholson. Þegar bók Johns Updike,
The Witches of Eastwick, var kvik-
mynduð ’87, kom vitaskuld enginn til
greina en leikarinn með drápsglottið.
Nicholson bregst engum í hlutverki
skrattans, á móti kvennablómanum
Susan Sarandon, Michelle Pfeiffer og
Cher, sem hann forfærir af holdsins
lyst. Verðlaunasúpa fylgdi í kjölfarið.
Í árslok birtist hann með eftirminni-
legum hætti í smáhlutverki í Broad-
cast News, undir öruggri stjórn
Brooks. Þar með lauk eftirminnilegu
ári á ævintýralegum ferli.
Moldríkur Jóker
Nicholson tók lífinu með ró næstu
tvö árin, kom til baka ’89, á minnis-
stæðan hátt. Ekki aðeins lék hann Jó-
kerinn í Batman (’89), með tilþrifum,
heldur gerði hann lygilega góðan
samning við framleiðandann, Warner
Bros. Stóð uppi að lokum með áður
óheyrðan prósentuhlut sem færði
leikaranum 60 milljónir dala, sem var
mun stærri biti af kökunni en féll í
hlut dreifingarrisans og lagði grund-
völlinn að miklum auði Nicholsons.
Næsta verkefni var þeim mun dap-
urlegra. Nicholson hafði lengi gengið
með framhald Chinatown í maganum,
nú kom hann draumnum í veruleika.
Leikstýrði, framleiddi og fór með að-
alhlutverkið, en allt kom fyrir ekki,
The Two Jakes (’90), er ómenguð
vonbrigði
1992 var ár með ólíkindum mis-
jafnt. Nicholson sveiflaðist frá Man
Trouble, tvímælalaust hans alverstu
mynd, fyrr og síðar, upp í Óskarstil-
nefningarhæðir með hvössum leik
sem atvinnuhermaður í A Few Good
Men. Einhvers staðar þarna á milli
lullaði Wolf, annarleg hrollvekja Mik-
es Nichols. Hoffa var á hinn bóginn
metnaðarfull stórmynd, byggð á ævi
verkalýðsleiðtogans sem enginn veit
hvernig endaði líf sitt. Mynd Dannys
De Vito var ógnardýr og gekk illa.
Hlaut misjafna dóma en er tvímæla-
laust vanmetin enda stórleikarinn í
toppformi.
Ann Lakers og Penn
The Crossing Guard (’95), var
fyrsta myndin undir stjórn Seans
Penn, síðan komu þrjár skelfilegar
myndir í röð, rétt eins og ólögin: The
Evening Star (’96), óhugnanlega flatt
framhald The Terms of Endearment.
Nicholson fór til allrar lukku með ör-
hlutverk. Mars Attacks! (’96), var lítið
skárri, gjörsamlega mislukkuð skop-
mynd eftir Tim Burton. Botninum
var hins vegar náð með Blood and
Wine (’98), skelfilegri mynd leik-
stýrðri af Bob Rafelson, sem hefur
stýrt fjölda Nicholsonmynda, allar
götur frá Five Easy Pieces.
Enn og aftur skyggði Nicholson á
starfsbræður sína, og innbyrti Ósk-
arsverðlaunin fyrir tiltölulega auðvelt
hlutverk snarruglaðs og illskeytts rit-
höfundar, klæðskerasniðið fyrir leik-
arann, í As Good As it Gets (’97). Mót-
leikkona hans, Helen Hunt, vann
einnig Óskarinn, og mynd Brooks
náði geysimiklum vinsældum. Nichol-
son ánafnaði verðlaunin nýlátnum
vini sínum og stórleikara, J.T. Walsh.
Nicholson var enn á beinu braut-
inni, kominn á sjötugsaldurinn og fær
í flestan sjó. Orðinn einn, ef ekki virt-
asti leikari samtímans, goðsögn með
Ray Ban sólgleraugun á sínum stað,
rétt ofan glottsins. Vellauðugur, enda
hefur meðlagsgreiðslunum fjölgað
síðari árin því kvenhyllin loðir við
hann; karlinn gamnar sér þessi árin
við Löru Flynn Boyle, hún er a.m.k.
helmingi yngri. Honum er heldur
ekki farið að förlast utan svefnher-
bergisveggjanna, það getum við séð
með eigin augum í Skuldbindingunni
– The Pledge (’01), sem verður aftur
tekin til sýninga í desember. Að lok-
um: Að sjálfsögðu heldur hann með
Los Angeles Lakers, hvað annað?
Missir aldrei af leik. Framleiðendur
og leikstjórar hans verða að sníða
tökuáætlanir með hliðsjón af leikdög-
um körfuboltaliðsins snjalla!
Jack fékk
fjórða Ósk-
arinn fyrir
leik sinn í As
Good As It
Gets.
Margir telja Nicholson
aldrei hafa verið betri en í
Gaukshreiðrinu.
Jack Nicholson
leikur heldur
misheppnaðan
mafíósa í Heiðri
Prizzis.
JACK NICH-
OLSON II
Drápsglottið fræga sem Nichol-
son notaði óspart í The Shining.
Stjörnurkvikmyndanna
eftir Sæbjörn Valdimarsson
THE SHINING (1980)




Sögusviðið er fornfrægt, afskekkt fjallahótel í Colorado þar
sem Jack Torrence (Nicholson), mislukkaður, drykkfelldur rithöfundur,
ræður sig til gæslustarfa yfir vetrarmánuðina, ásamt konu og ungum
syni. Snjóalög færa samgönguleiðir í kaf svo fjölskyldan verður brátt
einangruð á hinu gamla lúxushóteli ásamt óhugnanlegri sögu þess og
svipum sem smám saman ná tökum á Nicholson. Og drengurinn
skyggn. Hér leiða saman hesta sína Kubrick, Stephen King, höfundur
sögunnar, og Nicholson. Leikstjórinn mjólkar dulúð og draugagang
bókarinnar og hið magnaða skyggnisamband drengsins og kokksins,
sem verður eina samband mæðginanna við umheiminn. Vönduð og æsi-
leg skemmtun sem býr yfir nokkrum óhugnanlegum atriðum sem jafn-
ast á við það besta sem leikstjórinn hefur gert. Vinnur á við hverja sýn-
ingu; ein þeirra mynda sem hægt er að sjá aftur og aftur. Með Shelley
Duvall, Danny Lloyd og Scatman Crothers.
PRIZZI’S HONOR (1985)




Charlie Pantana er ein minnisstæðasta persónan sem Nichol-
son hefur dregið upp á hvíta tjaldið. Seinheppinn, ekkert of snjall snatt-
strákur og leigumorðingi mafíunnar í New York. Er í slæmum málum
þar sem hann hefur gefið heitkonu sína (Anjelica Huston), dóttur hátt-
setts mafíuforingja, uppá bátinn. Ekki greiðist úr flækjunni er Charlie
lendir í vonlausu ástarsambandi við dularfulla konu (Kathleen Turner),
sem reynist annar atvinnudrápari úr glæpaheiminum. Kolsvört gam-
anmynd, fumlaus leikstjórn Johns Hustons skapar hans síðasta stór-
virki. Leikararnir hver öðrum betri, ekki síst Robert Loggia og William
Hickey, sem er óborganlegur sem gamli doninn, kominn á grafarbakk-
ann. Anjelica fékk Óskarinn fyrir bestan leik í aukahlutverki, Nicholson
enn eina tilnefninguna, en fékk í sárabætur verðlaun samtaka gagnrýn-
enda í New York.
IRONWEED (1987)



½ Mögnuð mynd eftir stórkostlegri bók um mannlega bresti og
lífið á botninum. Aðalpersónurnar drykkjusjúklingar og flækingar und-
ir lok fjórða áratugarins í Albany, N.Y. Þó ekki dæmigerðir rónar.
Hann (Nicholson) er gamall hornaboltakappi á eilífum flótta undan sár-
um minningum, hún (Streep) er vel menntuð, hæfileikarík og af efna-
fólki komin, en hefur einhvers staðar farið útaf sporinu á lífsleiðinni. Nú
eru þau stödd í Albany, þar sem ósköpin byrjuðu. Grípandi mynd sem
dregur upp dekkri hliðar mannlífsins á erfiðum tímum þegar landhlaup-
arar áttu hvergi höfði sínu að halla. Nicholson (Óskarstilnefning) og
Streep eiga góðan dag í hlutverkum óhamingjufólks sem er að bergja
síðustu römmu dreggjarnar á mislukkuðu æviskeiði. Minniháttar
meistaraverk í alla staði, leikstjórn Brasilíumannsins Hectors Babencos
óaðfinnanleg. Með Carroll Baker, Tom Waits og Fred Gwynne.
fiú safnar hjá okkur...
Nánari uppl‡singar áwww.frikort.is
fiú tvöfaldar vinnings-
möguleikana me› flví a›
fara á www.frikort.is
SÍMI 564 0000 - www.smarabio.is5 hágæða bíósalir
Miðasala opnar kl. 15
Eltingarleikurinn við hættulegasta
glæpamann alheimsins er hafinn.
Endalaust fyndin mynd frá framleiðendum
Big Daddy og Wedding Singer og
snillingurinn David Spade (Just Shoot Me)
er súper-lúðinn!



E.P.Ó.
Kvikmyndir.com

Empire
SV Mbl

Rás 2
MOULIN
ROUGE!
Hausverkur
Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.30.



DV
Sýnd kl. 4, 6, 8 og 10.10.
Glæsileg leysigeislasýning
á undan myndinni.
Bardagasnillingurinn Jet Li fer hér á kostum í frábærri
hasarmynd sem inniheldur stórkostlegar tæknibrellur
og mögnuðustu bardagaatriði sem sést hafa.
Sýnd kl. 4, 6, 8 og 10. Sýnd kl. 4. Með íslensku tali.




1/2
Ungfrú Skandinavía
Íris Björk
Ljóskur
landsins
sameinist!
Reese Witherspoon
fer á kostum sem
ljóska sem sannar
hvað í ljóskum býr
Sýnd kl. 3.40, 5.50, 8 og 10.10.
Jack er í fa
ntaformi í
nýjustu my
nd sinni
Skuldbindi
ngunni –
The Pledg
e.