Morgunblaðið - 04.01.2002, Qupperneq 2

Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isVerða meistarar United
stöðvaðir úr þessu? / C4
Leikjamet Geirs Sveinssonar
fellur í Noregi / C1
4 SÍÐUR8 SÍÐUR
Sérblöð í dag
FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 4. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Á FÖSTUDÖGUM
Morgunblaðinu í
dag fylgir auglýs-
ingablað frá Heilsu
ehf., „Góð heilsa í
þínum höndum –
alla ævi“. Blaðinu
verður dreift um
allt land.
EINN af óumflýjanlegum fylgi-
fiskum áramótanna er helj-
armikið rusl sem safnast um víð-
an völl eftir að gamla árið er
kvatt með flugeldaskotum. Þó að
krakkarnir í Melahvarfi við
Vatnsenda í Kópavogi kunni vel
að meta litadýrð flugeldanna
finnst þeim hins vegar engin
prýði að flugeldaruslinu. Því
gerðu þeir sér lítið fyrir og tóku
til í umhverfi sínu í gær eftir ára-
mótagleðina.
Þau Elísabet Metta Ásgeirs-
dóttir, 7 ára, Sölvi Snær Sigurð-
arson, 6 ára, og George Hildi-
brandur Fogarthy, 6 ára, voru
engir eftirbátar hinna krakkanna
og söfnuðu ruslinu í myndarlegan
haug sem líklega hefur endað í
einhverri sorptunnunni, nágrönn-
um þeirra til ómældrar ánægju.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Tekið til hendinni
1996 og 1997, hafi kannað ýmis
skattaleg áhrif á fjármál sveitarfé-
laga og meðal annars þetta. Þá hafi
verið sýnt fram á að sveitarfélögin
töpuðu um 200 milljónum árlega
vegna þessara breytinga, þ.e. breyt-
inga á einkarekstri í hlutafélög, þar
sem útsvarsstofninn minnkaði.
Reyndar hafi ekki verið alger sam-
staða um niðurstöðuna í nefndinni en
henni hafi ekki verið mótmælt.
Hann segir að síðan hafi einka-
hlutafélögum farið fjölgandi. Jó-
hanna Sigurðardóttir hafi gert fyr-
irspurn um málið á Alþingi og í svari
til hennar frá ríkisskattstjóra hafi
komið fram að frá árslokum 1995 til
20. október 2000 hafi einkahluta-
VILHJÁLMUR Þ. Vilhjálmsson,
formaður Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, segir ljóst að töluvert
breyttar forsendur séu á fjárhags-
legum samskiptum ríkis og sveitar-
félaga vegna skattabreytinga og
breytinga á einkarekstri í einka-
hlutafélög. Hann segir að óskað
verði eftir viðræðum við ríkið um
málið innan skamms.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson segir
að aukning einkahlutafélaga hafi
þegar haft áhrif á fjárhag sveitarfé-
laga. Í því sambandi bendir hann á
að nefnd, sem skipuð hafi verið
fulltrúum Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, félagsmálaráðherra og
fjármálaráðherra og hafi starfað
félögum fjölgað um 5.000. Síðan hafi
aukningin haldið stöðugt áfram og
skattabreytingarnar, sem tóku gildi
um áramótin, geri það að verkum að
aukningin verði enn meiri.
1.100–1.200 milljóna tap
Að sögn Vilhjálms Þ. Vilhjálms-
sonar hefur gróflega verið reiknað út
að ef allir í einkarekstri breyttu fyr-
irkomulaginu í einkahlutafélög gæti
það kostað sveitarfélögin 1.100 til
1.200 milljónir króna á ári. Þá væri
miðað við óbreytt fyrirkomulag að
öðru leyti, t.d. varðandi það hvernig
menn hafa getað reiknað sér tekjur.
Fyrir tveimur mánuðum ákvað
stjórn Sambands íslenskra sveitarfé-
laga að setja á stofn þriggja manna
vinnuhóp sem ætlað er að fara mjög
djúpt ofan í saumana á þessu máli og
reyna að meta fjárhagsleg áhrif
þessara skattabreytinga á fjárhag
sveitarfélaga en niðurstaðan á að
liggja fyrir ekki síðar en í febrúar nk.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson segir að
þegar niðurstaðan liggi fyrir verði
óskað eftir viðræðum við ríkið um
málið þar sem niðurstaðan verði
kynnt, en í vinnuhópnum eru Eggert
Jónsson, fyrrverandi borgarhag-
fræðingur, Gunnlaugur Júlíusson,
sviðsstjóri á hag- og upplýsingasviði
Sambands íslenskra sveitarfélaga,
og Guðrún Torfhildur Gísladóttir,
borgarbókari hjá Reykjavíkurborg.
Sveitarfélögin hafa áhyggjur af fjölgun einkahlutafélaga
Hefur mikil áhrif á
tekjur sveitarfélaga
VERULEG aukning hefur orðið á
notkun svokallaðra fyrirtækjakorta
hjá Europay en markaðurinn fyrir
greiðslukort einstaklinga er aftur á
móti að nálgast mettun og því vafa-
samt að túlka aukningu á heildar-
kortaveltunni sem vísbendingu um
útgjaldaaukningu hjá einstaklingum.
Á þetta bendir Ragnar Önundar-
son, framkvæmdastjóri Europay, og
segir nauðsynlegt að greina á milli
kortaveltu einstaklinga og fyrirtækja.
Aftur á móti sé ljóst að þar sem Ís-
lendingar séu farnir að borga nánast
allt með greiðslukortum séu kortaút-
gjöld einstaklinganna orðin mikil-
vægur hagvísir.
Útgjöld vegna heimilistækja og
ferðalaga minnka verulega
Europay flokkaði notkun sinna
korthafa á tímabilinu 18. nóvember
2000 til 17. desember og 2001 og í
þeirri flokkun kemur fram að kor-
taútgjöld heimilanna vegna flestra út-
gjaldaflokka hafa lækkað að raun-
gildi. Þannig drógust kortaútgjöld
einstaklinga vegna heimilis- og raf-
tækja saman um rúm 7% að nafnvirði
en verðbólgan á þessu tímabili var um
8,6% þannig að raunvirðislækkunin
er 15,6%. Þá má nefna að ferðakostn-
aður einstaklinga lækkaði um 2,48%
að nafnvirði eða um 11% að raunvirði.
Kortaútgjöld einstaklinga vegna mat-
ar- og drykkjarkaupa hækkuðu um
6,68%, vegna fatnaðar um 5,76% og
vegna reksturs farartækja um 5,36%
og vegna skemmtana og menningar
um 1,67% þannig að allir þessir flokk-
ar lækka að raungildi milli ára. Allt
virðist þetta benda til þess að einstak-
lingarnir hafi verið að draga úr út-
gjöldum milli desember 2000 og des-
ember í fyrra. Þess ber þó að geta að
kortanotkun einstaklinga vegna
byggingavara hækkaði umfram verð-
bólgu eða um 11%.
Ragnar segir að ljóst að töluverð
mettun sé orðin á markaðinum fyrir
einstaklingskort, flestir þeir einstak-
lingar sem treystandi sé fyrir kortum
eigi bæði debet- og kreditkort. Aftur
á móti sé notkun á fyrirtækjakortum í
miklum vexti, þ.e. kort sem fyrirtæk-
in nota til þess að greiða fyrir eigin
rekstrarkostnað. „Meira að segja ís-
lenska ríkið hefur gert þetta með svo-
kölluðum innkaupakorti. Af þessum
sökum er nauðsynlegt að skoða sér-
staklega hvernig veltan í kortanotkun
skiptist á milli einstaklinga annars
vegar og fyrirtækjanna hins vegar.“
Ragnar segir ljóst að heildaraukn-
ing í veltu á fyrirtækjakortunum hjá
Europay hafi verið liðlega 80%, m.a.
vegna þess að langstærsti liðurinn
sem fyrirtækin greiði með kortum sé
ferðakostnaður og það færist í vöxt að
þau greiði þann kostnað með kortum.
Nú sé svo komið að þrír fjórðu eða
meira af útgjöldum heimilanna sé
greiddur með „plasti“ en þetta hlut-
fall sé ekki um einn þriðji í Evrópu.
Veruleg aukning í notkun fyrirtækjakorta
Samdráttur
í kortanotkun
einstaklinga
FLUGMÁLASTJÓRN skipaði
í gær lækni til að skera úr um
hvort flugmaður uppfylli heil-
brigðisákvæði í reglugerð um
flugskírteini. Þengill Oddsson,
fluglæknir, hafði sagt sig frá
málinu og var síðar vikið frá
störfum sem trúnaðarlæknir
Flugmálastjórnar. Hann hafði
áður neitað að gefa út heil-
brigðisvottorð til flugmannsins
án takmarkana.
Heimir Már Pétursson, upp-
lýsingafulltrúi Flugmálastjórn-
ar, vildi ekki að svo stöddu
greina frá nafni læknisins þar
sem hann hefði óskað eftir
vinnufriði. Um væri að ræða ís-
lenskan fluglækni sem muni
kanna heilsufar og sjúkrasögu
viðkomandi flugmanns. Hann
muni taka ákvarðanir um lækn-
isskoðanir.
Læknir skip-
aður til að
kanna heilsu
flugmanns
SLÖKKVILIÐ höfuðborgarsvæðis-
ins var kallað út að ruslagámi í Faxa-
feni laust eftir klukkan 20 í gær-
kvöld. Logaði glatt í ruslinu en
greiðlega gekk að slökkva eldinn og
stafaði nærliggjandi byggingum
engin hætta af. Þá fór bíll frá
slökkviliðinu að Melgerði í Hafnar-
firði um klukkan 20:30 þar sem eldur
hafði komið upp í tveimur bílhræj-
um. Telur slökkvilið að um íkveikjur
hafi verið að ræða í báðum tilfellum.
Kveikt í rusla-
gámi og bílum