Morgunblaðið - 02.03.2002, Page 1

51. TBL. 90. ÁRG. LAUGARDAGUR 2. MARS 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 2. MARS 2002
Eldflaug með geimferjuna Col-
umbiu hefur sig á loft frá Can-
averal-höfða í Flórída í gær. Sjö
manna áhöfn er um borð, geimfar-
arnir ætla að elta uppi Hubble-
geimsjónaukann og gera mik-
ilvægar endurbætur á búnaði hans.
Stjörnufræðingar bíða með öndina í
hálsinum vegna þess að mistakist
viðgerðin gæti svo farið að sjónauk-
inn yrði ónothæfur.
Reuters
Stefnumót
við Hubble
ÖLDRUÐU fólki fjölgar hraðar
í heiminum en lýðfræðingar
bjuggust við samkvæmt nýrri
skýrslu Sameinuðu þjóðanna um
aldurssamsetninguna. Stjórn-
völd standa því frammi fyrir erf-
iðum úrlausnarefnum, að sögn
skýrsluhöfundanna.
Um 10% íbúa heimsins eru nú
yfir sextugu og líklegt er að
þetta hlutfall hækki í 20% um
miðja öldina. Aldraðir verða þá
orðnir fleiri en börnin í fyrsta
sinn í sögu mannsins, að sögn
Josephs Chamie, framkvæmda-
stjóra fólksfjöldadeildar SÞ.
Þessi þróun er hröðust í iðn-
ríkjunum og Japanir og Ítalir
eru nú „elstu“ þjóðirnar. Fjórð-
ungur þeirra er 60 ára eða eldri
og SÞ spá því að þetta hlutfall
hækki í 40% fyrir árið 2050.
Chamie segir að þessi þróun
hafi miklar efnahagslegar afleið-
ingar þar sem margt aldrað fólk
sé háð aðstoð ættingja eða líf-
eyri. Nú eru níu menn á vinnu-
aldri (þ.e. á aldrinum 15–65 ára)
á hvern aldraðan í heiminum en
gert er ráð fyrir að hlutfallið
verði fjórir á móti einum eftir 50
ár. Í iðnríkjunum, þar sem hlut-
fallið er nú fimm á móti einum,
verða aðeins tveir á vinnualdri á
hvern aldraðan árið 2050.
Mannkyn-
ið eldist
hratt
SÞ. Los Angeles Times.
VLADÍMÍR Pútín, forseti Rússlands,
lýsti í gær fullum stuðningi sínum
við þau áform Bandaríkjamanna að
senda hernaðarráðgjafa og hergögn
til Kákasus-lýðveldisins Georgíu.
Neitaði hann því að dvöl Bandaríkja-
hers í Georgíu teldist „harmleikur“
fyrir Rússa og sagði að fyrst Banda-
ríkjamenn beittu sér gegn hryðju-
verkavánni í ríkjum Mið-Asíu væri
ekkert eðlilegra en að þeir gerðu
það líka í Georgíu. Rússar styddu
baráttuna gegn hryðjuverkum þar,
sama hver stæði að henni. Pútín (t.h.
á myndinni) lét þessi ummæli falla á
fundi leiðtoga ellefu fyrrum ríkja
Sovétríkjanna í Kazakstan í gær en
hann átti þar fund með Edúard
Shevardnadze (t.v.), forseta
Georgíu. Sagði Shevardnadze við
þetta tækifæri að ekkert annað ríki
en Bandaríkin gæti hugsanlega náð
að uppræta starfsemi hryðjuverka-
manna í landinu. Hann sagði þó að
land sitt myndi einnig eiga samstarf
við Rússa um þetta verkefni.
Reuters
Sáttur við aðgerðir
Bandaríkjamanna
Moskvu, Tbilisi. AFP, AP.
Fyrr í vikunni var greint frá því
að rannsókn á vegum UNHCR og
bresku góðgerðarsamtakanna Save
the Children hefði leitt í ljós að
hjálparstarfsmenn í Vestur-Afríku-
ríkjunum Líberíu, Sierra Leone og
Gíneu hefðu neytt flóttabörn til að
hafa mök við sig áður en þeim var
gefinn matur og aðrar nauðsynja-
vörur. Hefur málið vakið mikinn
óhug en rannsóknin tók til um
fjörutíu alþjóðlegra hjálparstofn-
ana. Kom fram að fyrst og fremst
væri um heimamenn að ræða, en
ekki erlenda hjálparstarfsmenn.
Skýrslan er byggð á viðtölum við
um 1.500 manns, einkum börn í
búðunum.
Ekki enn skýrt frá
heitum stofnananna
Sendinefnd á vegum Sameinuðu
þjóðanna vinnur nú að rannsókn
málsins en ekki hefur verið greint
frá því um hvaða fjörutíu hjálp-
arstofnanir er að ræða. Sagðist
Kris Janowski, talsmaður
UNHCR, í gær ekki vita hvort áð-
urnefnt athæfi hefði viðgengist hjá
þeim öllum, eða hvort aðeins væri
um að ræða tilteknar stofnanir.
„Mennirnir eru enn við störf. Án
traustra sannana getum við ekki
rekið þá,“ sagði talsmaðurinn.
Kynferðisleg misnotkun flóttabarna
Meintir brota-
menn enn
að störfum
Genf. AFP.
FULLTRÚI Flóttamannahjálpar Sameinuðu þjóðanna (UNHCR)
sagði í gær að ekki lægju fyrir nægilegar sannanir á hendur þeim
starfsmönnum ýmissa hjálparstofnana, sem grunaðir eru um að hafa
misnotað flóttabörn kynferðislega, til að hægt væri að segja þeim
upp störfum. Hann sagði hins vegar unnið að úrræðum sem ættu að
koma í veg fyrir að misnotkun sem þessi gæti átt sér stað.
HERSKÁIR hindúar á Indlandi
kveiktu í gær í húsum múslíma í
þorpinu Pandarvada í sambandsrík-
inu Gujarat og fórust a.m.k. 30
manns í eldunum. Pandarvada er um
50 kílómetra frá borginni Godhra en
þar réðust nokkur þúsund múslímar
á járnbrautarlest á miðvikudag og
kveiktu í henni með þeim afleiðing-
um að 58 manns fórust. Voru 14 börn
meðal hinna látnu. Hörð átök voru
víða í vesturhluta Indlands í gær og
samkvæmt síðustu fregnum hafa alls
295 manns látið lífið undanfarna
daga. Féllu 48 manns í borginni Ah-
medabad í gær í bardaga milli þús-
unda vopnaðra hindúa og múslíma.
„Íslamskir bókstafstrúarmenn
voru á bak við árásina á lestina og nú
er þeim goldið í sömu mynt,“ sagði
B.L. Sharma, harðlínumaður í röð-
um hindúa og fyrrverandi þingmað-
ur. Hundruð manna hafa verið hand-
tekin og tugþúsundir lögreglumanna
og hermanna voru í gær kallaðar út
til að reyna að hindra átök. Var sums
staðar skotið á æstan mannfjöldann.
Ekki hafa orðið mannskæðari átök
milli hindúa og múslíma á Indlandi
síðan 1992 en þá er talið að um 2.000
manns hafi fallið í kjölfar þess að
hindúar jöfnuðu við jörðu mörg
hundruð ára gamla mosku í borginni
Ayodhya í ríkinu Uttar Pradesh.
Samtök herskárra hindúa, VHP,
hafa hótað að byrja að reisa eftir
tvær vikur hindúahof á staðnum þar
sem moskan stóð og hafa mörg þús-
und stuðningsmenn þeirra haldið til
Ayodhya undanfarna daga.
Atal Behari Vajpayee forsætisráð-
herra hvatti í gær hindúasamtökin
til að fresta því að byggja hofið.
Sagði Vajpayee í yfirlýsingu sem
einnig var undirrituð af leiðtogum
stjórnarandstöðunnar að stjórnin
myndi taka af „festu og með áhrifa-
ríkum hætti“ á óeirðaseggjunum.
Einn af hindúaleiðtogunum sagði að
múslímar hefðu fram til þessa látið
nægja að stunda hryðjuverk í Kasm-
ír en nú væri enginn óhultur.
Hátt í 300
manns falln-
ir á Indlandi
Þúsundir hindúa og múslíma
berjast í Ahmedabad
Ahmedabad, Bombay, Nýju-Delhí. AP, AFP.
FRAMLEIÐSLA á verksmiðju-
varningi jókst í febrúar í Banda-
ríkjunum í fyrsta sinn í hálft ann-
að ár. Neysla og starfsemi í
byggingariðnaði jókst einnig og er
talið að samdrætti í efnahagnum
sé nú að ljúka. Dow Jones-hluta-
bréfamarkaðurinn tók vel við sér í
gær og endaði í 10.368 stigum sem
er hæsta vísitala í fimm mánuði.
Hækkunin á Dow Jones í gær
var 262,7 stig eða 2,6%, á Nasdaq-
markaðnum var hún enn meiri eða
4,1%. Var hækkunin á síðarnefndu
vísitölunni á einum degi sú mesta í
eitt ár, hún endaði í 1.802 stigum.
„Skilaboðin eru skýr: Horfurnar í
efnahagnum eru að vænkast,“
sagði Hugh Jones, yfirmaður fjár-
festinga hjá First Albany-fyrir-
tækinu.
Mikil
hækkun á
verðbréfa-
mörkuðum
New York. AP.