Morgunblaðið - 02.03.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 LAUGARDAGUR 2. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
hreinlætistæki
Heimilisdagar
Ver› á›ur 24.779 kr.
Ver› nú 16.990 kr.
margar stærðir og gerðir
20% afsláttur
135x135 cm, með nuddi
Ver› 129.490 kr.
Sími 525 3000 • www.husa.is
Ver› á›ur 12.544 kr.
Ver› nú 9.990 kr.
gólfefni
málning
ljós
Blöndunartæki
10-40%
afsláttur
Hornbaðkar
Stálvaskar
Handlaugartæki
Ráðstefna gagnasafnsfræðinga
Gagnlegt að
vera sýnilegur
BIRNI Þór Jónssynihlotnaðist mikillheiður innan síns
sérsviðs á dögunum. Björn
er doktor í gagnasafns-
fræðum og heiðurinn var
fólginn í því að vera kjör-
inn í dómnefnd er velur
bestu greinar um greinina
á helstu ráðstefnunni sem
haldin er á þessu sviði, ráð-
stefnu sem haldin er af
ACM, Association og Com-
puting Machinery sem eru
stærstu samtök tölvufólks
í heiminum. Innan ACM
eru nokkur sérhæfð sam-
tök og eitt þeirra, SIG-
MOD (Special Intrest
Group on Management of
Data) heldur umrædda
ráðstefnu. Morgunblaðið
spurði Björn Þór aðeins út
í upphefðina, greinina og ráðstefn-
una.
– Hvað er gagnasafnsfræði?
„Gagnasafnsfræði snýst um að-
ferðir og tækni við geymslu og úr-
vinnslu gagna. Gögn geta verið af
ýmsu tagi, allt frá færslugögnum í
fyrirtækjum að textagögnum á
vefnum. Með tölvuvæðingu heims-
ins og alþjóðavæðingu netsins eru
gögn af hvers kyns tagi sífellt að
verða mikilvægari og meira virði,
og því mikilvægt að kerfin sem
halda utan um þau séu örugg,
hraðvirk og auðveld í notkun.“
– Stendur gagnasafnsfræði
framarlega á Íslandi?
„Að mörgu leyti stendur hún
vel. Mörg fyrirtæki eru að vinna á
þessu sviði og standa sig vel, jafn-
vel nógu vel til að færa kvíarnar út
fyrir landsteinanna. Rannsóknir á
þessu sviði hafa þó verið fyrirferð-
arlitlar fram að þessu, en það
stendur til bóta.“
– Hvar lærir maður gagna-
safnsfræði?
„Gagnasafnsfræði er kennd í
öllum háskólum sem bjóða BS-
nám, meistaranám eða doktors-
nám í tölvunarfræði. Hjá Háskól-
anum í Reykjavík bjóðum við frá
og með næsta hausti upp á þrjú
námskeið í gagnasafnsfræði. Auk
þess er mjög víða hægt að læra
notkun einstakra gagnasafns-
kerfa á námskeiðum fyrir fag-
fólk.“
– Hver er þinn bakgrunnur í
faginu?
„Ég er doktor í tölvunarfræði
með gagnasafnsfræði sem sérsvið.
Ég útskrifaðist frá University of
Maryland í Bandaríkjunum 1999.
Ég vann um tíma hjá EJS við ýmis
verkefni sem lutu að hagnýtingu
gagnasafna, en hef frá ágúst 2000
kennt og stundað rannsóknir við
Háskólann í Reykjavík. Rann-
sóknir mínar snúast að stærstum
hluta um margmiðlunargögn, svo
sem myndir og texta.“
– Segðu okkur eitthvað frá
þessari miklu ráðstefnu og hve-
nær er hún?
„Ráðstefnan er haldin á vegum
ACM, sem eru stærstu samtök
tölvufólks í heiminum með 80.000
meðlimi. ACM skiptist
niður í faghópa og er
faghópurinn um gagna-
safnsfræði sá fjórði
stærsti. Árlega heldur
þessi faghópur ráð-
stefnu, sem er helsta ráðstefnan á
þessu sviði í heiminum. Til hennar
mæta á hverju ári 500 manns víðs
vegar að. Að þessu sinni verður
hún haldin í júní í Wisconsin í
Bandaríkjunum.
Val greina hefur þegar farið
fram á fundi sem haldinn var í
Berkeley í Kaliforníu fyrir
skömmu. Þetta var mikið ferli, þar
sem um 240 greinar voru sendar
inn og aðeins ein af hverjum sex
fékk birtingu. Hver dómnefndar-
maður þurfti að lesa tæplega 20
rannsóknargreinar og voru ein-
kunnir og umsagnir dómnefndar-
manna svo notaðar til að velja
greinarnar.“
– Hvers vegna ert þú valinn í
dómnefndina að þessu sinni?
„Það er dómnefndarformaður-
inn sem velur í nefndina. Faglegu
kröfurnar fyrir vali eru að viðkom-
andi hafi birt greinar á ráðstefn-
unni og sé virkur á sviðinu. Ég
kom tveimur greinum þar að með-
an ég var í doktorsnámi, og hef
verið virkur í rannsóknum síðan
ég tók til starfa hjá HR. Auk þess
velur hann að sjálfsögðu fræði-
menn sem hann þekkir að góðu og
ég stóðst þær kröfur líka þar sem
hann var ráðgjafi minn í doktors-
náminu. Hópurinn sem valdi
greinarnar var mjög virtur, þar
voru margir fræðimenn í fremstu
röð, sem hafa skrifað kennslubæk-
ur og fjölda greina.
Í vor mun HR bjóða upp á nám-
skeið í gagnanámi (data mining)
sem er undirsvið gagnasafns-
fræði. Til þess verður fenginn
kennari frá Bandaríkjunum, Ja-
rek Gryz. Þess má til gamans geta
að Jarek sat með mér í þessari
ráðstefnunefnd, sem og höfundur
kennslubókarinnar sem verður
notuð á námskeiðinu!“
– Hvaða þýðingu hefur það fyr-
ir þig sem fagmann að hlotnast
þessi upphefð?
„Þetta var mjög mik-
ill heiður og virtur fé-
lagsskapur að starfa í.
Það var mjög fróðlegt
að sjá hvað er að gerast
á rannsóknarsviðinu, með því að
lesa þversnið innsendra greina frá
öllum heimshornum. Auk þess er
gagnlegt fyrir ungan rannsóknar-
mann að vera sýnilegur í rann-
sóknarsamfélaginu, sér í lagi þeg-
ar unnið er hjá svo ungum
háskóla. Við hjá HR erum að
byggja upp rannsóknarstarf skól-
ans, og þessi þátttaka mín er
gagnlegur liður í því starfi.“
Björn Þór Jónsson

Björn Þór Jónsson er fæddur í
Reykjavík 8. júlí 1967 en ólst upp
á Kópaskeri. Stúdent frá MA
1986, BS í tölvunarfræði frá HÍ
1991. Doktor í faginu frá Uni-
versity of Maryland, Collage
Park, 1999. Rannsóknir við
Raunvísindastofnun HÍ 1991–92,
meðstofnandi og kerfisstjóri hjá
Íslenska menntanetinu 1992–93,
verkefnastjóri hjá EJS 1999–
2000 og dósent við Háskólann í
Reykjavík frá 2000. Maki er Ása
Ásgeirsdóttir, MA í endurhæf-
ingarráðgjöf hjá Vinnueftirliti
ríkisins. Börnin eru tvö, Steinn,
10 ára, og Sólveig, 3 ára.
Þetta var
mjög mikill
heiður