Morgunblaðið - 02.03.2002, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. MARS 2002 27
meistar inn. is
GULL ER GJÖFIN
Vor
í vændum
Reykjavík sími 580 0500
Selfossi sími 480 0800
www.blomaval.is
25 l 499 kr.
499 kr.
Gróðurmold á gjafverði:
Græna
þruman
Pottatilboð verð frá 199 kr.
50 l 799 kr.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
B
LO
1
69
86

03
/2
00
2
rósakörfur 999 kr. 9 rósir 799 kr.
3 prímúlur 699 kr.
ROBERT Altman er mistækur
leikstjóri þótt yfirleitt takist honum
ansi vel upp. Alla vega klikkar hann
aldrei þegar kemur að stjórn leikara,
enda mæra leikarar samvinnuna við
hann í hástert. Í Gosford Park hefur
hann raðað í kringum sig frábærum
enskum leikurum, og fær ærlega við-
urkenningu fyrir vikið. Tvær leik-
konur eru tilnefndar til Óskarsverð-
launa fyrir hlutverk sín í myndinni.
En myndin er í fleiri staði hin ágæt-
asta, og fékk fimm tilnefningar til
viðbótar, m.a sem besta myndin og
Altman sem besti leikstjórinn. Ég
skil reyndar ekki hvað ég er að til-
taka þessar tilnefningar, það er
sjaldnast að ég sé sammála Óskari
frænda.
Sögusviðið er England í upphafi
fjórða áratugarins. Það er komið að
fasanaveiðum og hefðarfólkið innan
vinahóps sir Williams og lafði Sylvíu
safnast saman á sveitasetur þeirra
hjóna. Í þetta skiptið er með í hópn-
um frændi sir Williams, Hollywood-
stjarnan Ivor Novello og kvik-
myndaframleiðandann hr. Weissm-
an, sem hyggst gera sakamálamynd
sem á einmitt að gerast á ensku
sveitasetri.
Myndin gerist yfir helgi, og fjallar
aðallega um samskipti og hlutskipti
hefðarfólks og þjónanna þeirra.
Snilld Altmans kemur berlega í ljós
þegar honum tekst glæsilega að vefa
saman líf og bakgrunn fólksins í
stássstofunni og þjónanna niðri í
kjallara. Handrit Fellowes er einnig
sérlega fínlega skrifað, með hárrétt-
um upplýsingum, og ekki síður upp-
lýsandi setningum.
Það mætti eiginlega skipta mynd-
inni í þrjá hluta. Fyrst þarf að kynna
allar þessar persónur, bakgrunn og
vandamál. Þetta er nokkuð léttúðug-
ur kafli en með sterkum ádeilu-und-
irtón. Það er sorglegt hvernig hefð-
arfólkið, sem er ekkert nema
yfirborðið, rígheldur í deyjandi
heimsveldi með fáránlegum úr sér
gengnum siðum og niðurlægjandi
framkomu í garð þjóna sinna. Það er
svo brjóstumkennanlegt að maður
vildi frekar eiga heima á neðri hæð
hússins, meðal þjónanna, sem enn
eiga eftir snefil af sjálfsvirðingu,
mannúð og lífsgleði, þótt þeiri lifa
mest í gegnum hefðarfólkið. Þessi
fyrsti hluti er mun lengri en vani er í
upphafi kvikmynda – og annars kon-
ar frásögnum – og maður bíður
ósjálfrátt eftir að einhverri sögu sé
hrint af stað, en hún lætur á sér
standa.
Kynningin er þó uppfull af marg-
breytilegum persónum og skemmti-
legum uppákomum. Þar má sérstak-
lega nefna Maggie Smith í hlutverki
greifynjunnar af Trentham, dásam-
legrar snobbhænu, en kvikindis-
skapurinn hreinlega frussast af
vörum hennar.
Síðan er morðið framið, og saka-
málasöguhlutinn hefst. Og rétt eins-
og í yfirstéttarbókum Agöthu
Christie, er enginn settur út af lag-
inu við atburðinn og flestir liggja
undir grun. Bæði húsbændur og hjú.
Nú setur áhorfandinn sig í stöðu
rannsóknarlöggunnar að finna þann
seka. Hér er enginn Hercule Poirot á
ferð, heldur sjálfumglöð rannsókn-
arlögga sem er skemmtilega túlkuð
af hinum óborganlega Stephen Fry.
Ég skildi ekki hvernig þjónustu-
stúlkan Mary komst að hinu sanna í
málinu. Ég var reyndar búin að fatta
það, og eflaust allir hinir í salnum, en
við höfðum líka aðgang að mun fleiri
upplýsingum en hún. En þessi mynd
er langt frá því að vera einhver ná-
kvæm sakamálamynd, svo það skipt-
ir kannski litlu.
Lokahluti myndarinnar var
áhugaverðastur fyrir mér, en þá
kemur drama upp á yfirborðið og
fólk fellir grímurnar. Saga sem út-
skýrir margt meira um samskipti
húsbænda og hjúa – á mun átakan-
legri hátt en í fyrsta hlutanum – og
segir allt sem segja þarf.
Það er einsog það sé of mikið í
þessari mynd. Of mikið af fólki fyrir í
rauninni litla sögu, og því finnst
manni endirinn heldur snubbóttur.
Gosford Park er sannkölluð leik-
araveisla, sem unun er að vera boðið
í. Jeremy Northam nýtur sín alveg í
hlutverki stjörnunnar. Kelly
MacDonald er stórfín sem þjónustu-
stúlka greifynjunnar, Kristin Scott
Thomas er illkvittnisleg og óþolandi
sem lafði Sylvia, Helen Mirren átak-
anleg að vanda sem hinn fullkomni
þjónn frú Wilson og svo mætti lengi
telja.
Gosford Park er merkileg mann-
eðlisstúdía, átakanleg, fyndin og for-
vitnileg.
Húsbændur og hjú,
hluti I, II og III
Hildur Loftsdóttir
KVIKMYNDIR
Laugarásbíó
Leikstjórn: Robert Altman. Handrit: Juli-
an Fellowes eftir hugmynd Altmans og
Bob Balabans. Kvikmyndataka: Andrew
Dunn. Aðalhlutverk: Maggie Smith, Krist-
in Scott-Thomas, Michael Gambon, Jer-
emy Northam, Helen Mirren, Kelly
MacDonald, Alan Bates, Clive Owen,
Ryan Phillippe, Charles Dance, James
Wilby, Eileen Atkins, Derek Jakobi, Rich-
ard E. Grant og Claudie Blakley. 137 mín.
USA/UK/Þýskaland og Ítalía. Capitol
Films 2001
GOSFORD PARK
NÚ stendur yfir glerlistasýningin
„Birta“ í Listasal Man, Skólavörðu-
stíg 14. Á sýningunni eru borðlamp-
ar, vegglampar, ljósker, skúlptúrar
og skálar eftir þær Ingibjörgu
Hjartardótur, Kristínu J. Guð-
mundsdóttur og Rebekku Gunnars-
dóttur.
Sýningin stendur til 10. mars og er
opin mánudaga til laugardaga kl.10-
18, sunnudag kl. 14-17. Hún er liður í
vetrarhátíð Reykjavíkurborgar,
Ljós í myrkri.
Glerverk
í Man