Morgunblaðið - 04.04.2002, Blaðsíða 36

UMRÆÐAN
36 FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
E
inhvers staðar hef ég
heyrt að það sé
leyndur draumur
allra karlmanna að
geysast um á eigin
jeppa. Ég get svo sem vel trúað
þessu miðað við það endalausa
jeppatal sem maður hefur orðið
vitni að í samræðum manna á milli:
„Rosalegt tröll sem hann Nonni er
búinn að fá sér maður, fjórtán sí-
lendra sjálfskiptur með tvöfaldri
hásingu að framan og aftan og
meira að segja interkúler...“
Ég verð að viðurkenna að ég skil
sjaldnast mjög mikið í þessu
græjutali kallanna og reyndar
rennir mig í grun að þeir geri það
ekki alltaf
sjálfir held-
ur. Stelpur
nenna
nefnilega
ekki að
setja sig
inn í innviði
sálarlausra maskína, heldur dugir
þeim ágætlega að vélarnar virki.
En það þarf hins vegar ekki að
þýða að stelpur geti ekki verið með
jeppadellu – síður en svo!
Ég er til dæmis ein af þeim sem
eru með ólæknandi jeppaþrá og
stefni ótrauð með manninum mín-
um að því að eignast einn slíkan í
náinni framtíð. Blessunarlega er-
um við meira að segja nokkuð sam-
mála um hvaða eiginleika bíllinn
þarf að bera til að teljast við-
unandi. Bóndinn vill t.d. endilega
að bíllinn sé með driflæsingar – ég
vil endilega að það sé hiti í sætum.
Maðurinn minn getur alveg hugs-
að sér túrbínu – mér þætti gott að
hafa hátalara að framan og aftan.
Bæði viljum við hann beinskiptan
og dráttarkrókur er auðvitað al-
gjör nauðsyn. Bæði viljum við
hann breyttan en það eina sem
okkur greinir á um er hversu mik-
ið. Og þar stendur hnífurinn í
kúnni!
Einhverra hluta vegna hefur
karlinn nefnilega fengið þá flugu í
höfuðið varðandi bílinn að því
stærra sem sé undir honum – því
betra. Ítrekað reyni ég að leiðrétta
þennan misskilning og bendi vina-
lega á að tommurnar séu ekki aðal-
málið því að margur sé knár þótt
hann sé smár. En hvað sem ég segi
þá hefur það engin áhrif á afstöðu
húsbóndans sem dregur mig til að
skoða hvert jeppatröllið á fætur
öðru og lítur ekki við neinu undir
38 tommum. Með glígju í augunum
fjasar hann um fegurð jökla og
nýjan lífsstíl fjölskyldunnar sem á
að felast í vetrarferðum á heiðum
uppi. Á meðan renni ég löngunar-
augum til hógværari útgáfa á 33
tommum og hef satt best að segja
hverfandi skilning á ágæti þess að
festa sig í jökulsprungu í 20 stiga
gaddi og hríðarbyl um hávetur,
jafnvel þótt ég væri með hita í sæt-
um. Ég er allt of mikil kuldaskræfa
til þess að geta fundist það freist-
andi.
Nei, draumur minn snýst um
hálendisferðir að sumri til, að aka
yfir ár og vötn og mjaka sér eftir
nánast ófærum fjallaslóðum.
Drösla með sér tjaldi og slá upp
búðum á vel völdum stöðum, grilla,
skella sér í sund eða bara heita
læki, pissa úti í rjóðri og skála í
kakói með örlitlu styrkjandi út í.
Fara í hressandi göngur, nú eða
rífa niður híbýlin í fáti svo þau fjúki
ekki ofan af manni eða rigni niður.
Og aka um í jeppanum. Jeppanum
sínum.
Svona hefur draumasumarfríið
mitt alltaf verið, allt frá því að
gamli græni jeppinn hans pabba
gaf upp öndina eftir áralanga þjón-
ustu við fjölskylduna. Þetta var
eldgamall Willys Overland, árgerð
’59 og hafði einhverju sinni verið í
eigu forseta lýðveldisins. Á hverju
sumri tróð fjölskyldan sér inn í
þetta stórkostlega farartæki og
hélt á fjöll með heimagerðan tjald-
vagn í eftirdragi.
Á þessum tíma var ekkert allt of
mikil nákvæmni í gangi varðandi
það hvort farþegar væru einum,
tveimur eða þremur of margir
heldur stöfluðum við krakkarnir
okkur einfaldlega í aftursætið. Það
allra besta var að liggja á hillunni
fyrir ofan skottið, horfa út um aft-
urgluggann og jafnvel sofna við
notalegan rugginginn af malarveg-
unum. Ég gleymi því aldrei þegar
ég vaknaði einu sinni á þessari
hillu og horfið rakleitt upp í þann
tignarlegasta foss sem ég hafði
nokkru sinni augum litið og tók
andköf af hrifningu. Þá hafði pabbi
bakkað upp að Skógafossi með mig
steinsofandi aftur í og ég vaknaði
ekki fyrr en á leiðarenda.
Ég gleymi heldur aldrei þegar
við vorum á leiðinni upp Kambana
og eins og venjulega var ekkert
annað að gera en að setja í lága
drifið því bíllinn var afskaplega
gamall og lúinn. Á meðan við lús-
uðumst upp snarbratta brekkuna
ruku aðrir bílar fram úr okkur,
systur minni til sárrar skapraunar.
Hún var illa haldin af unglinga-
veikinni á þessum tíma og skamm-
aðist sín svo hryllilega fyrir seina-
ganginn að á endanum lagðist hún
flöt í gólfið aftur í og breiddi yfir
sig teppi svo það væri öruggt að
enginn í flottu bílunum sæi hana.
Mömmu og pabba fannst þetta
óskaplega fyndið og flissuðu
óspart að stóru systur. Sjálf var ég
á milli tveggja elda því af og til
heyrðist undan teppinu „Þetta er
ekkert fyndið!“ Og örvænting þess
sem talaði var ósvikin.
Þær eru ófáar, góðu minning-
arnar úr gamla Overlandinum og
frá því að ég man eftir mér hef ég
verið staðráðin í því að eignast slík-
an farkost. Hins vegar hefur sam-
félagið ekki alveg skilning á þess-
ari löngun. „Þú veist að þetta er
mjööög léleg fjárfesting,“ er gjarn-
an viðkvæðið, eins og ég væri nógu
vitlaus til að telja sjálfri mér trú
um að ég væri að græða með því að
kaupa svona bíl. „Það væri ódýrara
fyrir þig að leigja jeppa í mánuð á
sumri en að reka þinn eiginn.“
Allt er þetta gott og blessað en
mér og minni jeppasýki segi ég til
varnar að menn megi ekki gleyma
ánægjueiningunum. Þeirri ánægju
sem er fólgin í því að aka um á eig-
in fjallabíl, hvort heldur er á fjöll-
um að sumri eða innanbæjar að
vetri. Og hana er vel þess virði að
borga fyrir.
Minn
eiginn
fjallabíll
„Rosalegt tröll sem hann Nonni er
búinn að fá sér maður, fjórtán sílindra,
sjálfskiptur með tvöfaldri hásingu að
framan og aftan og meira að segja
interkúler...“
VIÐHORF
Eftir Bergþóru
Njálu
Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
UNDANFARNA
daga hafa fjölmiðlar
landsins keppst um að
koma upp um hvert
hneykslismálið á fæt-
ur öðru og hafa þau
öll verið tengd ein-
hverjum, sem eru inn-
anbúðar hjá Sjálf-
stæðisflokknum. En
svo bar við að upp
kom mál, sem varðar
sameiningu almenn-
ingssamgangna á höf-
uðborgarsvæðinu.
Fyrir atbeina eins
borgarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins fékkst
upplýst með semingi að unnið hefði
verið að ýmsum málum fyrir SVR,
sem síðar leiddu til stofnunar
Strætó BS. Þar var leitað til lög-
manns eins, góðvinar borgarstjór-
ans, sem virtist mjög ráðgefandi og
fékk borgað samkvæmt því. Alls
munu hafa runnið til hans á undan
förnum árum um 19 milljónir
króna. Með því fjármagni, sem
runnið hefur til slíkrar einkavina-
væðingar R-listans í stíl Sjálfstæð-
isflokksins, hefði mátt vinna þó
nokkrar úrbætur í ferlimálum fatl-
aðra. Skýrslu fyrir um 2 milljónir
króna mun þessi ágæti lögfræð-
ingur hafa samið. Hvað skyldi
standa í svona dýrri skýrslu?
Skyldi hún vera svo vel rituð að
hún sé birtingarhæf? Þessi lögmað-
ur var gerður að stjórnarformanni
og í leiðinni að framkvæmdastjóra
tímabundið hjá Strætó B.S. Náði
hann fram mjög góðum launasamn-
ingi fyrir sjálfan sig, en þessum
samningi virðist hafa verið haldið
leyndum fyrir stjórn Strætó B.S.
enda um ofurkjör að ræða. En
hann lækkaði svo til muna í laun-
um eftir að hafa gerst einungis
stjórnarformaður á ný. Umræddur
stjórnarformaður er
reyndar með sérþekk-
ingu í lögum, en
hvergi hefur komið
fram að hann hafi
neina menntun á sviði
samgöngumála.
Þegar ég las um
þetta, hnykkti mér illa
við. Ég hélt satt að
segja að R-listafólk
væri yfir það hafið að
hygla sínum, en svo
virðist því miður ekki
raunin. Það er dapur-
legt til þess að hugsa
hvernig völd og nær
ótakmarkaður að-
gangur að fjármagni getur leitt
fólk út á ýmsar villigötur, sem
reynist torratað út úr. Í tíð R-
listans hefur margt gott gerst í
samgöngu- og ferlimálum fatlaðra.
Minna má á að á fyrra kjörtímabili
R-listans var komið á ferðaþjón-
ustu fyrir blinda og sjónskerta í
Reykjavík og á Seltjarnarnesi.
Þessi ferðaþjónusta skiptir sköpum
og gerir þeim, sem eiga erfitt um
vik að ferðast vegna sjóndepru,
mun auðveldara en áður. Svo er
starfrækt Ferðaþjónusta fatlaðra,
en hana nýta sér nær eingöngu
þeir, sem eru í hjólastólum. En
þegar Strætó B.S. varð til gleymd-
ust fatlaðir. Satt að segja virtist
augljóst að við sameiningu almenn-
ingssamgangna yrði ferðaþjónusta
fatlaðra og Ferðaþjónusta blindra
með í dæminu, en það virðist á
ábyrgð hvers og eins sveitarfélags
að taka ákvörðun í því máli.
Segja má að sú ferðaþjónusta,
sem er rekin sem Ferðaþjónusta
fatlaðra, sé orðin dálítið á eftir tím-
anum. Þeir, sem þurfa að nota
hana, verða að panta ferð til og frá
komustað með sólarhrings fyrir-
vara. Slíkt er óviðunandi. F-listinn
hefur sett ferlimál fatlaðra, þ. á m.
samgöngumál í forgang. F-listinn
vill stuðla að réttlátri og góðri
ferðaþjónustu fötluðum í hag og
krefst þess að þeir eigi sama rétt á
almenningssamgöngum og ófatlað-
ir. Öðru vísi er ekki hægt að tala
fullum fetum um sameiningu al-
menningssamgangna fyrr en þetta
mál er komið í höfn. Vonandi þarf
ekki rándýra skýrslu til þess að
sanna þetta mál, heldur skal bent á
hvernig þessum málum er háttað
t.d. í Noregi og í Svíþjóð. Þá var
það mikil afturför þegar dregið var
úr tíðni ferða með Strætó á höf-
uðborgarsvæðinu. Með tíðum ferð-
um og þéttu almenningssamgöng-
uneti ætti að vera hægt að laða
fólk að Strætó og minnka þá
gegndarlausu einkabílanotkun, sem
viðgengst hér í borginni. Bættar
almenningssamgöngur eru allra
hagur. En einn lærdóm getum við
dregið af spillingaráráttu Sjálf-
stæðisflokksins t.d. í Landssíma-
málinu og Reykjavíkurlistans í
Strætómálinu. Þessi tvö vald-
þreyttu bandalög þarfnast aðhalds
frá þriðja aflinu í borgarstjórn. F-
listinn mun veita það aðhald.
Strætóspilling og
ferilmál fatlaðra
Gísli Helgason
Skýrsla
Hvað skyldi standa í
svona dýrri skýrslu?
spyr Gísli Helgason.
Skyldi hún vera svo
vel rituð að hún
sé birtingarhæf?
Höfundur er tónlistarmaður og
formaður Blindrafélagsins.
Hann skipar 3. sæti á F-lista
frjálslyndra og óháðra.
HEIMURINN verð-
ur sífellt minni og nú er
svo komið að þegar ung-
ir Íslendingar koma út á
vinnumarkaðinn líta
þeir ekki einungis á Ís-
land sem sinn atvinnu-
markað heldur allan
heiminn. Reykjavík er í
síharðnandi samkeppni
um þetta fólk og þurfa
borgaryfirvöld því að
skapa þannig skilyrði í
borginni að hér séu góð
tækifæri til nýsköpun-
ar- og rannsóknar-
starfs, viðskipti og
menningarlíf blómstri
og síðast en ekki síst að
leikskólamálum borgarinnar sé þann-
ig háttað að báðir foreldrar geti feng-
ið að njóta sín í atvinnulífinu eða námi.
Þekkingarþorp
Það hefur lengi verið talað um nán-
ari samvinnu háskóla og atvinnulífs-
ins. Aukin samvinna mun virkja afar
dýrmæta auðlind sem þýðir að fleiri
og öflugri sprotafyrirtæki munu líta
dagsins ljós og ný áhugaverð störf
verða til í íslensku þjóðfélagi. Íslend-
ingar eru vel menntuð þjóð og eigum
við því marga fræðimenn og sérfræð-
inga á hinum ýmsu sviðum. Að gefa
þessu fólki tækifæri til að hittast og
vinna saman og hitta kollega sína er-
lendis er einnig vís leið til þess að ný-
sköpun fái blómstrað og dafnað.
Til að þetta megi verða að veru-
leika verður Reykjavíkurborg að
styrkja það metnaðarfulla starf, sem
Háskóli Íslands hafði
frumkvæðið að, um að
reisa þekkingarþorp í
Vatnsmýrinni. Hug-
myndin gengur út á það
að bjóða fyrirtækjum á
hinum ýmsu sviðum að
leigja fyrirtækjahús-
næði í nágrenni Há-
skóla Íslands. Auk þess
fengi háskólinn einhver
hús til beinna afnota.
Ég tel þessa hugmynd
vera ómetanlega fyrir
Reykjavíkurborg og
eiga borgaryfirvöld því
að styðja við bakið á
henni svo að hún geti
orðið að veruleika.
Einnig er sú stefna Sjálfstæðisflokks-
ins að byggja hér alþjóðlega ráð-
stefnuhöll mikilvægur þáttur í að
skapa öflugt vísindasamfélag í
Reykjavík.
Örugg dagvistunarúrræði
En það er ekki nóg að skapa frjóan
jarðveg fyrir sprotafyrirtæki og ný-
sköpun. Reykvíkingar verða einnig að
geta verið öruggir um börnin sín á
daginn. Til að báðir foreldrar geti
fengið að njóta sín verða þeir að fá
leikskólapláss fyrir börnin sín. Í dag
eru um 2.300 börn í Reykjavík á bið-
lista eftir leikskólaplássi og er það
tæpur fjórðungur allra barna sem
óska eftir leikskólaplássi. Þetta
ástand bitnar því miður fyrst og
fremst á ungum konum sem vilja
hasla sér völl í atvinnulífinu eða
stunda nám. Ef Sjálfstæðisflokkurinn
kemst til valda í vor munum við
tryggja þann sjálfsagða rétt foreldra
að fá leikskólapláss fyrir börnin sín
frá 18 mánaða aldri. Það munum við
gera með því m.a. að auka fjárframlög
til einkarekinna leikskóla og bjóða
upp á 5 ára bekk fyrir þá sem það
kjósa.
Frá og með næstu áramótum munu
foreldrar eiga rétt á 9 mánaða fæð-
ingarorlofi fyrir börn sín. Frá 9 til 18
mánaða aldurs barns mun Sjálfstæð-
isflokkurinn bjóða upp á aðra dagvist-
unarmöguleika með því að styðja bet-
ur við önnur úrræði eins og t.d.
dagmæður.
Að útrýma biðlistum eftir leik-
skólaplássum er mikilvægasta fjöl-
skyldu- og jafnréttismálið sem
Reykjavíkurborg stendur frammi
fyrir í dag og aðgerða er þörf ekki
seinna en strax.
Borg tækifæranna
fyrir báða foreldra
Margrét
Einarsdóttir
Reykjavík
Að útrýma biðlistum
eftir leikskólaplássum,
segir Margrét
Einarsdóttir, er
mikilvægasta
fjölskyldu- og
jafnréttismálið.
Höfundur skipar 9. sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.