Morgunblaðið - 13.04.2002, Blaðsíða 48

MINNINGAR
48 LAUGARDAGUR 13. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Jón Einarssonfæddist 16. maí
1929 á Sperðli í
V-Landeyjum í Rang-
árvallasýslu. Hann
lést á heimili sínu,
Strönd í V-Landeyj-
um, 25. mars sl.
Foreldrar hans
voru Hólmfríður
Jónsdóttir, húsmóðir
á Sperðli, f. 26. jan-
úar 1889 í Króktúni í
Hvolhreppi, d. 4.
október 1980, og Ein-
ar Einarsson, bóndi á
Sperðli, f. 2. nóvem-
ber 1887 á Krossi, A-Landeyjum,
d. 8. nóvember 1967. Systkini Jóns
eru: Kjartan, húsasm.meistari á
Hvolsvelli, f. 22. maí 1923, d. 31.
desember 1961, kvæntur Katrínu
Aðalbjörnsdóttur, f. 17. ágúst
1922, d. 10. júlí 1986, og áttu þau
tvö börn; Helgi, múrarameistari á
Hvolsvelli, f. 31. júlí 1926, d. 20.
júní 1998, kvæntur Guðrúnu Að-
albjörnsdóttur, f. 10. febrúar
1928, og eignuðust þau fjögur
börn; Anna Elín, húsmóðir í
Garðabæ, f. 10. júlí 1931, gift Sig-
urði Haukdal, f. 14. desember
1930 og eiga þau þrjú börn.
Jón kvæntist 16. desember 1962
Helgu Magnúsdóttur, f. 1. maí
1944, en þau slitu
samvistir. Sonur
þeirra var Kjartan, f.
19. september 1964,
d. 3. október 1991.
Jón ólst upp á
Sperðli, stundaði
farskólanám og
starfaði við búskap
með foreldrum sín-
um þar til hann tók
við búi þeirra árið
1964. Bjó hann þar
til ársins 1974 er
hann seldi jörðina.
Eftir það stundaði
hann ýmis störf.
Hann var m.a. á vertíðum í Þor-
lákshöfn, vann í sláturhúsum,
stundaði hefðbundin landbúnað-
arstörf á sveitabæjum í V-Land-
eyjum ásamt byggingarvinnu o.fl.
Hann flutti að Skipagerði í
V-Landeyjum árið 1976 og átti
þar lögheimili síðan. Árið 1996
flutti hann að Strönd í sama
hreppi og bjó þar til dánardags.
Jón hafði yndi af tónlist og þá
aðallega söng sem hann tók þátt í
með sveitungum sínum og fleir-
um.
Útför Jóns fer fram frá Akur-
eyjarkirkju í V-Landeyjum í dag,
laugardaginn 13. apríl, og hefst
athöfnin klukkan 14.
Föðurbróðir minn, Jón Einarsson,
fyrrverandi bóndi, varð bráðkvaddur
á heimili sínu, Strönd í Vestur-Land-
eyjum, mánudaginn 25. mars sl.
Jón fæddist og ólst upp á Sperðli í
V-Landeyjum, þriðji í röðinni af fjór-
um börnum þeirra ömmu minnar og
afa, Hólmfríðar Jónsdóttur hús-
freyju og Einars Einarssonar bónda,
sem þar stunduðu búskap árin 1925–
1964.
Fyrstu minningar mínar um Jón
eru frá því um fimm ára aldur þegar
ég, borgarbarnið, var sent í sveitina
til þeirra ömmu og afa, sem ásamt
börnum sínum, Jóni og Önnu Elínu,
voru þar búsett. Eldri synir þeirra,
Kjartan faðir minn og Helgi, voru þá
fluttir að heiman. Á Sperðli dvaldi ég
síðan öll sumur fram til 14 ára aldurs
í góðu yfirlæti og hlaut einstakt upp-
eldi.
Ekki gáfust tækifæri til mikillar
skólagöngu á þessum árum, því ekki
veitti af öllu því liðsinni sem bauðst
við búverkin. Farskólanám var því
látið duga í þeim efnum. En einn er
þó sá skóli sem öllum er hollt að
stunda en gefst ekki kostur á, en það
er sá skóli lífsins sem mér bauðst á
Sperðli. Sá sami skóli og Jón og önn-
ur börn þeirra ömmu og afa nutu.
Allt það fóður í formi lestrarkennslu
og annars fróðleiks ásamt bænum og
söng að morgni sem kveldi hefur gef-
ist mörgum manninum vel í lífsins
ólgusjó. Úr þessum jarðvegi var Jón
sprottinn og nutu fleiri góðs af,
þ.á m. undirritaður og fjöldi barna og
unglinga sem þar voru í sveit.
Mér er það minnisstætt hversu
mjög ég laðaðist að Jóni og leit upp
til hans sem barn. Hann var eins og
hann kom mér þá fyrir sjónir, ávallt
glaður og kátur og tók mér vel. Okk-
ur varð vel til vina og gott var að leita
til hans ef einhver vandamál komu
upp. Hann var hreystin uppmáluð og
var forkur mikill til vinnu hvort sem
var við heyskaparstörf eða önnur bú-
verk. Sú mynd er mér ofarlega í
minningunni að horfa á Jón við hey-
skaparstörfin kófsveittan, sólbrúnan
og sællegan, staldra örlítið við,
leggja frá sér hrífuna, þurrka af sér
svitann og teyga í sig vatnssopann til
að slökkva þorstann. Þetta þótti mér
tilkomumikil sjón. Þetta var eitthvað
sem sagði barninu að þarna færi
hraustur og sterkur maður og öðrum
fremri.
Jón þótti liðtækur mjög á fleiri
sviðum en við búverkin, þar sem
hann þótti fara afar vel með skepnur
og umgekkst þær sem vini sína.
Hann var eftirsóttur mjög við flán-
ingar í sláturtíðinni. Mörg haustin
sinnti hann þeim störfum í sláturhúsi
Friðriks Friðrikssonar í Þykkvabæ
og var þar oftast fremstur meðal
jafningja. Hann kom að framfara-
málum í sveitinni, svo sem vegagerð
og fleiru í þeim dúr, og hjálpaði sveit-
ungum sínum við byggingar og önn-
ur verk. Til Þorlákshafnar réð hann
sig á stundum til fiskvinnslu og svo
mætti lengi telja.
Árið 1964 tók Jón, ásamt þáver-
andi konu sinni, við búskap af for-
eldrum sínum á Sperðli. Skömmu
síðar byggðu þau hjón nýtt íbúðar-
hús á jörðinni, enda gamli bærinn
kominn vel til ára sinna og búinn að
þjóna góðu hlutverki. Eftir ágætis
búskaparár næstu tíu árin kom til
þess, að þau hjón slitu samvistir, og
lauk málum svo, að Jón seldi jörðina
árið 1974.
Nú tók nýr tími við í lífshlaupi
Jóns frænda míns. Hann átti ekki í
vandræðum með að fá vinnu, enda
dugnaðarforkur til allra verka. Hann
stundaði m.a. vertíðarstörf, bygging-
arvinnu, sveitastörf o.fl.
Árið 1976 flutti Jón að Skipagerði í
Vestur-Landeyjum, til frænda síns
Sigmundar Felixsonar, bónda og
byggingarmeistara, og þáverandi
konu hans, Katrínar Ragnarsdóttur.
Þar vann hann við búskaparstörf
ásamt því að vinna við byggingar
með Sigmundi, bæði í heimasveit-
inni, þar sem stærsta verkefnið var
bygging félagsheimilisins Njálsbúð-
ar, og víðar. Meðal annars vann hann
hjá undirrituðum og undir verk-
stjórn Sigmundar inni á fjöllum við
virkjunarframkæmdir. Einnig kom
hann að ýmsum verkum sem til féllu í
byggingarvinnu á Hvolsvelli og víð-
ar. Þá kom Jón að ýmsum búverkum
hjá sveitungum sínum og m.a. gegndi
hann um tíma ráðsmannsstörfum á
Bergþórshvoli hjá Eggerti Haukdal,
þáverandi oddvita og alþingismanni,
en tengsl eru á milli fjölskyldna
þeirra.
Jón bjó á þessum árum í góðu yf-
irlæti hjá fjölskyldunni í Skipagerði,
sem var honum að mínu mati mikils
virði, en eftir að þau hjónin slitu sam-
vistir fluttist hann til Gunnars bónda
Karlssonar á Strönd í sömu sveit árið
1996, þar sem hann gerðist vinnu-
maður. Þar varð Jón bráðkvaddur
við fjósstörfin að morgni mánudags-
ins 25. mars sl.
Ekki gafst Jóni mikill tími til fé-
lagsstarfa, en eitt áhugamál hafði
hann þó umfram annað, en það var
söngurinn. Flest létt músík var hon-
um að skapi, en þó var kórsöngur og
ættjarðarsöngur honum ef til vill
huglægastur. Um tíma var hann
meðlimur í karlakór Vestur-Land-
eyja. Á Sperðli var um árabil til
takkaharmonikka sem Helgi bróðir
hans hafði eitt sinn komið með og
skilið eftir. Þetta þótti okkur frænd-
um hinn mesti kostagripur og lædd-
umst við stundum til þess að þenja
gripinn milli þess sem gafst til bú-
verka.
Þá hafði Jón ánægju af stangaveiði
og kom fyrir að hann brá sér í veiði í
Rangárnar og Hólsá. Á þeim árum
sem undirritaður hafði með Rang-
árnar að gera var góður kunningi
okkar beggja, Tómas í Miðkoti, sem
lést á síðasta ári, félagi í Stangaveiði-
félagi Rangæinga og tóku þeir sér
stundum dagstundir til veiða þegar
svo bar við.
Margs er að minnast nú er Jón
frændi er genginn til feðra sinna. Ég
sé hann fyrir mér á Sperðli sitja við
eldhúsborðið í gamla bænum við
rjúkandi mat móður sinnar, Fríðu
ömmu. Fara út á tún eða til engja
með föður sínum, Einari afa. Slá og
snúa heyi, fyrst með hestum og hríf-
um og síðar með traktor. Binda
bagga og lyfta þeim á heyvagn með
handafli. Rýja ærnar. Stinga út
skánina. Gefa kúnum og mjólka þær.
Þeyta 30–40 l mjólkurbrúsum á
brúsapall. Setja niður og taka upp
kartöflur. Lagfæra girðingar og
dytta að byggingum. Búa sig upp á
og fara á skemmtanir, svo sem hesta-
mannamót, héraðsmót og böll. Taka
á móti gestum og bjóða þeim næt-
urstað meðan hann sjálfur hreiðraði
um sig á loftinu og svo mætti lengi
telja. Jón ólst upp á tímum mestu
tækniframfara þessarar aldar, t.a.m.
með tilkomu dráttarvéla, síma- og
rafvæðingar.
Það voru Jóni áreiðanlega erfið
spor að þurfa að hætta búskap á
Sperðli eftir erfiðan skilnað, ásamt
því að missa síðar einkason sinn,
Kjartan, ungan að árum.
En hann átti sem betur fer marga
góða að og ber þar m.a. að nefna
systur hans Önnu Elínu og fjöl-
skyldu hennar, fjölskyldu Helga
heitins bróður hans á Hvolsvelli, Sig-
mund og fjölskyldu í Skipagerði og
hin síðustu ár Gunnar og fjölskyldu
hans á Strönd. Fyrir það ber að
þakka.
Við Dúna og fjölskylda þökkum
samfylgdina og þá sérstaklega und-
irritaður fyrir samverustundirnar og
uppeldisárin ánægjulegu og góðu á
Sperðli. Öllum skyldmennum og vin-
um flytjum við samúðarkveðjur.
Megi Jón frændi minn Einarsson
frá Sperðli hvíla í friði. Guð blessi
hann.
Aðalbjörn Kjartansson
og fjölskylda.
Nonni frændi er dáinn, en Nonni,
eins og hann var alltaf kallaður, var
bróðir Kjartans afa míns sem dó áð-
ur en ég fæddist og því skipuðu
systkini afa, Helgi, Anna og Nonni,
allnokkurn sess hjá mér alla tíð. Þeg-
ar ég var ungur fór ég af og til í sveit-
ina í heimsókn til Fríðu langömmu að
Sperðli í Vestur-Landeyjum en þar
tók Nonni við búskapnum að föður
sínum látnum. Þetta eru í minning-
unni skemmtilegar stundir að minn-
ast, sögurnar hjá ömmu fyrir svefn-
inn, gantaskapurinn og kitluleikirnir
með Nonna og allt það sem barn úr
kaupstaðnum þráir í hinu óendan-
lega frelsi víðáttunnar í sveitinni.
Nafni minn og frændi, Kjartan,
sonur Helgu og Nonna, varð leik-
félagi minn og vinur alla tíð allt þar
til yfir lauk hjá honum fyrir aldur
fram. Að Sperðli var oft gestkvæmt
og mikið af börnum að hitta ömmu og
ekki fór það neitt í skapið á Nonna
því alltaf var hann mikið fyrir börn
og lék sér við þau sem jafn væri, og
engan hef ég um dagana séð sem
jafnmikið gat breytt andliti sínu með
grettum, þar var hann á heimavelli.
Ég var um lengri og skemmri tíma á
sumrin að Sperðli í Landeyjum og
oft kippti Nonni mér upp í á Rakara-
stofunni á Selfossi hjá pabba. Mér
þótti ekkert leiðinlegt, eftir að yfir
Varmadalsbrúna var komið, að sitja í
Skodanum hans Nonna alla leið í
sveitina. Ég held þó að Skodinn hafi
verið sérstakur vinur Nonna því
stundum gat verið svolítið hlaup í
stýrinu síðasta spölinn en alltaf redd-
aðist það. Bílategundin Skoda var
uppáhald Nonna og gladdi það hann
mjög þegar Skodinn var framleiddur
aftur í breyttri og bættri útgáfu frá
Volkswagen og átti hann einn slíkan
sem hann var mjög montinn af.
Nonni og Helga skildu og eftir það
bjó hann að mestu einn en stærsta
áfallið í lífi hans hefur efalaust verið
þegar hann missti eina barn sitt,
Kjartan, en hann hafði átt við veik-
indi að stríða. Það var því ekki
þrautalaust lífið hjá Nonna frænda
en hann reyndi stundum að létta sér
stundirnar með því fá sér örlítið í
aðra tána eins og hann kallaði það og
hygg ég að það hafi veitt honum það
sem upp á vantaði. Nonni var vinnu-
samur og bar hann það utan á sér en
síðari árin naut hann sérstaks vel-
vilja hjá góðu fólki bæði að Strönd og
Skipagerði í Landeyjum þar sem
hann vann og hafði aðsetur.
Nonni hafði yndi af góðri tónlist og
munaði ekki nema hálfum að mér
tækist að lokka hann á tónleika með
Karlakór Selfoss á Hvolsvelli fyrir
nokkrum árum. Nonni var góður
maður, hann var hjálpsamur og vildi
öllum vel.
Þegar Nonni varð sjötugur kom
hann í boði mömmu til okkar á Sel-
foss og átti góða stund. Þar sungu
tvö eldri börn mín fyrir hann Stjörn-
ur og sól, hann táraðist og sagði svo:
„Þetta myndi ég vilja að þið syngjuð
yfir mér,“ og það munu þau gera,
Nonni minn. Ég vil fyrir mína hönd
og fjölskyldu minnar allrar þakka
samfylgdina og góða vináttu sem
hélst allt til dauðadags.
Kjartan Björnsson.
JÓN
EINARSSON
✝ Lýður Brynjólfs-son fæddist á
Ytri-Ey á Skaga-
strönd í Austur-
Húnavatnssýslu 25.
október 1913. Hann
lést 12. mars síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru Brynjólfur
Lýðsson og kona
hans Kristín Indriða-
dóttir. Eftirlifandi
eiginkona Lýðs er
Auður Guðmunds-
dóttir, f. 27. jan.
1918. Foreldrar
hennar voru Guð-
mundur Ólafsson, vélstjóri í Vest-
mannaeyjum, og kona hans Soffía
Þorkelsdóttir. Börn Lýðs og Auð-
ar eru Ásgeir, f. 1942, Brynhildur,
f. 1949, og Skúli, f. 1951.
Lýður stundaði nám við Ung-
lingaskólann á Blönduósi og
Höskuldsstöðum
1932–1934, við Hér-
aðsskólann á Laug-
arvatni 1934–1935
og lauk kennara-
prófi 1937. Hann
stundaði nám við
Dansk Slöjdlærer-
skole í Kaupmanna-
höfn og lauk þaðan
prófi 1938. Lýður
hlaut iðnbréf í húsa-
smíðaiðn 1957. Hann
var kennari við
Barnaskólann að
Búðum í Fáskrúðs-
firði 1937–1939, síð-
an við Barnaskóla Vestmannaeyja
1939–1964. Lýður var skólastjóri
við Iðnskólann í Vestmannaeyjum
1964–1978.
Útför Lýðs fór fram frá Landa-
kirkju í Vestmannaeyjum laugar-
daginn 16. mars.
Lýður Brynjólfsson, kennari og
skólastjóri í Vestmannaeyjum, er
látinn. Ég kynntist Lýð fyrst þegar
ég kom til Vestmannaeyja að loknu
námi 1974. Þá var hann skólastjóri
Iðnskólans í Vestmannaeyjum og
ég tók að mér stundakennslu við
skólann hjá honum. Ég fann strax
að Lýður var sérstakur heiðurs-
maður. Hann átti einkar góð sam-
skipti við nemendur sína og hann
hafði lag á því að byggja námið og
starfið við skólann þannig upp að
flestöllum líkaði vel og það var jafn-
an léttleiki yfir skólastarfinu, skóla-
andinn var góður. Lýður var sér-
lega vandvirkur í teiknivinnu og
hann naut þess sannarlega að leið-
beina nemendum sínum á því sviði.
Þá hafði hann mikið dálæti á stærð-
fræði og þar var hann á heimavelli
og náði vel að miðla þeirri grein til
nemenda sinna. Lýður hafði og
ákaflega fallega rithönd og eru
fundargerðir sem hann var oft feng-
inn til þess að rita hreinasta lista-
verk.
Lýður hafði mjög létta lund.
Hann var skemmtilegur og naut
þess vel að sitja að spjalli um menn
og málefni. Hann hafði gaman af því
að segja frá og þá list kunni hann
vel. Oft var unun að hlusta á frá-
sagnir hans sem oftar en ekki gátu
verið spaugilegar. Hann var vel les-
inn og vitnaði oft í bókmenntir þeg-
ar rætt var um málefni dagsins. Í
umræðunni um bókmenntir var
aldrei komið að tómum kofa þegar
Lýður var annars vegar.
Lýður tók virkan þátt í pólitísku
starfi. Starf hans með Alþýðu-
bandalagsfélagi Vestmannaeyja var
heilladrjúgt og margar góðar hug-
myndir hans nýttust þar og urðu
margar hverjar bæjarfélaginu til
heilla. Skólamálin voru honum eðli-
lega hugleiknust en á öðrum sviðum
sýndi hann einnig að hann hafði
þekkingu og næman skilning á bæj-
ar- og þjóðfélagsmálum. Hann hafði
ríka réttlætiskennd og gagnrýndi
misrétti óspart í hverri mynd sem
það birtist og var þannig trúr þeirri
grundvallarhugsun að jafnrétti ætti
að ná til allra þátta samfélagsins.
Þannig lagði hann sannarlega sitt af
mörkum til að byggja réttlátt sam-
félag og vissulega hafði hann trú á
því að það væri unn að gera.
Lýður naut virðingar samferða-
manna sinna, bæði nemenda og
annarra þeirra sem umgengust
hann. Ég veit að honum þótti sér-
lega vænt um það þegar hann fór að
eldast og var hættur að vinna, að
ófáir ungir nemendur úr skólum
bæjarins leituðu til hans til þess að
fá leiðsögn í stærðfræði. Það eitt
nægir til þess að sýna hve góður og
virtur kennari hann var og hve hon-
um var vel treyst á þessu sviði. Þar
lagði hann sig enda allan fram eins
og jafnan áður og árangurinn lét
ekki á sér standa.
Með Lýð Brynjólfssyni er geng-
inn góður samferðamaður sem skil-
ur eftir eftirsjá en góðar minningar
með okkur sem þekktum hann.
Ég votta Auði og fjölskyldu sam-
úðarkveðjur okkar hjóna við lát
góðs eiginmanns og fjölskylduföð-
ur. Blessuð sé minning Lýðs Brynj-
ólfssonar.
Ragnar Óskarsson.
LÝÐUR
BRYNJÓLFSSON
Minningarkort
Hjartaverndar
535 1825
Gíró- og greiðslukortaþjónusta
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upp-
lýsingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram. Ætlast er til að þessar
upplýsingar komi aðeins fram í
formálanum, sem er feitletrað-
ur, en ekki í greinunum sjálf-
um.
Formáli
minning-
argreina