Morgunblaðið - 31.08.2002, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Á RÍKISSTJÓRNARFUNDI í gær-
morgun var samþykkt tillaga dóms-
málaráðherra að leggja eina milljón
króna af ráðstöfunarfé ríkisstjórnar
í tilraunaverkefni sem er í undirbún-
ingi innan bráða- og slysasviðs
Landspítala – háskólasjúkrahúss.
Ætlunin er að koma á fót sérhæfðri
móttöku fyrir þolendur heimilisof-
beldis, þar sem þeir sem fyrir ofbeldi
verða geti leitað nauðsynlegrar að-
stoðar og stuðnings, sér að kostn-
aðarlausu og mun dómsmálaráðu-
neytið standa straum af kostnaði
vegna lögfræðiþjónustu við þolend-
urna.
„Margrét Tómasdóttir, sviðstjóri
hjúkrunarsviðs, og Katrín Pálsdótt-
ir, hjúkrunarfræðingur á slysa- og
bráðasviði Landspítala, komu að
máli við mig fyrir skömmu og lýstu
þeim hugmyndum sem nú er unnið
að innan sviðsins. Mér líst mjög vel á
þessar tillögur þeirra enda virðist
þörfin mikil því, að þeirra sögn, leita
um 140 einstaklingar, sem hafa orðið
fyrir heimilisofbeldi, til slysamót-
tökunnar á hverju ári.
Enn fleiri tengjast málunum, svo
sem börn þeirra kvenna sem leita til
slysadeildarinnar. Það er alveg ljóst
að aðstæður þessara einstaklinga
eru í mörgum tilfellum afar erfiðar
og brýnt að viðeigandi aðstoð sé veitt
strax á fyrstu stigum,“ segir Sólveig
Pétursdóttir dómsmálaráðherra.
Neyðarmóttaka vegna kyn-
ferðisofbeldis er fyrirmyndin
Hún bendir á að fyrirmyndin að
verkefninu sé neyðarmóttaka vegna
kynferðisofbeldis sem býður upp á
sérhæfða læknis- og hjúkrunarþjón-
ustu, sálfræði- eða félagsráðgjöf og
aðstoð löglærðs starfsmanns og bæt-
ir við að reynslan af neyðarmóttök-
unni hafi verið afar góð. Hún segir
að það hafi í raun komið á daginn að
sams konar aðstoð við þolendur
heimilisofbeldis ætti ekki síður eftir
að koma að gagni fyrir einstaklinga
sem eiga um sárt að binda. Hópur
lögmanna hafi með sér samstarf um
að taka að sér þau mál sem upp
koma vegna neyðarmóttökunnar og
hugmyndin sé að samnýta það fyr-
irkomulag í þágu þolenda heimilis-
ofbeldis.
„Mér finnst það ánægjulegt að
ríkisstjórnin samþykkti beiðni mína
að veita milljón krónur til þessa
verkefnis,“ segir Sólveig og undir-
strikar að þessi aðstoð verði veitt
strax á fyrstu stigum því auðvitað
séu ýmsir aðilar sem hjálpi til í þjóð-
félaginu í sambandi við þessi mál og
nefnir sem dæmi Kvennaathvarfið.
„Þetta verður tilraunaverkefni en
dómsmálaráðuneytið greiðir í dag
fyrir kostnað vegna lögfræðiþjón-
ustu neyðarmóttöku kynferðisof-
beldis og þess vegna var eðlilegt að
verða við þeirri beiðni,“ leggur hún
áherslu á.
Hún segir að undirbúningur að
verkefninu byrji núna í haust og
starfsemin eigi að geta hafist um
áramótin.
Sólveig telur jafnframt mikilvægt
að árétta að um sé að ræða viðbót-
arþjónustu sem ekki eigi að draga
neitt úr þjónustu neyðarmóttöku
vegna kynferðisofbeldis sem sé afar
brýn.
Styrkja lögfræðiaðstoð fyr-
ir þolendur heimilisofbeldis
KRÖKKUM finnst yfirleitt gaman
að vaða enda má uppgötva margt í
fjörum, ám og lækjum. Strákarnir
sem voru að vaða yfir lækjar-
sprænu við Hólaskjól að Fjallabaki
hafa tæplega verið með hugann við
veiðar, en voru greinilega upp-
teknir við iðju sína.
Morgunblaðið/Golli
Strákar vaða við Hólaskjól
STJÓRNSTÖÐ Landhelgisgæsl-
unnar fékk nokkrar tilkynningar um
neyðarblys á ellefta tímanum í fyrra-
kvöldi. Tilkynningarnar voru misvís-
andi en blysið var ýmist talið hafa
verið yfir Skerjafirði, vestur af Kárs-
nesi eða í átt að Garðskaga.
Þyrluáhöfn Landhelgisgæslunnar
var þegar kölluð út. Er upplýsingar
bárust um að tveir lögreglumenn,
sem voru staddir á efstu hæð Hótels
Sögu, hefðu séð blysið koma upp frá
landi,var ákveðið að hætta við að
senda þyrluna af stað. Um kl. 23.34
var tilkynnt að leifar af neyðarflug-
eldi hefðu fundist á hafnarsvæðinu í
Kópavogi sem hafði augljóslega ver-
ið skotið upp stuttu áður.
Vegna atviksins voru einnig menn
frá Slysavarnafélaginu Landsbjörgu
kallaðir út sem fóru til leitar á tveim-
ur gúmmíbjörgunarbátum.
Ekki þarf að fjölyrða um þá hættu
og þann kostnað sem skapast af
framferði sem þessu, segir í frétt frá
Landhelgisgæslunni.
Talsverður
viðbúnaður
vegna neyð-
arblyss
SAMSKIP hf. hafa keypt flutn-
ingafyrirtækið Sotra Europa
Transport GmbH í Bremen í
Þýskalandi. Í fréttatilkynningu frá
Samskipum segir að með kaupun-
um styrki Samskip markaðsstöðu
sína í Rússlandi og víðar í samveld-
islöndum fyrrum Sovétríkjanna.
Sotra Europa Transport var
stofnað fyrir einum áratug og hefur
sérhæft sig í stórflutningum til og
frá Rússlandi og samveldislöndum
fyrrum Sovétríkjanna. Í tilkynn-
ingunni segir að félagið hafi verið
rekið með hagnaði frá stofnun og
að velta þess hafi í fyrra verið sem
svarar um 600 milljónum króna.
Flutningaþjónusta til Rúss-
lands og niður í Kaspíahaf
Dótturfyrirtæki Samskipa hf. í
Bremen, Samskip GmbH, sjá um
kaupin og verða fyrirtækin sam-
einuð og rekin undir nafni Sam-
skipa GmbH. Í samvinnu við aðrar
skrifstofur Samskipa í Rússlandi
og á meginlandi Evrópu hefur
Samskip í Þýskalandi byggt upp
flutningaþjónustu til Rússlands og
niður í Kaspíahaf á undanförnum
árum.
Ásbjörn Gíslason, framkvæmda-
stjóri sölu- og rekstrarsviðs er-
lendrar starfsemi Samskipa, sagði í
samtali við Morgunblaðið að Sotra
hafi verið helsti keppinautur Sam-
skipa á markaðnum í Rússlandi og
niður í Kaspíahaf og að saman séu
fyrirtækin mun sterkari heldur en í
harðri samkeppni hvort við annað.
Staða félaganna á þessum markaði
hafi verið svipuð, en Sotra hafi þó
verið með fjölbreyttari þjónustu og
heldur sterkari stöðu. Hann segir
þennan markað spennandi og að
rekstur Samskipa á þessu svæði
hafi skilað góðum arði.
Á næstu árum gerir Ásbjörn ráð
fyrir mikilli uppbyggingu á þessu
markaðssvæði, einkum í tengslum
við olíuiðnað í Kaspíahafi og í ná-
grenni þess. Hann segir að mikil
aukning hafi verið í flutningum inn
og út úr Rússlandi að undanförnu,
á meðan aðrir markaðir hafi staðið
í stað eða jafnvel dregist saman.
Samskip kaupa
keppinaut í
Þýskalandi
AF þeim 64 einstaklingum sem sóttu
um hæli á Íslandi í sumar komu 38 til
landsins með ferjunni Norrænu,
fleiri en nokkru sinni fyrr. Lárus
Bjarnason, sýslumaður á Seyðisfirði,
segir að grunur leiki á að óprúttnir
aðilar skipuleggi ferðir hælisleitenda
til landsins með ferjunni, þrátt fyrir
að þeir viti að afar litlar líkur séu á
að fólkið hljóti hæli á Íslandi. „Þeir
hirða jafnvel aleiguna af þeim fyrir
einhvern draum sem getur ekki
ræst,“ segir hann.
Aðspurður hvers vegna meirihluti
hælisleitenda komi til landsins með
Norrænu segir Lárus að straumur
hælisleitenda sé að aukast um alla
Vestur-Evrópu og Ísland hljóti að fá
sinn skerf af því. Þá virðist sem hæl-
isleitendur ferðist frekar með ferjum
en flugvélum og margir haldi að þeir
geti tekið ferju héðan til Kanada.
Lárus minnir á að Norræna sé í
ferðum innan Schengen-svæðisins
og því sé ekki um formlegt landa-
mæraeftirlit að ræða. Yfirleitt séu
um 17–18 starfsmenn við eftirlit þeg-
ar Norræna kemur til Seyðisfjarðar,
þar af eru að jafnaði fimm lögreglu-
menn sem gegna störfum tollvarða.
Þá hafi embættið fengið aðstoð hjá
Tollstjóranum í Reykjavík og al-
þjóðadeild ríkislögreglustjóra.
Innri landamærin eiga
að vera opin
Aðspurður hvort eftirlitið sé nægt
segir Lárus að eflaust megi alltaf
bæta við, en á hinn bóginn sé und-
arlegt að ætla sér að halda uppi öfl-
ugu eftirliti við innri landamæri
Schengen, sem eigi skv. Schengen-
samkomulaginu að vera opin. Í raun
sé eftirlitið talsvert, eftirlitsmynda-
vélar séu við landganginn og toll-
verðir ræði við ferðamenn vegna
tolleftirlits og þá komi oftar en ekki í
ljós að menn hafa ekki gild ferðaskil-
ríki eða hafa ekki fjármuni til fram-
færslu þann tíma sem þeir ætla að
dvelja hér á landi.
Þegar ástæða þyki til séu vegabréf
farþega skoðuð. Algengt sé að hæl-
isleitendur komi til landsins sem
ferðamenn og með fullgild skilríki en
þegar þeir gefi sig fram við lögreglu
hafi þeir losað sig við þau.
Lögregla geti ekki komið í veg fyr-
ir þetta enda hafi hún engar heim-
ildir til að stöðva ferðamenn með
fullgild skilríki og nægt fé til fram-
færslu við komuna til landsins. Hæl-
isleitendur gefa sig sjaldnast fram á
Seyðisfirði þar sem þar sé auðveld-
ara að senda þá til baka samdægurs,
telji sýslumaður að saga þeirra sé
ósennileg en til þess hefur hann
heimild samkvæmt núgildandi út-
lendingalögum.
Hælisleitendur komu flestir með Norrænu í sumar
Telja ferðirnar skipulagð-
ar af óprúttnum aðilum
ÖKUMAÐUR sem ók ölvaður
á steyptan stólpa við Laufásveg
síðasta vetur hefur verið
dæmdur til að greiða 300.000
krónur í sekt og sviptur öku-
réttindum í 3½ ár. Hann var á
hinn bóginn sýknaðar af ákæru
um að hafa stefnt lífi eða heilsu
lögreglumanns „á ófyrirleitinn
hátt í augljósan háska“, eins og
það er orðað í ákæru.
Maðurinn, sem er 23 ára
gamall, var mjög ölvaður í um-
rætt sinn og mældist alkóhól-
magn í blóðinu 2,25 prómill.
Þegar lögregla kom að honum
hafði hann ekið á stólpann og
var að reyna að snúa bílnum við
á götunni og ræddi um leið við
móður sína í farsíma. Lögreglu-
maður braut þá framrúðu í
bílnum bílstjóramegin til að
komast inn í bílinn, opnaði
framdyrnar og teygði sig í
kveikjulykilinn og hugðist
drepa á vélinni.
Ökumaðurinn ók þá aftur á
bak með þeim afleiðingum að
lögreglumaðurinn kastaðist á
vegg. Í dómnum kemur fram að
ökumaðurinn segir að sér hafi
brugðið svo við það þegar lög-
reglumaðurinn braut hliðar-
rúðuna að fát hafi komið á sig.
Bíllinn hafi verið í gír og hafi
fótur sinn runnið af kúpling-
unni og bíllinn við það hrokkið
aftur á bak. „Ekkert hefur
komið fram í málinu, hvorki í
vætti lögreglumanna né öðru,
sem hnekkir þessari viðbáru
ákærða, sem auk þess er ekki
ósennileg,“ segir í dómnum. Því
sé það ósannað að ökumaðurinn
hafi af ásetningi ekið á lög-
reglumanninn eða stefnt lífi eða
heilsu hans í augljósan háska.
Var hann því sýknaðar af því
broti en sakfelldur fyrir um-
ferðarlagabrotin.
Greiði hann ekki sektina inn-
an fjögurra vikna kemur 36
daga fangelsi í stað sektarinn-
ar. Þá var hann dæmdur til að
greiða Erni Clausen hrl. 35.000
krónur í málsvarnarlaun en rík-
issjóður greiðir 20.000 kr. Sig-
ríður Friðjónsdóttir saksóknari
sótti málið. Pétur Guðgeirsson
héraðsdómari kvað upp dóm-
inn.
Brá þegar
lögreglu-
maður
braut
rúðuna