Morgunblaðið - 08.09.2002, Blaðsíða 6

Mun leita samþykkis
þings fyrir árás á Írak
GEORGE W. Bush Bandaríkjaforseti
sagði í vikunni að hann myndi leita
samþykkis Bandaríkjaþings ef ákveð-
ið yrði að beita valdi til þess að hrekja
Saddam Hussein Íraksforseta frá
völdum. Þá ætlar Bush að gera Sam-
einuðu þjóðunum grein fyrir stefnu
sinni gagnvart Saddam í næstu viku.
Bush lagði áherslu á það í vikunni að
ógn stafaði af Saddam. Hann átti fund
með Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, um helgina en Blair er nán-
ast eini ráðamaðurinn í Evrópu sem
þykir líklegur til að styðja árás á Írak.
Sagði Blair á þriðjudag að fljótlega
yrðu birt sannfærandi gögn um til-
raunir Íraka til að komast yfir gereyð-
ingarvopn.
Stjórnvöld í Írak hafa undanfarna
daga lagt áherslu á að reyna að auka
andstöðu í heiminum við meint áform
Bandaríkjastjórnar og heimsótti utan-
ríkisráðherra landsins m.a. Rússland í
vikunni í því skyni.
Hamid Karzai sýnt
banatilræði
HAMID Karzai, forseti Afganistans,
slapp naumlega þegar gerð var tilraun
til að ráða hann af dögum í borginni
Kandahar í Suður-Afganistan á
fimmtudag. Fyrr um daginn hafði
bílsprengja sprungið í höfuðborginni
Kabúl með þeim afleiðingum að 30
manns biðu bana og 167 særðust.
Grunur leikur á að talibanar eða al-
Qaeda-hryðjuverkasamtökin hafi
staðið fyrir tilræðunum en þau veikja
vonir um að pólitískur stöðugleiki
komist á í landinu innan tíðar.
Maðurinn sem reyndi að myrða
Karzai hét Abdul Rehman og er frá
Helmand-héraði, þar sem stuðningur
við talibana er enn mikill. Rehman var
skotinn af bandarískum sérsveitar-
mönnum, sem sjá um öryggi Karzais.
 Hróp voru gerð að
Colin Powell, utanrík-
isráðherra Bandaríkj-
anna, þegar hann ávarp-
aði ráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna í Jóhann-
esarborg um sjálfbæra
þróun. Þurftu örygg-
isverðir að fjarlægja
menn úr fundarsalnum
sem mótmæltu stefnu
Bandaríkjanna í umhverf-
ismálum.
 Mörg umhverfissamtök
lýstu óánægju sinni með
lokaályktun ráðstefnu SÞ
um sjálfbæra þróun. Köll-
uðu þeir hana útþynnta
málamiðlun í þágu stór-
fyrirtækja. Í ályktuninni
var m.a. rætt um aðgerðir
til að tryggja fátæku fólki
hreint vatn, frárennsli og
rafmagn, draga úr ágangi
á náttúruna og vernda
fiskstofna og skóga. Yf-
irleitt er þó ekki um nein
tímamörk að ræða.
 Hæstiréttur Ísraels úr-
skurðaði í vikunni að
reka mætti frá heimilum
sínum fólk, sem aðstoðað
hefði hryðjuverkamenn
með einhverjum hætti.
Voru systkinin Kifah og
Intissar Adjuri flutt nauð-
ungarflutningum til Gaza
í kjölfarið en þau eru
systkini Alis Adjuris, sem
Ísraelsher felldi í águst.
Adjuri var yfirmaður Al-
Aqsa-herdeildanna á
Vesturbakkanum.
 Rússnesk stjórnvöld til-
kynntu að þau hygðust
fullgilda Kyoto-bókun
Sameinuðu þjóðanna um
viðbrögð vegna hækkandi
hitastigs í andrúmsloft-
inu.
FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 8. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Skógarhlíð 18, sími 595 1000.
www.heimsferdir.is
2 fyrir 1 til
Rimini
frá kr. 19.900
Kynnstu Rimini, Feneyjum og Flórens.
Heimsferðir bjóða nú ótrúlegt tilboð á síðustu sætunum til Rimini í sumar.
Þú bókar tvö sæti til Rimini þann 19. september, en greiðir bara fyrir 1, og
kemst til vinsælasta strandstaðar Ítalíu á frábærum kjörum. Gildir
eingöngu út 19. sept. og heim 26.
sept. Frá Rimini er stutt til Feneyja og
Flórens, sem eru meðal fegustu borga
heimsins.
Verð kr. 19.900
Flugsæti á mann m.v. 2 fyrir 1. Tveir
fullorðnir. 33.500/2 =16.750 kr.
Skattar 3.150 kr.
Ekki innifalið:
Ferðir til og frá flugvelli í Rimini kr.
2.800.
Forfallagjald kr. 1.800, valkvætt.
Flogið til Bologna flugvallar.
Val um úrvalsgistingu á Rimini.
Síðustu 23 sætin
VIKAN 1/9 – 7/9
ERLENT
INNLENT
 Valgerður Sverris-
dóttir, iðnaðarráðherra,
hefur veitt Landsvirkjun
heimild til byggingar allt
að 750 MW Kárahjúka-
virkjunar ásamt aðal-
orkuveitum. Leyfið er
veitt með ákveðnum skil-
yrðum.
 Sjálfstæðisflokkur,
Samfylking og Vinstri-
hreyfingin – grænt fram-
boð auka fylgi sitt lít-
illega frá síðustu
alþingiskosningum í nýrri
könnun Félagsvís-
indastofnunar fyrir
Morgunblaðið. Framsókn
og Frjálslyndir missa
fylgi.
 Samningar hafa tekist
milli þriggja erlendra
banka, sem standa að
sambankaláni til Norður-
ljósa, og Kaupþings um
að Kaupþing keypti 55%
sambankalánsins og yrði
umsjónarmaður þess.
Samningurinn felur í sér
ákveðinn afslátt af upp-
runalegri lánsupphæð,
ekki hefur fengist upp-
gefið hversu mikinn.
 Þrír menn voru fluttir
á slysadeild eftir óhapp
við köfun í Kleifarvatni á
þriðjudag.
 Dagvinnulaun kvenna
eru um 70% af launum
karla, samkvæmt könnun
um launamun kynjanna
sem kynnt var í vikunni.
 Keikó mun dvelja í
Skálavíkurfirði í Noregi í
vetur, en fyrir réttri viku
lét hann óvænt sjá sig
þar í firðinum. Fjölmarg-
ir hafa lagt leið sína til
fjarðarins til að heim-
sækja háhyrninginn.
Húsleit hjá Eimskip
STARFSMENN Samkeppnisstofnun-
ar gerðu húsleit á skrifstofum Eim-
skips á miðvikudag til að afla gagna á
grundvelli úrskurðar Héraðsdóms
Reykjavíkur. Komu aðgerðirnar í kjöl-
far kæru Samskipa til Samkeppnis-
stofnunar 22. ágúst síðastliðinn þar
sem óskað var eftir því að rannsakað
yrði hvort Eimskipafélagið hefði brot-
ið gegn samkeppnislögum í flutninga-
starfsemi sinni. Stjórnendur Eim-
skipafélagsins furða sig á kæru
Samskipa og telja hana tilefnislausa.
Taka mun allnokkra mánuði að leiða
málið til lykta.
Baugur selur
hlut sinn í Arcadia
HLUTABRÉF Baugs hækkuðu um
21,2% í verði í síðustu viku og mark-
aðsvirði félagsins um 4,3 milljarða
króna. Philip Green hefur náð sam-
komulagi við Baug um að kaupa 20%
hlut Baugs í Arcadia og hefur stjórn
Arcadia tilkynnt að hún muni mæla
með yfirtökutilboði Green í félagið.
Hagnaður Baugs af sölu bréfanna
verður um 8 milljarðar króna eftir
skatta og kostnað, en heildarverð er
um 21 milljarður króna. Mun lausa-
fjárstaða batna um 18 milljarða við
söluna, sem Baugur mun nota til frek-
ari sóknar á erlendum vettvangi.
Ingibjörg Sólrún
íhugar framboð
SKOÐANAKÖNNUN Kreml.is leiddi
í ljós að ef Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
leiddi lista Samfylkingarinnar í næstu
alþingiskosningum myndi flokkurinn
auka fylgi sitt um 32%, fengi 34,2% at-
kvæða í stað 25,9%. Ingibjörg Sólrún
segir könnunina ekki hafa breytt af-
stöðu sinni, um að gegna stöðu borg-
arstjóra út kjörtímabilið, en hún muni
þó fara yfir fyrri rök sín.
HARALDUR Palsson,
bóndi í Grenihlíð,
skammt austan við Ár-
borg í Manitoba í Kan-
ada, lést á sjúkrahús-
inu í Árborg fimmtu-
daginn 5. september
síðastliðinn, 83 ára að
aldri. Banamein hans
var krabbamein.
Haraldur Palsson
fæddist í Grenihlíð 24.
maí 1919. Foreldrar
hans voru Þorgrímur
Pálsson frá Lýtings-
stöðum í Skagafirði og
Guðrún Helgadóttir
frá Hamraendum í Stafholtstungum
í Borgarfirði, en þau fluttu ung með
foreldrum sínum til Kanada. Har-
aldur átti sex systkini og bjó í
Grenihlíð alla tíð, fyrst með for-
eldrum og systkinum en með
Pálma, bróður sínum, frá 1995, þeg-
ar Helgi, bróðir þeirra, féll frá.
Góðmennska og gjafmildi ein-
kenndu Harald en þeir bræður hafa
látið sér mjög annt um íslenska
samfélagið vestra og styrkt það
eftir mætti. Íslensk
menningararfleifð hef-
ur verið þeim hugleik-
in og í um hálfa öld
hafa þeir gefið háar
fjárhæðir til styrktar
íslenskudeild Mani-
tobaháskóla í Winni-
peg auk þess sem þeir
lögðu sitt í byggingar-
sjóð Menningarmið-
stöðvarinnar í Gimli,
The Waterfront
Centre, sem var form-
lega opnuð fyrir um
tveimur árum.
Haraldur lét aldrei
mikið fyrir sér fara, en engu að síð-
ur var hann mjög virkur í félagslífi
íslenska samfélagsins í Árborg og
nágrenni. Hann var meðal annars í
stjórn félagsnefndarinnar Geysis,
sem rak félagsheimilið Geysi á
bökkum Íslendingafljóts. Einnig var
hann traustur félagsmaður í Esju,
Árborgardeild Þjóðræknisfélags Ís-
lendinga í Vesturheimi.
Haraldur var ókvæntur og barn-
laus, en tveir bræður hans lifa hann.
Andlát
HARALDUR PALSSON
ÚTGJÖLD vegna fjárhagsaðstoðar
við einstaklinga í Reykjavík jukust
um 38% fyrstu 7 mánuði ársins þrátt
fyrir að reglurnar hafi ekki verið
rýmkaðar á þessu tímabili. Á fundi
borgarstjórnar á fimmtudagskvöld
kom fram að helstu ástæður þessarar
hækkunar væru aukið atvinnuleysi
og mikil skuldsetning heimilanna. Á
sama tíma hafa útgjöld til húsaleigu-
bóta aukist um 30 af hundraði. Borg-
arráð samþykkti í vikunni að verja 95
milljónum til þessa málaflokks til við-
bótar við það sem áður hafði verið
áætlað.
Björk Vilhelmsdóttir, formaður fé-
lagsmálaráðs, kynnti ástæður þess-
arar þróunar á borgarstjórnarfund-
inum. Hún sagði að þróunin hafi
byrjað í júní á síðasta ári og hafi
aukningin verið stöðug síðan. Út-
gjöld til fjárhagsaðstoðar og fjöldi
notenda fari eftir þjóðfélagsaðstæð-
um hverju sinni. Sérfræðingar Fé-
lagsþjónustunnar teldu ástæðurnar
einkum vera aukið atvinnuleysi og
aukin skuldsetning heimilanna.
Helmingi fleiri hefðu verið atvinnu-
lausir í júlí síðastliðnum en á sama
tíma í fyrra og frá janúar til júlí á
þessu ári hafi atvinnulausum fjölgað
um 33%.
Fólki á aldrinum 20–24 ára fjölgar
mest í hópi þeirra sem þurfa aðstoð.
Sagði Björk þetta jafnframt vera sá
hópur sem atvinnuleysi herji mest á.
Auk þess fái sjúklingar og náms-
menn meiri aðstoð en áður. Náms-
styrkir væru eitt þeirra úrræða sem
notað væri í málum ungs fólks sem er
atvinnulaust, til að styrkja það svo
það geti staðið á eigin fótum og orðið
sjálfbjarga.
„Hinn meginskýringarþátturinn
er án efa skuldsetning heimilanna í
kjölfar góðæris og þenslu. Þegar
harðnar á dalnum geta heimilin ekki
staðið við fjárhagsskuldbindingar
sínar og kemur það harðast niður á
þeim sem hafa úr minnstu að spila,“
sagði Björk. Styrkir vegna sérstakra
erfiðleika væru greiddir vegna mik-
illar skuldabyrði, oftast að undan-
gengnu mati Ráðgjafastofu um fjár-
mál heimilanna. „Þessir styrkir eru
oft til að fólk haldist í því húsnæði
sem það er í og eins til að greiða niður
leikskólaskuldir svo foreldrarnir geti
unnið áfram fyrir tekjum.“
Jákvætt að fólk þekki sinn rétt
Útgjöld vegna húsaleigubóta juk-
ust um 30% fyrstu 7 mánuði ársins.
Sagði Björk að aukin útgjöld til húsa-
leigubóta umfram fjárhagsáætlun
megi fyrst og fremst rekja til laga-
breytinga á síðasta ári, sem leiddi til
þess að hópar sem ekki áttu rétt á
bótum öðluðust rétt til bótanna. Þar
megi nefna öryrkja og nema sem
leigja herbergi með aðgangi að eld-
unaraðstöðu og snyrtingu. Önnur
skýring sé sú að Félagsbústaðir
kaupi árlega hundrað almennar
leiguíbúðir sem veiti sjálfkrafa rétt
til húsaleigubóta.
„Ég held að við verðum að líta svo
á að það sé jákvætt að fólk viti af og
nýti sér þann rétt sem það hefur í því
samfélagi sem við búum í. Þannig að
þrátt fyrir mikinn kostnaðarauka
þarf það ekki að vera neikvætt,“
sagði Björk.
Björn Bjarnason, oddviti sjálf-
stæðismanna í borgarstjórn, sagði að
ástæða væri til að skoða þessa þróun
frekar. Það geti ekki verið markmiðið
að auka þessi útgjöld jafnt og þétt,
heldur skoða til hvaða þátta þau fari
og til hvaða leiða megi grípa til að
draga úr útgjaldaþörfinni. Sérstak-
lega þurfi að skoða aukið atvinnuleysi
ungs fólks. Einnig þurfi að huga að
því hvað borgaryfirvöld geti gert til
að ýta undir atvinnustarfsemi í borg-
inni og skapa skilyrði til að atvinnu-
fyrirtæki geti notið sín í borginni.
Benti hann á að fasteignaskattar á
atvinnustarfsemi hefðu hækkað um
14–15% á árinu sem sé ekki til þess
fallið að örva atvinnustarfsemi. Hann
sagði að lóðaskortur hefði sömuleiðis
aukið vandræði hjá mörgum. Borg-
aryfirvöld hafi ríka skyldu til að
sporna gegn þessari þróun.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri sagði það áhyggjuefni að upp
undir 300 fleiri leiti eftir aðstoð hjá
Félagsþjónustunni á hverjum mán-
uði en á sama tíma í fyrra. Reykjavík-
urborg hafi ekki lagt hærri fasteigna-
skatta á atvinnuhúsnæði en önnur
sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu.
Atvinnuleysi talin
vera meginorsökin
Mikil eftirspurn eftir fjárhagsaðstoð hjá Félagsþjónustu
ÖKUMAÐUR bifhjóls kastað-
ist marga metra þegar hann
missti stjórn á hjóli sínu við
Helguvíkurveg rétt eftir mið-
nætti aðfaranótt laugardags-
ins.
Að sögn lögreglunnar í
Keflavík var maðurinn með
meðvitund þegar lögregla kom
á staðinn. Hann var fluttur á
Landspítala – háskólasjúkra-
hús í Fossvogi. Maðurinn var
færður á gjörgæslu sjúkra-
hússins en að sögn læknis var
líðan hans ágæt eftir atvikum
við komuna.
Kastaðist
marga metra