Morgunblaðið - 08.09.2002, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. SEPTEMBER 2002 39
Fyrstu minningar mínar eru mikið
tengdar Sæmundarhlíð, sem er nú
Holtsgata 10, í Reykjavík og því ynd-
islega og glaða fólki sem þar bjó, en
ég var aðeins 2ja ára þegar ég kynnt-
ist þeim fyrst. Fyrstu árin átti ég
heima hinum megin við Holtsgötuna
og var stutt að hlaupa yfir til Ólafíu
eða Lóu ömmu eins og ég kallaði hana
– og má segja að hvar sem ég hefi átt
heima í borginni, þá hefur alltaf verið
stutt í Hlíðina.
Í dag hefði Erna Jóna Sveinbjörns-
dóttir Thompson orðið 85 ára ef henni
hefði enst aldur, en hún lést í janúar
árið 1999 og langar mig til að minnast
hennar og Dúnu systur hennar, Guð-
rúnar Sæmundínu Sveinbjörnsdóttur
Borgen, en Dúna lést í apríl á þessu
ári, þá 90 ára að aldri. Þær voru báðar
fæddar í Sæmundarhlíð við Holts-
götu í Reykjavík þar sem foreldrar
þeirra bjuggu allan sinn búskap, eða
57 ár. Afi þeirra Sæmundur byggði
þar hús á nítjándu öldinni. Það var
sannkallað stórfjölskylduhús þar sem
afi og amma, pabbi og mamma ásamt
börnum, fósturbörnum og ýmsum
skyldmennum bjuggu í sátt og sam-
lyndi þrátt fyrir mikil þrengsli.
Foreldrar þeirra systra voru Jón
Sveinbjörn Sæmundsson úr Sæ-
mundarhlíð og Ólafía (Lóa) Jónsdótt-
ir. Hann var lengi leiðsögumaður á
sumrin, mest með dönskum landmæl-
ingamönnum, sem hér voru snemma
á síðustu öld. Ég man eftir hesthús-
inu í Sæmundarhlíð. Þá fóru mæling-
armennirnir um landið á hestum.
Þegar hestarnir voru í húsi safnaði
móðir mín rúgbrauðsafgöngum
handa þeim og fannst okkur systk-
inunum gaman að fara með þá og gefa
hestunum. Ég var að vísu skíthrædd
við hestana, en bræður mínir hvergi
bangnir.
Ólafía var ættuð úr Breiðholti sem
þá var fyrir ofan Reykjavík og ólst
þar upp í stórum systkinahópi. Hún
var saumakona og saumaði íslensku
þjóðbúningana, peysuföt og upphlut
af mikilli snilld. Einnig kenndi hún
mörgum konum þessa list sína. Þar
að auki var hún einstaklega hjálpleg
með að aðstoða konur við hverslags
saumaskap er þær leituðu til hennar.
Systkinin í Hlíðinni voru Sigríður,
gift Ágústi Böðvarssyni, Björg sem
bjó alla tíð með foreldrum sínum og
Bjarni Valur, slökkviliðsmaður til
margra ára, giftur Bergljótu Sigurð-
ardóttur auk þeirra Ernu og Dúnu.
Einnig áttu þau einn hálfbróður sam-
feðra, Axel Sveinbjörnsson, sem var
alinn upp á Akranesi og bjó þar og
starfaði alla ævi. Nú eru þau öll látin
en eftir sitja góðar og ljúfar minn-
ingar.
Ég var bara barn að aldri þegar
Dúna giftist, en man samt vel eftir
henni frá þeim tíma. Man sérstaklega
eftir því hvað mér fannst hún falleg
og svo var hún svo ljúf. Dúna giftist
dönskum rakara, August Borgen,
sem hér starfaði um skeið og fluttist
með honum til Kaupmannahafnar ár-
ið 1934 og bjó þar alla tíð síðan. Aug-
ust lést árið 1977. Hún kom í heim-
sókn stuttu fyrir stríð en í þá daga var
mikið mál að komast á milli landa.
Eftir að stríðinu lauk komu þau
nokkrum sinnum og hún æði oft eftir
að hann lést. Síðast kom hún til lands-
ins árið 1994 á 50 ára afmæli íslenska
lýðveldisins.
Hún var úti öll stríðsárin og var
ævi hennar ekki dans á rósum þá.
August hélt áfram iðn sinni fyrst eftir
✝ Jóna Erna Svein-björnsdóttir
Thompson fæddist í
Sæmundarhlíð í
Reykjavík, 8. sept-
ember 1917. Hún lést
í Bandaríkjunum 27.
janúar 1999. Guðrún
Sæmundína Svein-
björnsdóttur Borgen
fæddist í Sæmundar-
hlíð í Reykjavík 17.
janúar 1912. Hún
andaðist á elliheimili
í Hellerup í Dan-
mörku 7. apríl síðast-
liðinn.
að þau fluttu út. Vegna veikinda í baki
varð hann að láta af henni og starfaði
eftir það hjá stórfyrirtækinu Laurids
Knudsen og var síðast móttökustjóri.
Hann var einstakt snyrtimenni og
það er mér minnisstætt þegar hann
var að pússa gylltu, fallegu hnappana
á einkennisbúningi sínum, eða hvern-
ig hann pússaði skóna sína. Mjög gott
samband var við fjölskyldu August,
móður og systur sem bjuggu skammt
frá. Systir hans, Kalla og hennar
maður umvöfðu Dúnu og voru henni
eins og bestu systkin.
Dúna bjó í Kaupmannahöfn til ævi-
loka. Hún tók þátt í samkomum Ís-
lendingafélagsins í Höfn og hjálpaði
þar mikið til. Einnig heimsótti hún og
aðstoðaði íslenska sjúklinga sem
þurftu að dvelja á sjúkrahúsum í
Höfn, eins og reyndar fleiri íslenskar
konur gerðu. Ég var í tvígang í heim-
sókn hjá henni, bæði áður en August
lést og svo seinna. Heimili þeirra var
hlýlegt og fallegt og auðfundið að
sömu góðu andarnir og í Sæmund-
arhlíð ríktu þar. Hún var afar gestris-
in og vildi allt gera til að gera heim-
sóknina bæði skemmtilega og
fróðlega. Við fórum á fallegu dönsku
söfnin, í kirkjur og konungshallir sem
stóð til boða að skoða, garðana – auk
þess að skoða borgina sem henni þótti
svo vænt um.
Það var eins með Ernu, systur
Dúnu, að hún var órjúfanlegur hluti
æsku minnar. Hún og frænka hennar
og jafnaldra, Margrét Jónsdóttir
réðu sig sem barnapíur hjá foreldrum
okkar og pössuðu okkur systkinin
þrjú. Þess vegna er hún ofarlega í
minningu æskuáranna. Þetta var
stuttu eftir að fjölskylda mín flutti til
Reykjavíkur. Þær voru með okkur
dinglandi með sér daginn út og dag-
inn inn. Einnig aðstoðaði Erna
mömmu með okkur að einhverju leyti
á veturna meðan við vorum lítil. Hún
var mikill KR-ingur, æfði leikfimi
með þeim og tók einnig þátt í leiksýn-
ingum eins og t.d. í Skuggasveini sem
mér er í barnsminni að hafa séð í KR-
húsinu (Bárunni). Hún tók mig með
sér í leikfimi og fékk ég að vera með
þó lítil væri, en því miður tókst henni
ekki að smita mig af leikfimibakter-
íunni. Það var gaman að hlusta á hana
rifja upp þessa tíma seinna á ævinni
og var oft hlegið dátt.
Erna fór til Danmerkur stuttu fyr-
ir stríð og vann þar við hanskasaum
en náði að komast heim með síðustu
ferð Gullfoss áður en allt lokaðist við
meginlandið. Hún vann mikið við
sauma, hannaði og saumaði fallega
kjóla og ýmislegt fleira. Það lék allt í
höndum hennar eins og mömmu
hennar. Hún var afar hæfileikarík, en
því miður var það með hana eins og
fleiri Íslendinga á hennar aldri að
tækifærin og fjármuni til náms skorti.
Leið Ernu lá hins vegar vestur um
haf.
Fyrri maður Ernu var Haraldur
Sigurðsson. Þau skildu. Þau áttu eina
dóttur, Hrafnhildi sem flutti með
móður sinni til Bandaríkjanna og er
gift Bandaríkjamanni, Fred Heym-
ann. Þau eiga tvö börn, Teresu Ólafíu
(Lóu) og Fred (Skip).
Hún fluttist til Ameríku árið 1947
og giftist þar, Edwin Stuart Thomp-
son, sem kallaður var Tommy og
bjuggu þau í New Jersey allan sinn
búskap. Tommy lést árið 1971. Þau
áttu einn son, Jón Stuart Thompson,
giftur Susan og eru synir þeirra tveir,
Andrew og Nicholas. Afkomendur
Ernu búa allir í Bandaríkjunum.
Erna átti afar glæsilegt heimili
með fallegum íslenskum málverkum
m.a. og fékk ég einu sinni tækifæri til
að heimsækja hana til Ameríku
ásamt manninum mínum. Þá var
Tommy látinn. Það var mjög gott og
gaman að vera með henni og vildi hún
allt fyrir okkur gera sem hún mögu-
lega gat. Munum við ætið minnast
þess tíma með þakklæti.
Eftir að hún flutti til Ameríku
keypti hún sér íbúð á Vesturvallagötu
1 og bjó þar þegar hún kom í heim-
sókn, en Tommy kom nokkrum sinn-
um með henni og einnig börn hennar
og barnabörn. Tommy var yndislegur
maður, góðlyndur og glaður og hinn
mesti höfðingi. Harmaði hún hann
mjög er hann lést langt um aldur
fram.
Eftir að íbúðin við Vesturvallagötu
og Sæmundarhlíðin voru seld, kom
Erna nokkrum sinnum til landsins,
en þá höfðu hún og Gísli Halldórsson
arkitekt endurnýjað vináttu sína frá
KR-árunum. Þau áttu mjög góð ár
saman, bæði hér heima og í Ameríku
og nutu lífsins eins og best var á kos-
ið. Nú er allt þetta góða fólk úr Sæ-
mundarhlíðinni horfið af sjónarsvið-
inu, og vil ég þakka þeim öllum
samfylgdina en minningar um þau
munu hlýja mér um hjartarætur það
sem eftir er – eins og hingað til. Ég
bið Himnaföðurinn að ganga ætíð
með þeim.
Ásta Kristjánsdóttir.
ERNA OG GUÐRÚN
SVEINBJÖRNSDÆTUR
Útfararþjónustan ehf.
Stofnuð 1990
Rúnar Geirmundsson
útfararstjóri
Önnumst allt er lýtur að útför.
Hvítar kistur - furukistur
- eikarkistur.
Áratuga reynsla.
Símar 567 9110 & 893 8638
utfarir.is
Legsteinar
Vönduð íslensk framleiðsla
Fáið sendan myndalista
Hamarshöfði 4, 110 Reykjavík
sími: 587 1960, fax: 587 1986
MOSAIK


Marmari
Granít
Blágrýti
Gabbró
Líparít
Blómastofa Friðfinns,
Suðurlandsbraut 10,
sími 553 1099, fax 568 4499.
Opið til kl. 19 öll kvöld
Kransar • Krossar • Kistuskreytingar

 

 
   
   
 

   
 
  
  



  
! " #$
%&' " ($
)$*! "+ &$* ($ ,-! ."(! * ""!
! " #$
+
&$* ($ )!'$
+
)-& * ""!
&$*! &$* ($ -/0
+
$&$*!* ""!
1!$1/!$
(&
1!$1!$1!$+



 
  

 

 


  


  
 

    

 

  !    
 "#"
$    %

 &
  '

  
(
  !"" #$%&'( & )''(%
 (* % !
+'& )''(% )"&! )+&&$ 
#$%&'( ,!
+'&&$ 
 ) ! )+&&$ 
*% * % !$ !*% *% *% ,


 
   











 

 
   
 
 


     !!
     



!
!  "
!

#    !     
$   
#
! 
      
%
! 
       % 
%
! 
$&' '(




   

   
  



 



  
!"



  
 
 

     
  
!      " 
 
 # 
" $% 
 
#$%# &'(")"'*++
,"$ )"'*++ )"- #$#"".
($.# )"'*++ /# -/%"".
 #)"'*++
 ' - /%"".
$$.#$$$-


  



 
  
     
       



 



 
 !
"# $%&
'() ( *(
+% % , 
,,-(
+, 
(.(*+  (,"(,&