Morgunblaðið - 13.12.2002, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 FÖSTUDAGUR 13. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ORKUVERÐIÐ EITT EFTIR
Samninganefndir Landsvirkjunar
og Alcoa voru á fundi fram á nótt en
óvíst er hvort tekst að árita alla
samninga í dag eins og að var stefnt.
Mun þó vera búið að semja um næst-
um allt nema orkuverðið.
Spenna á Kóreuskaga
Viðbrögð hafa verið hörð við
þeirri yfirlýsingu N-Kóreustjórnar,
að hún ætli að taka aftur til við
kjarnorkuáætlun sína. Hafa Banda-
ríkin, Rússland, Japan og S-Kórea
fordæmt hana og búist er við, að
henni verði svarað frekar.
Seðlabanki lækkar vexti
Seðlabanki Íslands lækkaði í gær
stýrivexti sína um 0,5 prósentustig
og eru þeir nú 5,8%. Búist er við, að
bankarnir lækki óverðtryggða vexti
en óvissa er um lækkun verðtryggðu
vaxtanna.
Mikilvægur fundur
Sögulegur leiðtogafundur Evr-
ópusambandsins hófst í Kaup-
mannahöfn í gær en þar verður 10
nýjum ríkjum boðin aðild. Helstu
hnútarnir eru hugsanlegar viðræður
við Tyrki og miklar fjárkröfur Pól-
verja.
Launin hækkuðu um 50%
Launaútgjöld ríkisins hafa aukist
um 50% á síðustu fimm árum. Hafa
laun opinberra starfsmanna hækkað
frá upphafi árs 1998 um 50,9% en
launavísitalan, sem Hagstofan mæl-
ir, hefur á sama tíma hækkað um
35,7%.
Flakkað í fimleikum
Björk Óðinsdóttir er á fleygiferð í
fimleikum norðan og sunnan heiða, á
Akureyri og í Hafnarfirði. Er hún
hálfan mánuð í Hrafnagilsskóla og
annan í Víðistaðaskóla. Æfir hún
fimleika á báðum stöðum, með Fim-
leikaráði Akureyrar og Björkunum,
tuttugu tíma á viku.
F Ö S T U D A G U R 1 3 . D E S E M B E R 2 0 0 2 B L A Ð B

STARFSDAGAR FJÖLSKYLDUNNAR/2
JÓLAKORT Á FERÐ OG
FLUGI/4
BÝR, NEMUR OG ÆFIR BÆÐI Í EYJAFIRÐI OG HAFNAR-
FIRÐI/6
PIPARKÖKUR, JÓLASKRAUT OG BOLIR/6
AUÐLESIÐ/8

ÍDAG er föstudagurinn 13. des-ember. Mörgum kann aðbregða við þessi tíðindi enda sú
hjátrú ríkjandi að það boði ekki gott
þegar föstudaga ber upp á þrett-
ánda dag mánaðar, svo ekki sé
minnst á ósköpin ef fullt tungl er í
þokkabót.
Þau Ólöf Margrét
Snorradóttir og Bárður
Örn Bárðarson líta hins
vegar svo á að föstudag-
urinn þrettándi sé mikill
happa- og hamingjudagur í þeirra
lífi. Báðar dætur þeirra fæddust ein-
mitt þegar föstudag bar upp á þrett-
ánda dag mánaðanna.
Sú eldri, Edda Sólveig, fæddist
föstudaginn 13. apríl árið 2001, á
föstudaginn langa. „Ég viðurkenni
að ég vildi síður að hún fæddist
þann þrettánda,“ segir Ólöf Mar-
grét. „Ég hugsaði méð mér að ég
vildi heldur að hún kæmi ellefta,
tólfta eða þá fjórtánda apríl. En sú
litla kom bara þegar henni hentaði,
á föstudaginn langa, 13. apríl 2001.“
Yngri dóttirinn, Fríða Valdís,
fæddist föstudaginn 13. september
síðastliðinn. „Ég held að konan hafi
stjórnað því að hún kom nákvæm-
lega þann dag,“ segir Bárður Örn.
„Lóa vildi endilega að sama ljós-
móðirin og tók á móti fyrri stelp-
unni, Guðrún Böðvarsdóttir, tæki
einnig á móti þeirri seinni og ég
held að hún hafi komið því svo fyrir
að fæða ekki fyrr en Guðrún ljós-
móðir hafði tök á að taka á móti
barninu. Ég held því fram að hún
hafi haldið barninu í sér þangað til
ljósmóðirin kom úr sumarfríi,“ segir
hann og virðist viss í sinni sök. „Já,
ég kunni afskaplega vel við Guð-
rúnu og vildi fá hana aftur,“ bætir
Ölöf Margrét við. „Guðrún hafði
verið í fríi úti á landi dagana á und-
an og fyrsta daginn sem hún kom
aftur til vinnu dreif ég mig upp á
fæðingadeild og eign-
aðist Fríðu Valdísi. Þetta
var nú ekki skipulagt
neitt sérstaklega upp á
þennan tiltekna dag
heldur hittist bara svo á
að það var föstudagurinn 13. sept-
ember.“
Þau Ólöf Margrét og Bárður Örn
eru sammála um að í
ljósi þessara stað-
reynda um fæðing-
ardag dætranna beri
þau engan ugg í brjósti
þótt föstudaga beri
upp á þrettánda mán-
aðardag. Þvert á móti
telja þau fæðingardaga
dætranna mestu ham-
ingjudaga í sínu lífi.
Hins vegar kvaðst
Bárður Örn hafa meiri
áhyggjur af fullu
tungli. „Ég er ekki frá því að fullt
tungl geti ruglað menn í ríminu. Ég
var eitt sinn að vinna sem vaktmað-
ur á geðdeild og tók þá næturvakt á
fullu tungli. Kunningi minn einn
sagði að það yrði örugglega mikið
að gera þessa nótt, en ég blés á það
tal allt saman og sagði að þetta væri
bara vitleysa. En svo brá við að það
var svo brjálað að gera þessa vakt
að ég man ekki eftir öðru eins.“
Þetta kemur heim og saman við
sögu sem sögð var af lögregluvarð-
stjóra í Reykjavík, sem í nokkra ára-
tugi hafði haldið skrá um atburði
sem gerst höfðu á fullu tungli. Sam-
kvæmt þeirri skýrslu var mun meira
að gera þær nætur sem tungl var
fullt og um þverbak keyrði ef allt
þrennt fór saman, fullt tungl, föstu-
dagur og þrettándi dagur mánaðar-
ins. Þetta hefur ekki fengist staðfest
og er því ekki selt hér dýrara en það
var keypt.
Mikill ham-
ingjudagur
Morgunblaðið/Golli
Ólöf Margrét Snorradóttir með
Fríðu Valdísi og Bárður Örn Bárð-
arson með Eddu Sólveigu, en dæt-
urnar eru fæddar þrettánda dag
mánaðar.
Sumir telja að á fullu tungli sé
mönnum hættara en ella við að rugl-
ast í ríminu og enn verra sé ef við
bætist föstudagurinn þrettándi.
svg@mbl.is
FÖSTUDAGURINN
Fullt tungl
gæti ruglað
menn í ríminu
13.2002
FÖSTUDAGUR 13. DESEMBER BLAÐ C
B L A Ð A L L R A L A N D S M A N N A
EGILL MÁR KEMUR Í GÓÐRI ÆFINGU HEIM FRÁ KOSOVO / C4
JAKOB Jóhann Sveinsson hafnaði í
14. sæti af 16 keppendum í undan-
úrslitum í 100 m bringusundi í 25 m
laug á Evrópumeistaramótinu í
Riesa í austurhluta Þýskalandi,
norð-vestan við Dresden í gær. Jak-
ob synti á 1.01,03 mínútum og var
51/100 úr sekúndu frá eigin Ís-
landsmeti sem hann setti á EM fyrir
ári. Í gærmorgun synti Jakob á
1.01,11 í undanrásum í sömu grein.
Þeir sem fengu átta bestu tímana
komust í úrslit.
Jakob Jóhann var í síðari riðli
undanúrslitanna og átti á brattann
að sækja allt sundið og varð síðast-
ur í sínum riðli en tveir keppendur í
fyrri riðlinum voru með lakari tíma
en hann.
Jakob keppir í 200 m bringusundi
á sunnudaginn, en hann komst í úr-
slit í þeirri grein á EM í fyrra.
KRISTÍN Rós Hákonardóttir vann til gull-
verðlauna á Heimsmeistaramóti fatlaðra í sundi
í gær er hún kom fyrst í mark í 100 metra
bringusundi. Keppnin fer fram í Mar del Plataí
í Argentínu og eru þetta þriðju verðlaun henn-
ar á mótinu, en hún sigraði í 100 metra bak-
sundi og varð önnur í 100 metra skriðsundi.
Kristín náði ekki að bæta eigið heimsmet í
greininni en hún synti á 1.36,63 mínútum en
met hennar er 1.35,64 mínútur. Kristín Rós
keppir í 200 metra fjórsundi á laugardag og 50
metra skriðsundi á sunnudag.
Bjarki fékk brons
Bjarki Birgisson fékk bronsverðlaun í 100
metra bringusundi í gær er hann kom í mark á
1.37,52 mínútum en hans besti tími í greininni
er 1.34,43 mínútur.
Kristín Rós með
annað gull á HM
TVÖ Íslandsmet voru sett í
undanrásum Evrópumótsins í
sundi í gærmorgrun.
 Kolbrún Ýr Kristjánsdóttir,
ÍA, bætti metið í 100 m bak-
sundi þegar hún kom í mark á
1.03,67 mínútum, en gamla
metið átti hún ásamt Eydísi
Konráðsdóttur, Keflavík,
1.03,77. Kolbrún varð í 20. sæti
af 22 keppendum.
 Hitt metið setti karlasveitin
í 4x50 m fjórsundi. Hún synti á
1.40,82 og varð í 13. sæti, en
gamla metið setti sveit Íslands
á EM í Lissabon fyrir þremur
árum, 1.44,44. Metsveitin nú
var skipuð Erni Arnarsyni,
Jóni Oddi Sigurðssyni, Jakobi
Jóhanni Sveinssyni og Heiðari
Inga Marinóssyni.
Anja Ríkey Jakobsdóttir
varð í 22. og síðasta sæti í 100 m
baksundi á 1.05,91. Þá varð
Heiðar Ingi í 33. sæti af 38
keppendum í 50 m skriðsundi á
23,20 sek. Íris Edda Heimis-
dóttir náði sér ekki á strik í 50
m bringusundi og varð næstsíð-
ust á 34,09 sek. Jón Oddur varð
í 30. sæti í 100 m bringusundi á
1.03,11 en keppendur voru 33.
Met í bak-
og boðsundi
Annar varð Bretinn StephenParry á 1.54,11 og þriðja sætið
kom í hlut Evrópumethafans, Goran
Kozulj frá Króatíu. Kozulj er jafn-
framt Evrópumeistari í 200 m bak-
sundi í 50 m laug.
Örn átti besta viðbragðið í sund-
inu en tókst ekki að fylgja því eftir
sem skyldi. Hann var í fjórða sæti
þegar 50 og 100 m voru búnir og
þriðji þegar 150 m voru að baki. Á
síðustu 50 metrunum sýndi hann
hins vegar styrk sinn og kom í mark
hálfri sekúndu á undan Evrópumet-
hafanum, Goran Kozulj, frá Króat-
íu, sem hafði forystu fyrstu 150
metrana.
„Ég er bara virkilega ánægður
með að vinna. Ég hóf sundið of hægt
að mínu mati og það virðist ætla að
loða við mig, þrátt fyrir að ég hafi
ætlað mér að synda hraðar fyrstu
150 metrana. Ég hef ekki enn skoð-
að sundið aftur á myndbandi en ég
var þriðji eða fjórði þegar 50 metrar
eru eftir og keppinautar mínir
„dóu“ eins og sagt er á sundmáli á
lokasprettinum,“ bætti Örn við.
Kozulj varð að gera sér þriðja
sætið að góðu þar sem Bretinn
Stephan Perry komst upp í annað
sætið á síðustu metrunum, tími
hans 1.54,11. Evrópumet Kozulj er
1.51,62.
Millitímar Arnar í sundinu voru;
27,23 eftir 50 metra, 55,99 að lokn-
um 100 metrum, 1.25,20 þegar 150
m voru að baki. Í undanúrslitum í
gærmorgun náði Örn einnig besta
tíma keppenda, 1.54,40 og var því á
fjórðu braut þegar kom að úrslita-
sundinu.
Örn vann einnig gullverðlaun í
200 m baksundi á Evrópumeistara-
mótinu í Sheffield 1998, í Lissabon
1999 og í Valencia fyrir tveimur ár-
um. Hann tók ekki þátt í mótinu fyr-
ir ári vegna meiðsla í öxl.
Örn keppir í 50 m baksundi og
100 m skriðsundi í dag en á laug-
ardaginn í 100 m baksundi sem
hann vann einnig á mótinu fyrir
tveimur árum.
„Þær greinar sem eftir eru geta
ekki talist til minna aðalgreina, 50
metra baksund er einfaldlega of
stutt fyrir mig en ég hef æft vel í
haust með því markmiði að standa
mig í 200 metra baksundi og 400
metra fjórsundi sem ég keppi
reyndar ekki í að þessu sinni,“ sagði
Örn. Þess má einnig geta að Örn
vann silfurverðlaun í 50 m baksundi
á EM fyrir tveimur árum.
Örn sagði að meiðslin í öxlinni
væru ekki að angra hann lengur og
þakkaði hann breyttum áherslum í
æfingum sínum árangurinn. „Ég
lyfti lóðum meira en áður, þetta eru
engar kraftlyftingar en styrkja mig
engu að síður. Að auki er ég farinn
að einbeita mér að 400 metra fjór-
sundi, æfingarnar eru fjölbreyttari
fyrir vikið og álagið á axlirnar öðru-
vísi en áður,“ sagði hinn 21 árs
gamli Örn en þess ber að geta að
hann var næst yngstur keppenda í
úrslitasundinu.
Örn Arnarson varð Evrópumeistari í 200 m baksundi í fjórða sinn á fimm árum
AP
Örn Arnarson var sterkastur á endasprettinum í 200 metra baksundi á Evrópumeistaramótinu í 25 metra laug í Riesa í Þýskalandi.
„Náði þeim á síð-
ustu metrunum“
ÉG átti nóg eftir á meðan keppinautarnir hægðu á sér. Þetta stóð nú
ansi tæpt og ég náði þeim á síðustu tveimur metrunum,“ sagði Örn
Arnarson, eftir að hann varð Evrópumeistari í 200 m baksundi í 25
m laug á Evrópumeistaramótinu í Riesa í Þýskalandi í gær. Þetta er í
fjórða sinn á sl. fimm árum sem Örn vinnur til gullverðlauna í þess-
ari grein á Evrópumeistaramóti, en hann missti af mótinu í fyrra
vegna meiðsla. Örn synti í gær á 1.54,00 mín., sem er 1,1 sekúndu
frá Íslands- og Norðurlandameti hans.
Jakob
fjórtándi
Yf ir l i t
Í dag
Sigmund 8 Minningar 46/56
Viðskipti 16/18 Staksteinar 70
Erlent 20/29 Bréf 72/73
Höfuðborgin 30/31 Þjónusta 70
Akureyri 32/33 Dagbók 74
Suðurnes 34 Kirkjustarf 75
Landið 35 Leikhús 76
Listir 36/41 Fólk 76/81
Umræðan 57/66 Bíó 78/81
Forystugrein 42 Ljósvakamiðlar 82
Viðhorf 46 Veður 83
* * *
Morgunblaðið/Axel Jón
70 hross
flutt til
Noregs
Í VIKUNNI voru 70 íslensk hross
flutt út til Noregs, en áhugi fyrir ís-
lenskum reiðhrossum í Noregi hef-
ur verið að aukast. Markaðir fyrir
útflutning á hrossum hafa dregist
mikið saman á undanförnum árum.
Í lok október á þessu ári var búið að
flytja út um 1.300 hross, en til sam-
anburðar voru um 2.840 hross flutt
út allt árið 1996.
Mikill samdráttur
Mestur samdráttur hefur orðið á
Þýskalandsmarkaði, en hann var í
mörg ár stærsti markaðurinn fyrir
íslensk hross. Verulega dró úr sölu
þangað í kjölfar lögreglurann-
sóknar á innflutningi hrossa til
landsins. Allgóð sala hefur hins ver-
ið á hrossum í Danmörku og Nor-
egi. Í fyrra voru 1.623 hross flutt út
og verðmæti þeirra var um 320
milljónir.
IÐNAÐARRÁÐHERRA, Valgerður Sverrisdótt-
ir, hefur lagt fram á Alþingi frumvarp til raforku-
laga en afgreiðsla þess hefur tekið alllangan tíma.
Frumvarpið var fyrst lagt fram snemma á árinu
2001 en var síðan vísað til iðnaðarnefndar. Nokkr-
ar breytingar voru gerðar á frumvarpinu og það
síðan lagt fram á síðasta þingi en var ekki afgreitt
þá þar sem ekki náðist samstaða um það í rík-
isstjórn.
Með frumvarpinu er verið að innleiða tilskipun
vegna samningsins um Evrópska efnahagssvæðið
en stefnt er að koma á innri markaði með orku inn-
an ESB og átti að vera búið að innleiða tilskipun-
ina nú í sumar.
Nokkur ágreiningur hafði verið um frumvarpið
í stjórnarflokkunum, m.a. hvernig standa ætti að
jöfnun á raforkukostnaði og eins voru uppi efa-
semdir um að til virkrar samkeppni í dreifbýli
gæti komið.
Segja má að þessi ágreiningur hafi verið leystur
í bili með sérstökum bráðabirgðaákvæðum í frum-
varpinu þar sem kveðið er á um að við gildistöku
laganna skuli iðnaðarráðherra skipa nefnd sem
gera á tillögur um fyrirkomulag flutnings á raf-
orku og móta tillögur um uppbyggingu gjaldskrár
fyrir flutning á raforku og hvernig jafna eigi
kostnað vegna flutnings og dreifingar á raforku.
Er nefndinni gert að skila tillögum sínum í formi
lagafrumvarps til iðnaðarráðherra í síðasta lagi í
lok árs 2003. Þá er og að finna bráðabirgðaákvæði
þar sem kveðið er á um að gjaldskrár dreifiveitna,
sem eru í gildi, skuli halda gildi sínu til 1. júlí 2004
en þær geti fengið leyfi til lækkunar eða hækk-
unar með staðfestingu Orkustofnunar. Þá er tekið
fram að gjaldskrársvæði dreifiveitna eigi að vera
hin sömu og starfsvæði þeirra fram til 1. júlí 2004.
Frumvarp um breytta skipan
raforkumála lagt fram á ný
HÆSTIRÉTTUR dæmdi í gær þrjá
karlmenn til að greiða sektir fyrir að
varpa bensínsprengju á bandaríska
sendiráðið í Reykjavík í apríl árið
2001. Mennirnir voru sýknaðir í Hér-
aðsdómi Reykjavíkur en meirihluti
Hæstaréttar taldi að þeir hefðu með
þessu smánað opinberlega erlent ríki
í skilningi almennra hegningarlaga.
Sannað þótti að einn þremenning-
anna hefði útbúið bensínsprengjuna
og varpað henni á sendiráðið en að
hinir tveir hefðu verið með honum í
för. Allir voru mennirnir mjög ölv-
aðir þegar atburðurinn átti sér stað.
Lenti rétt hjá skjaldarmerki
Meirihluti Hæstaréttar taldi að
með því að ráðast að sendiráðinu
með bensínsprengju hefði for-
sprakkinn ætlað að skilja eftir um-
merki, frekar en að valda verulegum
spjöllum. Tilgangurinn hefði verið sá
að smána Bandaríkin, þjóðina sjálfa
eða ráðamenn hennar en sprengjan
lenti á framhlið sendiráðsins, ör-
skammt frá skjaldarmerki og þjóð-
fána Bandaríkjanna. Þetta teldist
opinber óvirðing í garð hinnar er-
lendu þjóðar enda framið á almanna-
færi og á opinberri byggingu sem er
tákn ríkisins hér á landi og hluti þess
samkvæmt viðurkenndum þjóðrétt-
arreglum.
Sá sem útbjó og kastaði bensín-
sprengjunni var dæmdur til að
greiða 250.000 króna sekt en hinir
tveir 150.000 krónur. Hæstaréttar-
dómararnir Garðar Gíslason, Har-
aldur Henrysson, Ingibjörg Bene-
diktsdóttir og Pétur Kr. Hafstein
mynduðu meirihluta dómsins.
Illa drukknir
Hrafn Bragason skilaði séráliti og
vildi sýkna mennina. Taldi hann að
ekki yrði við annað miðað en að
ásetningur þeirra hefði verið sá að
vinna skemmdir á sendiráðinu, án
þess að í verknaðinn yrði lögð önnur
frekari og dýpri merking. Ljóst væri
þó að sendiráðið varð fyrir atlögu
vegna skoðana a.m.k. forsprakkans á
utanríkisstefnu Bandaríkjanna. Pilt-
arnir hefðu á hinn bóginn allir verið
illa drukknir og því erfitt að ráða í
hvað þeim gekk til. Þá hefði verkið
verið unnið seint um nótt þegar fáir
voru á ferli og enginn fylgst með því
nema öryggisverðir í gegnum eftir-
litsmyndavélar. Því yrði ekki talið að
ákvæði laganna um opinbera óvirð-
ingu í garð erlendrar þjóðar gæti átt
við verknað ákærðu. Þar sem hvorki
hefði verið ákært fyrir skemmdar-
verk né íkveikju væri ekki hægt að
dæma mennina til refsingar.
Í sératkvæðinu kemur fram að
þessu ákvæði hegningarlaga hefur
ekki verið beitt í dómum Hæstarétt-
ar frá því fyrir miðja síðustu öld.
Bogi Nilsson ríkissaksóknari sótti
málið en hæstaréttarlögmennirnir
Sigurmar K. Albertsson, Brynjar
Níelsson og Haraldur Blöndal voru
til varnar.
Hlutu dóm fyrir
að lítilsvirða
erlenda þjóð
Hæstiréttur hefur ekki dæmt
eftir ákvæðinu í yfir 50 ár
EIGANDI Borgarbakarís hyggst fá
lögbann á notkun borgarinnar á
nafninu Hressó en hann hefur einka-
leyfi á notkun þess. Sem kunnugt er
rekur Reykjavíkurborg nú einskon-
ar jólamiðstöð í gamla Hressingar-
skálanum við Austurstræti undir
nafninu „Litlu jólin á Hressó“.
Haukur L. Hauksson, bakari í
Borgarbakaríi, sem einnig gengur
undir nafninu Heildsölubakarí, fékk
fyrir nokkru skráð einkaleyfi á nafn-
inu Hressó en hann bakar meðal
annars svokallaðar Hressótertur og
rekur kaffihús sem heitir Café
Hressó í bakaríi sínu við Grensás-
veg. Hann segist ósáttur við notkun
borgarinnar á Hressó-nafninu.
„Hún ruglar fólk og það var ekki
óskað eftir samstarfi við mig um að
fá nafnið lánað eða leigt. Eins eru
þeir að bjóða þarna upp á tertur sem
eru ekkert í líkingu við það sem var á
Hressó í gamla daga en ég er aftur
að bjóða upp á í dag. Þannig að mér
finnst þetta vera villandi.“
Hann segist hafa viljað að borgin
hefði sett sig í samband við hann
vegna þessa en þvert á móti hafi ekki
verið hægt að greina samningsvilja
hjá borginni þegar hann ræddi við
lögmann hennar.
Hyggst fá lögbann
á notkun Hressó