Morgunblaðið - 28.01.2003, Blaðsíða 20

SUÐURNES
20 ÞRIÐJUDAGUR 28. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
RSH.is
Dalvegi 16b • 201 Kópavogur
Sími 544 5570 • Fax 544 5573
www.rsh.is • rsh@rsh.is
GSM aukahlutir
VERSLUN • VERKSTÆÐI
Radíóþjónusta Sigga Harðar
Allt fyrir GSM símann
þinn færðu hjá okkur
Handfrjáls búnaður,
frontar & rafhlöður
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
FÁLKI sást í gær skammt utan við
Sandgerði. Var hann að gæða sér á
æðarfugli sem hann klófesti en hræ
af fleiri fuglum sáust á slóð hans.
Nátthagi er í landi Þóroddsstaða,
við veginn milli Sandgerðis og
Garðs. Fólk hélt í fyrstu að þarna
væri haförn á ferð. Sveinn Kári
Valdimarsson, forstöðumaður Nátt-
úrustofu Reykjaness, sagði að um
væri að ræða fálka. Taldi hann hugs-
anlegt að fuglinn hefði lent í grút og
væri þess vegna í ætisleit við strönd-
ina í stað þess að sækja í rjúpuna
inni á heiði.
Sveinn Kári segir að fálkinn nái
sér í æti og virðist bjarga sér vel. Þó
verði fylgst með honum næstu daga.
Myndin var tekin þegar fálkinn
tók flugið af girðingarstaur við
Nátthaga. Reynir Sveinsson, for-
stöðumaður Fræðasetursins í Sand-
gerði, var að mynda gestinn sjald-
gæfa.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Sjaldgæfur gestur
í Nátthaga
Sandgerði
NÁTTÚRUSTOFA Reykjaness í
Sandgerði leggur áherslu á verkefni
sem tengjast atferli fiska enda er for-
stöðumaðurinn menntaður á því sviði.
Hann vinnur að nokkrum verkefnum
í samvinnu við aðrar stofnanir, meðal
annars á aðferðum til að greina ís-
lenskan þorsk og írskan, fleiri eru í
undirbúningi.
Náttúrustofa Reykjaness hefur
starfað í nokkur ár á vegum Sand-
gerðisbæjar og Grindavíkurbæjar
þótt hún hafi ekki enn verið formlega
opnuð. Sveinn Kári Valdimarsson
fiskifræðingur var ráðinn forstöðu-
maður í sumar og flutti þá frá Glas-
gow í Skotlandi þar sem hann hafði
verið við nám og störf.
Sveinn Kári segir að lögin um hlut-
verk náttúrustofa setji starfseminni
ákveðinn ramma. Þó hafi starfsmenn
og stjórnir einstakra stofa þróað
starfsemina á mismunandi hátt, eftir
áhugamálum sínum og þörfum sam-
félagsins.
Rannsaka stofnmynstur þorsks
Sveinn er menntaður í dýrafræði
með áherslu á atferli fiska. Lauk
hann doktorsprófi í þeirri grein frá
háskólanum í Glasgow. „Það er því
eðlilegt að áhugamál mín séu á því
sviði og starfið mótist nokkuð af því,“
segir hann.
Sem dæmi nefnir hann að Náttúru-
stofan vinni nú í samstarfi við Haf-
rannsóknastofnun að evrópsku verk-
efni um þorsk. Snýst verkefnið um að
þróa aðferðir til að geta skorið úr um
uppruna þorsks og mögulega koma í
veg fyrir að þorskur sem ekki er ís-
lenskur sé seldru sem slíkur. Meðal
annars verður fluttur inn þorskur frá
Írlandi til að bera saman við íslensk-
an. Telur hann að rannsóknin geti
haft þýðingu við þorskeldi og stjórn-
un fiskveiða.
Náttúrustofan er í sama húsi og
Rannsóknarstofnun um botndýr á Ís-
landsmiðum og Fræðasetrið í Sand-
gerði og segir Sveinn að þar sé að-
staða til að hafa sjávarfiska í sóttkví.
Mikilvægt sé að geta lagt til slíka að-
stöðu við rannsóknir af þessu tagi,
hún sé líklega hvergi betri hér á landi.
Ákveðið hefur verið að ráðast í
annað en ólíkt verkefni á þessu sviði.
Það verður unnið við Kleifarvatn í
samvinnu við Náttúrufræðistofu
Kópavogs og samtökin Gróður fyrir
fólk í landnámi Ingólfs. Vatnsyfirborð
Kleifarvatns er sem kunnugt er
breytilegt og stendur nú mjög lágt.
Gróður fyrir fólk hyggst nota jarð-
vegsmyndandi efni, meðal annars
hrossaskít úr hesthúsum höfuðborg-
arbúa, til að hefta sandfok úr bökk-
unum sem standa upp úr þegar vatnið
lækkar. Segir Sveinn mikilvægt að
kortleggja vatnalífið vel áður og taka
það svo út að verkefninu loknu til að
kanna áhrif þessa á lífríki vatnsins.
Nefnir hann að þótt sveiflur í
vatnsyfirborði Kleifarvatns séu nátt-
úrulegar geti rannsóknin hugsanlega
nýst við mat á áhrifum foks úr bökk-
um manngerðra uppistöðulóna við
virkjanir.
Náttúrustofan hefur hug á fleiri
verkefnum og hefur sótt um styrki til
að hefja þau. Sveinn nefnir samstarf
við Vaka-DNG og Hafrannsókna-
stofnun um fóðrun þorsks í eldi. Til-
gangur þess er að hanna fóðrunar-
búnað sem mælir hvernig fiskurinn
tekur við fóðrinu og fóðrar fiskinn því
á markvissari hátt. Einnig er áhugi á
að ráðast í rannsókn á áhrif stærðar
hrognkelsa á hrygningaratferli fisks-
ins. Segir Sveinn mikilvægt að átta
sig á því hvaða áhrif það hafi á hrygn-
ingaratferli fiskitegunda almennt að
stærstu fiskarnir eru veiddir en reynt
að friða þá smærri.
Áhugi á að koma upp
eldfjallagarði
Sveinn Kári veit um fjölmörg verk-
efni sem áhugavert væri að ráðast í.
Hann nefnir að æskilegt væri að
Náttúrustofan gæti hafið umhverfis-
vöktun á Reykjanesskaganum. Safn-
að þannig upplýsingum um nátt-
úrufar og varðveitt. Fyrirtæki sem
þurfi að gera umhverfismat vegna
fyrirhugaðra framkvæmda þurfi að
vinna allt frá grunni og með stuttum
fyrirvara. Gæti það sparað verulega
fjármuni ef hægt væri að ganga að
þessum upplýsingum vísum á einum
stað, hjá Náttúrustofunni.
Forstöðumaðurinn hefur einnig
áhuga á að vinna meira að kynningu á
náttúrufari Reykjanesskagans. Það
telur hann mikilvægt að gera með því
að semja og gefa út kennsluefni og
koma á samstarfi við skólana á svæð-
inu. Þá telur hann kjörið að kynna
náttúru Íslands í Leifsstöð. Hug-
myndir væru uppi um að allar nátt-
úrustofur landsins sameinuðust um
það verkefni. Flestir erlendir ferða-
menn komi jú til landsins vegna nátt-
úru landsins, fyrst og fremst.
Aðeins tvö sveitarfélög standa að
rekstri Náttúrustofu Reykjaness,
það eru Sandgerðisbær og Grinda-
víkurbær. Sveinn segir að þessi tvö
sveitarfélög hafi margt fram að færa,
svo sem rannsóknarstofu og Fræða-
setur í Sandgerði og jarðfræðirann-
sóknir á vegum Hitaveitu Suðurnesja
í Svartsengi og rannsóknastöð Haf-
rannsóknastofnunar í Grindavík. Þá
megi ekki gleyma því að einn merk-
asti náttúrufræðingur landsins,
Bjarni Sæmundsson, hafi verið
Grindvíkingur. Hann telur þó væri
æskilegt að fá fleiri sveitarfélög á
svæðinu til liðs við Náttúrustofuna,
það myndi tryggja betur grundvöll
hennar.
Sveinn Kári er eini vísindamaður-
inn hjá Náttúrustofunni og með hon-
um vinnur ritari í hlutastarfi. Hann
vonast til að með fleiri rannsóknar-
verkefnum verði hægt að ráða fleiri
starfsmenn. Hann segist njóta nábýl-
isins við Fræðasetrið og rannsókna-
stöð botndýra í Sandgerði en vísinda-
menn frá Háskóla Íslands,
Náttúrufræðistofnun og Hafrann-
sóknastofnun standa að rannsókna-
stöðinni.
Eðli málsins samkvæmt er starf-
semi Náttúrustofunnar mjög háð
samstarfi við aðrar stofnanir og fyr-
irtæki. Sveinn horfir mjög til sam-
starfs við öflug fyrirtæki sem eru á
Suðurnesjum. Nefnir hann að hug-
myndir hafi komið upp um að setja á
stofn nokkurs konar eldfjallagarð á
Reykjanesi í samvinnu við Hitaveitu
Suðurnesja. Á svæðinu séu allar
gerðir eldfjalla og væri tilvalið að
gera þau aðgengilegri fyrir fólk. Það
mætti gera með því að setja upp
ferðaskipulag. Stígar yrðu lagðir og
staðirnir merktir með góðum upplýs-
ingaskiltum, meðal annars um það
hversu mikilvæg eldvirkin sé fyrir
svæðið og til að viðhalda orkuauðlind-
um þess.
Náttúrustofa Reykjaness vinnur að fjölda rannsóknarverkefna
Flytja inn írskan þorsk
í rannsóknarskyni
Sandgerði
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Sveinn Kári Valdimarsson, forstöðumaður Náttúrustofu Reykjaness.
Morgunblaðið/Reynir Sveinsson
SVEINN Kári Valdimarsson
er 35 ára gamall Selfyssingur.
Hann er líffræðingur frá Há-
skóla Íslands og lauk dokt-
orsprófi í dýrafræði, með
áherslu á atferli fiska, frá há-
skólanum í Glasgow í Skot-
landi.
Að loknu líffræðinámi við
HÍ starfaði Sveinn Kári meðal
annars á Hólum í Hjaltadal við
rannsóknir á bleikju. Eftir
doktorsnámið bjó hann í Glas-
gow og stundaði rannsóknir,
ekki síst á áhrifum eldis á at-
ferli lax. Hann tók við starfi
forstöðumanns Náttúrustofu
Reykjaness í Sandgerði á síð-
asta ári, fyrst í hlutastarfi en í
fullu starfi frá 1. september.
Kona Sveins Kára er Valer-
ie Maier og eiga þau tvö börn.
Doktor í at-
ferli fiska
SUÐURNESJAMENN eru hvattir
til aukinnar samvinnu til eflingar at-
vinnulífs á svæðinu, segir í ályktun
sem samþykkt var á opnum fundi
Sandgerðislistans um atvinnumál.
Fjölmenni var á opnum fundi sem
Sandgerðislistinn hélt í veitingahús-
inu Vitanum um atvinnumál síðast-
liðið fimmtudagskvöld. Samkvæmt
upplýsingum Ólafs Þórs Ólafssonar
fundarstjóra voru um 80 gestir á
fundinum.
Í ályktun var hvatt til aukinnar
samvinnu Suðurnesjamanna til efl-
ingar atvinnulífs á svæðinu. „Þing-
menn, sveitarstjórnir, fyrirtæki og
hagmunasamtök þurfa að taka hönd-
um saman til að nýta þau sóknarfæri
sem bjóðast á Suðurnesjum. Sókn-
arfærin er m.a. að finna í sjávarút-
vegi, ferðaþjónustu og orkuiðnaði.
Þá eru tækifærin sem fylgja nálægð
við alþjóðlegan flugvöll og batnandi
samgöngum nær óteljandi. Þessi
sóknarfæri þarf að nýta!“
Hvatt til samstöðu
í atvinnumálum
Sandgerði
LÖGREGLAN í Keflavík kom í veg
fyrir það að hópur manna færi að aka
á torfærubifhjólum á Reykjanesi.
Skömmu eftir hádegi á laugardag
höfðu lögreglumenn afskipti af rúm-
lega tíu mönnum sem hugðust fara í
Sandvík og aka þar um á torfærubif-
hjólum. Mönnunum var bent á að
akstur utan vega væri óheimill sem
og akstur á óskráðum og númers-
lausum ökutækjum. Mennirnir
sinntu ábendingu lögreglunnar.
Komu í veg fyrir
torfæruakstur
Sandvík
♦ ♦ ♦