Morgunblaðið - 23.02.2003, Blaðsíða 11

   

   
   

   





 


    













  ! " #
Áhugi á Arcadia kviknar
Íslensku fjárfestarnir ræddu við RBS og Ís-
landsbanka í byrjun mars um lán til kaupa á
helmingshlut í TopShop og að sögn Jóns Ás-
geirs voru þær viðræður vel á veg komnar þeg-
ar hið óvænta gerist; hryðjuverkin í Bandaríkj-
unum 11. september 2001. Í kjölfarið fylgdu
erfiðar aðstæður á fjármálamarkaði og stefndu
viðræðurnar í hnút.
Í sama mánuði, þ.e. í september, tók Íslands-
banki ákvörðun um að koma ekki að fjármögn-
uninni meðal annars vegna þess að afkoma
Baugs á fyrstu sex mánuðum ársins var ekki
eins góð og vonir höfðu staðið til.
Í október ræddi Baugur óformlega við RBS
og Deutsche Bank um fjármögnum á að kaupa
Arcadia eins og það lagði sig. Ástæðan var ein-
faldlega sú að verð hlutabréfa í Arcadia hafði
lækkað það mikið að sú fjárfesting væri litlu
meiri heldur en að kaupa helmingshlut í Top-
Shop á sínum tíma. Auk þess sem það féll betur
að hugmyndum Stuart Rose sem réð miklu um
hvernig stjórn Arcadia tæki á málinu.
Ásamt því að ræða við bankana tvo um fjár-
mögnun á kaupunum hafði Baugur einnig sam-
band við norska banka í gegnum Reitan
Gruppen um fjármögnun. Bankarnir tóku vel í
þessa málaleitan en vildu flýta sér hægt í þess-
um málum. Ekki síst í ljósi þess að mikil óvissa
ríkti í viðskiptalífinu í kjölfar hryðjuverkanna
11. september. Jafnframt þótti ekki fýsilegur
kostur að lána aðila stórfé sem enginn á bresk-
um markaði þekkti. Því þrátt fyrir stærð
Baugs á íslenskum verslunarmarkaði var fé-
lagið óþekkt á þeim breska á þessum tíma.
Of áhættusamt að mati bankanna
Erlendu bankarnir kröfðust þess að Baugur
skilaði inn ítarlegri áreiðanleikakönnun og
kostaði sú könnun Baug fleiri hundruð millj-
ónir. Auk þess töldu erlendu bankarnir nauð-
synlegt að íslenskir bankar kæmu að fjár-
mögnuninni þar sem þeir vildu ekki sjálfir taka
þátt í áhættumestu fjármögnuninni. Þeir ís-
lensku aðilar sem rætt var við voru Íslands-
banki, Kaupþing, Straumur, Búnaðarbankinn
og Landsbankinn. Í fyrstu tóku íslensku fjár-
málafyrirtækin ekki illa í þá málaleitan en Ís-
landsbanki ákvað fljótlega að taka ekki þátt
enda um mjög áhættusama fjárfestingu að
ræða sem fólst í að setja áhættufjármagn (e.
venture capital) inn í samninginn án möguleika
á skuldbreytingu í hlutafé ef illa færi og ekki
þótti staða Baugs á Íslandi gefa tilefni til að
veita fyrirtækinu frekari lán. Bæði Búnaðar-
bankinn og Landsbankinn tóku ákvörðun í
kringum áramótin 2001/2002 um að taka ekki
þátt í fjármögnuninni þar sem þeir komust að
sömu niðurstöðu og Íslandsbanki; að um of
áhættusama fjárfestingu væri að ræða. Þá var
bönkunum ekki boðin aðild að áhættuminna
sambankaláni.
Myndbréf sent á vitlaust númer
Þrátt fyrir að formlegar viðræður milli
Arcadia og Baugs hefðu staðið yfir í talsverðan
tíma voru þær ekki gerðar opinberar fyrr en
25. október 2001 þegar tilkynningar eru send-
ar til kauphallanna á Íslandi og í London um að
Baugur eigi í viðræðum um kaup á öllum úti-
standandi bréfum í Arcadia. Ástæðan fyrir því
að tilkynnt var um viðræðurnar á þessum tíma-
punkti var sú að fyrir misskilning hafði mynd-
bréf, sem viðskiptabanki Arcadia ætlaði að
senda ráðgjöfum félagsins, verið sent á vitlaust
númer. Viðtakandinn hafði samband við
breska dagblaðið The Daily Mail um að til
stæði yfirtaka á Arcadia. Þótti viðræðuaðilum
sýnt að ekki yrði hjá því komist að tilkynna um
viðræðurnar í stað þess að upplýst yrði um þær
í breskum fjölmiðlum. Arcadia og Baugur
hefðu getað talist brotleg gagnvart upplýs-
ingaskyldu skráðra félaga á markaði og um-
fjöllun fjölmiðla hefði því getað valdið vand-
ræðum.
Þann sama dag er afkoma Arcadia fyrir liðið
fjárhagsár kynnt en heildartap félagsins nam
66 milljónum punda, sem svarar til 8.250 millj-
óna íslenskra króna.
Nokkru áður hafði verið gengið frá samkomu-
lagi við fyrrum framkvæmdastjóra hjá Arcadia
um sölu á verslununum Racing Green, Hawks-
head, Warehouse og Principles. Að sögn Stuart
Rose var tilgangurinn með sölunni að gera Ar-
cadia kleift að einbeita sér að sex kjarnavöru-
merkjum: Dorothy Perkins, TopShop, Miss Sel-
fridge, Burton, Evans og Wallis. En velta
félagsins hafði dregist mjög saman og í kjölfar
mikillar endurskipulagningar var um 400 versl-
unum lokað og 11% af starfsliðinu sagt upp.
Hinn 29. október sendi Baugur frá sér til-
kynningu til Kauphallar Íslands, þá Verðbréfa-
þings Íslands, um að félagið hefði gert kynn-
ingartilboð í Arcadia, sem meðal annars var
háð stuðningi stjórnar Arcadia, áreiðanleika-
könnun og fjármögnun, á verðbilinu 280 pens
til 300 pens fyrir hvern hlut í Arcadia. Tilboðið
var 28 til 37 prósentum hærra en lokaverð
Arcadia 24. október 2001, daginn áður en
Arcadia sendi frá sér fréttatilkynningu um
áhuga Baugs á kaupunum, en þá var verðið
218,75 pens á hvern hlut.
Tilkynning Arcadia og Baugs um viðræður
vakti mikla athygli í Bretlandi og virtist breski
fjármálamarkaðurinn hafa litla trú á að Baug-
ur hefði fjárhagslegt bolmagn til yfirtöku
Arcadia, samkvæmt frásögnum breskra fjöl-
miðla um málið.
Jafnframt voru skiptar skoðanir á breskum
markaði um hvort verðið sem Baugur var
tilbúinn að greiða fyrir hlutabréfin, 280–300
pens, væri nægilega hátt. Til að mynda hafði
dagblaðið Guardian eftir Richard Ratner, sér-
fræðingi hjá Seymour Pierce, að hann teldi 330
pens réttara verð fyrir bréfin. Hann viður-
kenndi samt sem áður að 300 pensa tilboð gæti
verið aðlaðandi fyrir fjárþurfi stofnanafjár-
festa. Í dálkinum Lex í Financial Times var
fjallað um hugsanlega yfirtöku Baugs á Arcad-
ia. Þar kom fram að óvíst væri hvort Baugur
gæti fjármagnað kaupin á Arcadia. Lex fjallaði
einnig um hvort verðið væri rétt.
Eftir þetta varð ekki aftur snúið og nú fyrir
opnum tjöldum. Bæði fjölmiðlar og starfsfólk
Arcadia fylgdist grannt með viðræðunum og
eru aðilar málsins sammála um að það hafi ekki
hjálpað til við að ná niðurstöðu. En það var
ekki það eina. Bæði íslensku bankarnir sem og
þeir erlendu voru tregir í taumi og gekk illa að
sannfæra þá um ágæti viðskiptanna. Þegar ís-
lensku bankarnir höfðu gefið afsvar var orðið
nokkuð ljóst að ekki tækist að ljúka samningn-
um. Erlendu bankarnir drógu að gefa endan-
legt svar og virtust ekki vera reiðubúnir til að
leggja í jafnáhættumikla fjárfestingu eins og
óskað var eftir að íslensku bankarnir gerðu og
Baugur hafði ekki fjárhagslegt bolmagn til
þess að standa að kaupunum án stuðnings ís-
lensku bankanna.
Sala fasteigna liður í fjármögnun
Þrátt fyrir að íslensku bankarnir væru búnir
að hafna því að taka þátt í fjármögnuninni var
Kaupþing enn þátttakandi í viðræðunum um
kaup á Arcadia. Á fundi sem fulltrúar Baugs og
Kaupþings áttu með RBS teiknuðu þeir meðal
annars upp hugmynd að kaupunum. Þar var
miðað við að kaupa Arcadia á 300 pens á hlut.
Til að fjármagna kaupin átti að selja fasteignir
Arcadia við Oxford-stræti í London, auk sölu á
öðrum eigum í eigu Arcadia og síðan myndu
RBS, Deutsche Bank og Kaupþing lána það
sem upp á vantaði.
Töldu íslensku aðilarnir að raunhæft væri að
þetta gengi upp en í lok janúar var stjórn
Arcadia orðin þreytt á því hvað samningar
gengu hægt því sagan hefur sýnt að því lengri
tíma sem samningar af þessu tagi taka því
minni líkur eru á að af þeim verði.
Rætt við Ortega og Green
Baugur, ásamt Kaupþingi, vildi þó ekki gef-
ast upp og reyndi allt hvað af tók að kaupa
Arcadia. Meðal annars var rætt við Amancio
Ortega, stofnanda tískuvörukeðjunnar Zöru,
um að taka þátt í viðskiptunum en Ortega
ákvað að taka ekki þátt. Ortega vissi sem var
að breski verslunarmarkaðurinn er viðkvæm-
ur og það borgaði sig ekki að styggja menn
þar. En rætt var við fleiri aðila og meðal þeirra
var Philip Green sem síðar átti eftir að koma
mikið við sögu.
Philip Green keypti í maí 2000 bresku versl-
unarkeðjuna British Home Stores, bhs, af
Storehouse Group og þegar Jón Ásgeir setti
sig í samband við hann í byrjun árs 2002 um að
taka þátt í kaupunum á Arcadia með Baugi
ákvað Green að taka ekki þátt í kaupunum. Í
fyrsta lagi taldi hann að áherslur félagsins
væru of dreifðar vegna þeirra fjölmörgu vöru-
merkja sem væru innan vébanda Arcadia.
Ólíkt bhs þar sem áherslan væri á eitt vöru-
merki. Jafnframt væru viðræður búnar að taka
allt of langan tíma og lítil von um að þær
myndu skila árangri.
Aðspurður segir Philip Green að það hefði
engu breytt þótt Jón Ásgeir hefði rætt við
hann þremur til fjórum mánuðum fyrr; hann
hefði einfaldlega ekki haft áhuga á Arcadia á
þessum tíma.
Varð honum ekki bifað þrátt fyrir að Jón Ás-
geir hafi bent honum á að nú væri kauptæki-
færi, það er áður en sex mánaða uppgjör yrði
birt. Jón Ásgeir vissi að allt benti til þess að
það uppgjör yrði mjög gott fyrir Arcadia þar
sem salan hafði aukist og hagræðingaraðgerðir
að skila sér. Þetta hefði væntanlega þau áhrif
að verð hlutabréfa í félaginu myndi fara upp.
Taldi Jón Ásgeir að þeir gætu fengið félagið
fyrir mun lægri fjárhæð á þessum tímapunkti
en að nokkrum vikum liðnum eða fyrir 350
pens á hlut sem var nokkuð hærra en tilboð
Baugs hljóðaði upp á í byrjun.
Tæplega ársþreifingum lokið
En eins og áður sagði var þolinmæði stjórn-
enda Arcadia á þrotum í lok janúar og sleit hún
viðræðunum 1. febrúar 2002 á þeirri forsendu
að Baugur hefði ekki bolmagn til þess að kaupa
félagið.
Tæplega ársþreifingum, þar af rúmlega
þriggja mánaða viðræðum fyrir opnum tjöld-
um, var lokið án þess að samningar næðust.
Talsvert ber á milli um hversu Baugur var
nálægt því að fjármagna kaupin. Jón Ásgeir
sagði í samtali við Morgunblaðið, eftir að við-
ræðum var lokið, að fjármögnun tilboðsins hafi
verið vel á veg komin en stjórn Arcadia hafi
ekki fundist hlutirnir ganga nógu hratt fyrir
Morgunblaðið/Sverrir

   

   
   

   


     !"  #$













$! % ! " #


MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2003 11