Morgunblaðið - 29.11.2003, Page 34

LISTIR
34 LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HUGTAKIÐ ung-
lingur er tiltölulega
ungt hugtak og er ung-
lingamenning með öllu
tilheyrandi sífellt að
verða fyrirferðameiri.
Unglingar hlusta á sér-
staka tónlist, klæðast
sérstökum fötum og eru
hrifnari af sumum bíó-
myndum en öðrum.
Þeir eru sem sagt orðn-
ir neytendur. Þetta hafa
auglýsendur uppgötvað
og hafa því farið að
beina spjótum sínum að
ungu fólki í meira mæli en áður, með
skýr skilaboð um hvernig eigi að vera
og hvað á að kaupa. Því hefur líklega
aldrei verið jafnflókið að vera ung-
lingur og einmitt í dag. Það er
kannski ekkert skrýtið að sjálfs-
myndin, jafnbrothætt og hún oft er á
þessum árum, týnist í öllu þessu
skilaboðaflóði. Í bókinni Hvað er mál-
ið er leitast við að gefa upplýsingar og
svör um margt sem brennur á ung-
lingum í dag.
Bókinni er skipt í 8 hluta: Hver ert
þú?, Fjölskyldan, Útlit, líkami, fegurð
og tíska, Að vera saman, Kynþroski
og kynlíf, Kynferðisofbeldi, Heilsan
og Skóli og framtíð. Hverjum hluta er
skipt niður í kafla svo auðvelt er að
fletta upp í bókinni og í enda hvers
kafla er vísað á hvar frekari upplýs-
ingar um hvert mál er að finna. Hver
opna er ein lífleg heild og helst að of
margt sláist um athyglina á hverri
síðu. Hver hluti bókarinnar hefur
sinn lit og myndskreytingar oft á tíð-
um skemmtilega skrýtnar. Höfundar
eru ekki feimnir við að feitletra
stórum stöfum það sem þeir vilja
leggja áherslu á og myndskreytingar
ríma skemmtilega við efnistökin
hverju sinni.
Textinn er hispurs-
laus og algerlega laus
við tepruskap, enda-
þarmsop er t.d. útskýrt
sem ,,Krumpað op á
rassinum“ (bls 118).
Ritstíllinn er líkur eðli-
legu talmáli og talað er
til lesanda sem jafn-
ingja. Höfundar setja
sig aldrei í neinar stell-
ingar og textinn því sér-
lega læsilegur. Stund-
um er gert góðlátlegt
grín að mögulegum
áhyggjum lesandans og
bent á skoplegu hliðar
málsins, án þess þó að gera nokkurn
tímann lítið úr áhyggjum lesanda.
Húmorinn er sjaldan langt undan
jafnt í texta sem myndskreytingum.
Fjölmargar skemmtilegar og áhuga-
rverðar tilvitnanir eru í bókinni, t.d.
vitnað í Britney Spears, Pink Floyd,
Simma á Popp Tíví, Andreu Róberts
og fjölmarga aðra. Oft er einnig vitn-
að í Barnasáttmála Sameinuðu þjóð-
anna um réttindi barna og unglinga.
Það eru aðeins örfá atriði sem hægt
er að fetta fingur út í. Þó að hlutar séu
skrifaðir sérstaklega fyrir stráka og
aðrir sérstaklega fyrir stelpur, virðist
á köflum sem bókin sé skrifuð frekar
með kvenkyns lesanda í huga. Sem
dæmi má taka kaflann um líkamslög-
un, þar sem eru sýndar myndir af al-
gengu vaxtarlagi kvenna og dæmi
nefnd um frægar konur með hvert
vaxtarlag, en aðeins örfáum orðum
eytt í hvort ákveðið vaxtarlag sé al-
gengt meðal karla eða ekki. Í kafl-
anum Heilsan er ítarleg umfjöllun um
sjúkdómana anorexíu og búlemíu en
ef til vill hefði sú umfjöllun betur átt
heima í kaflanum Algengar geðrask-
anir, enda anorexía og búlemía geð-
rænir sjúkdómar þótt þeir hafi vissu-
lega áhrif á heilsuna. Í köflunum
Áfengi og Fíkniefni er hvergi minnst
einu orði á landa, en þar hefðu upp-
lýsingar um landa vissulega átt
heima.
Læsilegur texti, skemmtileg upp-
setning og myndskreytingar hjálpast
að við að gera bókina sérlega að-
gengilega og skemmtilega. Bók sem
leitast við að svara spurningum getur
að sjálfsögðu aldrei verið tæmandi.
En eins og höfundar segja í inngang-
inum; ,,Ef þú, fjölskylda þín eða vinur
á í einhverjum erfiðleikum getur þú
kannski fundið svörin hér. Ef ekki
finnur þú örugglega hvar leita má
svara.“
Spurningum svarað
BÆKUR
Fræðsla
Berglind Sigmarsdóttir og Sigríður Birna
Valsdóttir
JPV Útgáfa. 203 bls. Myndskreytingar og
umbrot Þórarinn Leifsson, ljósmyndir eft-
ir Thorsten Henn.
HVAÐ ER MÁLIÐ?
Hildur Knútsdóttir
Hildur Knúts-
dóttur er 19 ára
nemi í Mennta-
skólanum við
Hamrahlíð. Hún
stefnir að því að
ljúka stúdents-
prófi í vor. Auk
menntaskóla-
námsins hefur
Hildur lagt
stund á spænskunám en aðal-
áhugamál hennar er lestur góðra
bóka. „Það skemmtilegasta sem
ég geri er að lesa og ég eyði
mestum frítíma mínum í það. Ég
stefni á það að læra bókmennta-
fræði, rússnesku og spænsku í
framtíðinni.“
Hildur Knútsdóttir
ÞÓRARINN Óskar
Þórarinsson, Aggi,
ljósmyndari opnar
sýningu á verkum sín-
um í Listasafni ASÍ kl.
14 í dag, laugardag.
Heiti sýningarinnar er
„Þórarinn Óskar og
hyski hans“.
Stærstur hluti verk-
anna er svart-hvítar
ljósmyndir sem hann
hefur tekið af því nán-
asta í kringum sig,
eins konar fjöl-
skyldualbúm sem
spannar tímabilið frá
1976 og til dagsins í
dag.
Þórarinn segir að
sér leiðist uppstilltar myndir, hann
vilji frekar taka myndir úr laun-
sátri þegar viðfangsefnið viti ekki
af. Hann hefur gaman af fólki og
lítur á myndirnar
sem sögur af því.
Þórarinn sýnir einnig
litljósmyndir, lands-
lagsmyndir frá
Grand Canyon í
Bandaríkjunum.
Þórarinn Óskar er
sjálfmenntaður ljós-
myndari. Hann ólst
upp í braggahverfi í
Reykjavík þar sem
hann byrjaði ljós-
myndaraferil sinn
ungur að árum. Þór-
arinn starfaði um
árabil sem ljósmynd-
ari hjá mánaðarblaði
einu í Árósum í Dan-
mörku.
Sýningin stendur til 14. desem-
ber. Opið er alla daga, nema
mánudaga, kl. 13–17.
Aðgangur er ókeypis.
Ein ljósmyndanna á
sýningu Agga.
Skotið úr launsátri
MYNDLISTARMAÐURINN og
leikkonan úr kvikmyndinni Salt,
Melkorka Þ. Huldudóttir, opnar
sýninguna „Myrkraverk“ í Kling
& Bang gallerí Laugavegi 23. kl.
16 í dag, laugardag. Sýningin
samanstendur af síendurtekinni
söfnunaráráttu er hefur verið
fönguð í krukkur sem enda í
kjallara upp á annarri hæð Kling
& Bang. Í þessum myrkraverkum
finnst flugan í huganum sem hef-
ur blæti fyrir að sitja í kjallara
náungans og komast inn í vel
falda afkima hans.
Sýningin stendur til og með 14.
desember. Opið fimmtudaga til
sunnudaga kl. 14-18.
Morgunblaðið/Kristinn
Myndlistar- og leikkonan Melkorka
Huldudóttir í vinnustofu sinni.
Söfnunarárátta
fönguð í krukku
Dokaðu við
nefnist ný
geislaplata með
tónlist úr sam-
nefndri ung-
lingaóperu eftir
Kjartan Ólafs-
son og Mes-
síönu Tómasdóttur. Í óperunni er
fjölbreytt tónlist frá ýmsum tíma-
skeiðum unglinga. Má þar nefna
lög með skírskotunum til bítlatím-
ans, íslensk einsöngslög, raf-
tónlist, klassíska tónlist, nútíma-
tónlist o.fl. Ljóðin eru eftir Pétur
Gunnarsson, Þorstein frá Hamri og
Theodóru Thoroddsen.
Námsgagnastofnun hefur látið
gera heimasíðu til tónlistarkennslu
á Netinu með efninu úr sýningunni.
Þar er að finna tónlistina úr óp-
erunni bæði á nótnaformi og sem
hljóðskrár með og án söngs.
Þar er einnig að finna ljóðin úr
óperunni ásamt myndefni Messíönu
Tómasdóttur sem notað er í sýning-
unni.
Slóðin á heimasíðunni er http://
www.nams.is/dokadu_vid/
index.htm.
Útgefandi er ErkiTónlist sf. og
Smekkleysa dreifir.
Ópera
Á AÐVENTUTÓNLEIKUM í Reyk-
holtskirkju kl. 20 á morgun, sunnu-
dag, koma fram Diddú og dreng-
irnir. Þau eru Sigrún
Hjálmtýsdóttir sópransöngkona og
hljóðfæraleikararnir Kjartan Ósk-
arsson og Sigurður I. Snorrason,
klarinettur, Emil Friðfinnsson og
Þorkell Jóelsson horn, Brjánn Inga-
son og Björn Árnason, fagott.
Tónleikarnir eru á vegum Tón-
listarfélags Borgarfjarðar.
Diddú og drengirnir í Reykholti
EGILL Sæbjörnsson opnar sýn-
inguna „Í garðinum“ í Galleríi
Hlemmi kl. 17 í dag, laugardag. Þar
mun hann sýna myndbands- og tón-
verk auk ljósmynda og teikninga sem
ekki hafa verið sýndar áður. Aðal-
verkið á sýningunni nefnist „We are
flowers“ eða Við erum blóm, og er bú-
ið til úr teikningum og tónlist sem sett
eru saman í myndbandsverk sem
myndar heim mótsagna þar sem feg-
urð og „brútalismi“ takast á.
Á sýningunni eru einnig teikningar
úr verki sem nefnist „Aldan“. Teikn-
ingarnar eru að sögn Egils upphaf-
lega vinnuteikningar fyrir tónlistar-
myndband en eru hugsaðar sem
sjálfstætt verk þar sem myndbandið
varð aldrei til. Á sýningunni eru þar
að auki fimm ljósmyndir úr verkinu
„1, 3, blár og ellefu“ sem er hugsað
bæði sem ljósmyndaverk og hreyfi-
mynd (animation). Egill, sem er einn
borgarlistamanna Reykjavíkur 2004,
er búsettur í Berlín en hefur tekið
drjúgan þátt í listalífi Reykjavíkur
síðustu ár.
Gallerí Hlemmur er opið fimmtu-
daga til sunnudaga frá 14–18.
Aðgangur er ókeypis.
Teikning
og tónlist á
Hlemmi
THE Chinese European Art Center of Xiamen
University hefur gefið út átta bækur um evrópska
listamenn. Þar af eru bækur sem fjalla um ís-
lensku listmennina Sigurð Guðmundsson og Rúrí.
Bækurnar eru á kínversku og ensku og fjalla um
líf þeirra og verk.
Magnús Bjarnason sendifulltrúi var viðstaddur
þegar bækurnar komu út á dögunum en jafnframt
var opnuð sýning á verkum Sigurðar og Rúríar.
Töluvert var fjallað um þennan viðburð í fjölmiðl-
um en svo virðist sem aukinn áhugi sé á evrópskri
nútímalist í Kína. Ineke Guðmundsson, eiginkona
Siguðar, stofnaði listastofnunina árið 1999 í sam-
starfi við Háskólann í Xiamen. Frá þeim tíma hef-
ur stofnunin unnið að því að kynna nútímalist frá
Evrópu í Suður-Kína. Á næstu mánuðum munu
fjölmargir skúlptúrar rísa í Xiamen borg, þar á
meðal verk eftir Kristján Guðmundsson, sem
verður afhjúpað 20. desember nk.
Utanríkisráðuneytið og menntamálaráðuneytið
studdu fjárhagslega útgáfurnar um Sigurð og
Rúrí en sendiráðið í Peking hefur starfað með
Xiamen háskólanum og The Chinese European
Art Center að ýmsum verkefnum undanfarið.
Bókunum verður dreift í gegnum bókabúðir í
Kína.
Íslenskir listamenn í kínverskum bókum
Listaverkabækurnar um Sigurð og Rúrí.
Lífsspeki ber
undirtitilinn: Um
lífið, tilveruna og
manninn og það
sem gerir lífið
þess virði að því
sé lifað. Bókin
hefur að geyma
ýmsan vísdóm
kvenna og karla,
dæmisögur og
speki.
Kaflaheiti eru um 50 talsins og
spanna allt frá lífsháska og synd-
inni til lífsánægju og vináttu.
Útgefandi er Bókaútgáfan Hólar.
Bókin er 72 bls., prentuð í
Ásprenti.
Verð: 1.980 kr.
Handbók