Morgunblaðið - 31.01.2004, Blaðsíða 46

MINNINGAR
46 LAUGARDAGUR 31. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólafur Gíslasonfæddist í Lamb-
haga á Rangárvöll-
um 10. maí 1919.
Hann andaðist á Heil-
brigðisstofnun Suð-
urlands á Selfossi 22.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Gísli Nikulásson, f.
26. febrúar 1879, d.
12. febrúar 1957, og
Ingileif Böðvarsdótt-
ir, f. 12. júlí 1879, d.
27. október 1923. Al-
systkini Ólafs eru
Nikulás, Guðrún
Helga og Böðvar. Seinni kona
Gísla var Valgerður Sigurþórs-
dóttir, f. 25. júlí 1895, d. 18. mars
1989. Þeirra dætur eru Ingileif,
sem er látin og Sigríður Þóra.
Ólafur giftist 10. maí 1951 Sig-
ríði Vilmundardóttur, f. 2. nóvem-
ber 1924. Foreldrar hennar voru
Vilmundur Árnason og Guðrún
Jónsdóttir, Löndum, Grindavík.
Börn Ólafs og Sigríður eru: a)
Rúnar, f. 5. desember 1951, maki
Helga Sigurðardóttir, f. 1. apríl
1951. Börn þeirra eru drengur, f.
24. janúar 1974, d. 27. janúar
1974, Ólafur, f. 1978, Árni, f. 1987
og María, f. 1992. b) Þórunn Svala,
f. 3. maí 1953, maki
Svavar Valur Jó-
hannesson, f. 15.
október 1961. Synir
þeirra eru Sindri, f.
6. janúar 1993, d.
sama dag og Styrm-
ir, f. 1994. c) Guðrún
Bára, f. 7. ágúst
1955, maki Árni
Snævar Magnússon,
f. 27. janúar 1951.
Dóttir þeirra er Haf-
rún Gróa, f. 1980.
Dóttir Sigríðar og
uppeldisdóttir Ólafs
er Elsie Júníusdótt-
ir, f. 5. ágúst 1945, maki Runólfur
Haraldsson, f. 26. október 1941.
Dætur þeirra eru Sigríður, f.
1966, Valgerður Lára, f. 1969 og
Ólafía Ósk, f. 1975. Barnabarna-
börnin eru 10.
Í kringum tvítugt fór Ólafur á
vertíð til Vestmannaeyja og gerð-
ist svo togarasjómaður. 1951
gerðist hann ráðsmaður á Geld-
ingalæk á Rangárvöllum. 1953
byggðu þau hjónin nýbýlið Hjarð-
arbrekku og bjuggu þar til ársins
1999, er þau fluttu á Selfoss.
Útför Ólafs fer fram frá Odda-
kirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
Kæri pabbi.
Nú þegar þú hefur lokið lífsgöngu
þinni, er söknuðurinn sár en sorgin
minni, því ég veit að þú þráðir að fara
svona. Þú vildir ekki liggja lengi
veikur og ósjálfbjarga á sjúkrahúsi
og láta annast þig, en ég sakna þín
samt svo sárt. Hvað allt verður öðru-
vísi en áður. Að koma í Grenigrund-
ina og þú ert ekki þar. Aðeins
mamma, þið sem voruð alltaf bæði til
staðar, nema þegar mamma fór í búð
eða þegar þú varst úti í hesthúsi að
sinna hestunum þínum og eftir að
heilsan þín bilaði þegar þú fórst í
þína daglegu göngutúra, annars voru
þið mamma alltaf saman.
Þú lifðir lífi bóndans upp úr miðri
síðustu öld, þar sem lífið var vinnan
og vinnan var lífið. Aldrei fannst mér
þú samt vera þræll stritsins, heldur
naust þú starfsins sem tengdist
áhugamálinu þínu. Því hestarnir og
náttúran voru þitt líf og yndi og fjall-
ferðirnar þín frí þrátt fyrir að erfiðar
væru. Það var ekki farið til að leika
sér heldur voru þetta ferðir vor og
haust þar sem ærnar voru reknar á
fjall á vorin og svo smalað heim á
haustin, Og hvað var svo betra á fal-
legu sumarkvöldi en að taka hnakk
sinn og hest og ríða út í fallegu sum-
arnóttina. En þó lífið í sveitinni virt-
ist stundum vera tómt strit þá er
samt ekki svo. Það var oft gaman
þegar við sátum öll saman inni á
kvöldin og mamma prjónaði, við
systkinin vorum eitthvað að sýsla og
þú last fyrir okkur ljóð eða einhverja
frásögn. Svo uxum við systkinin úr
grasi og alvara lífsins tók við. Ég
varð ein eftir hjá ykkur mömmu og
annaðist búið með ykkur. Þegar ég
gifti mig þá kom aldrei annað til
greina en að við maðurinn minn fær-
um að búa með ykkur. Fyrst inni á
heimilinu ykkar mömmu, svo byggð-
um við okkur hús í túnfætinum hjá
ykkur. Og heima hjá ykkur bjuggum
við þegar litli sólargeislinn okkar hún
Hafrún fæddist. Svo liðu árin, við
Árni hættum búskapnum með ykkur
mömmu og þið mamma bjugguð
áfram með kindurnar. Ég fór að
vinna utan heimilisins líka eins og
Árni gerði öll okkar búskaparár, þá
var gott að eiga ykkur mömmu að í
næsta húsi. Öruggt athvarf fyrir
Hafrúnu ef hún var heima og svo
vildir þú alltaf að ég kæmi heim í mat
til ykkar í hádeginu svo ég borðaði
eitthvað og þegar mamma var veik
þá gast þú bara eldað sjálfur. Svona
gæti ég tínt til endalaust, þú varst
frábær faðir og fullkominn afi, sem
sást best á því að þegar þú ætlaðir að
flytja úr sveitinni þá gast þú ekki
hugsað þér að skilja mig, Árna og
Hafrúnu eftir og fór svo að við fórum
fyrst í húsið ykkar mömmu á Sel-
fossi. Síðan þegar við Árni vorum bú-
in að kaupa okkur hús þá fluttuð þið
mamma hingað líka. Á Selfoss fluttir
þú hestana þína með þér og naust þú
þess að geta verið að snúast í kring-
um þá á meðan heilsa leyfði, en vorið
2002 varst þú svo mikið veikur og
varst rúmliggjandi allt sumarið og
eftir það gast þú ekki lengur annast
hestana þína og var það erfitt fyrir
þig sem alltaf þurftir að hafa eitthvað
fyrir stafni.
Svo þegar haustaði 2003 þá haust-
aði líka hjá þér. Við sáum hvert
stefndi. Þó dagarnir væru misjafnir
þá leið þér aldrei vel. Þú barst þig vel
en ferðirnar á heilsugæsluna urðu
þéttari og innlagnir á sjúkrahúsin
voru nokkrar en þú bugaðist aldrei,
við sáum að þú þjáðist en þú vildir
ekki viðurkenna það. Þér leið bara
ekki vel þó bráði af þér suma daga og
verður okkur alltaf minnistætt þegar
helgi síðustu jóla gekk í garð. Þér leið
svo vel og naust þú þín til fulls allt
kvöldið. Glettist við Hafrúnu eins og
áður en þú misstir heilsuna. En ekki
varði þetta nema þessa einu kvöld-
stund og 5. jan 2004 fórum við með
þér síðustu ferðina á sjúkrahús. Þú
varst svo þjáður en samt svo sterkur.
Elsku pabbi, takk fyrir allt sem þú
gerðir fyrir mig og mína og megi
góður guð styrkja mömmu og fjöl-
skylduna alla á þessum tímamótum.
Bára.
Elsku afi.
Nú þegar kveðjustundin er runnin
upp er margs að minnast. Þau urðu
ekki nema 19 árin sem ég þekkti þig
en mér finnst við hafa þekkst alla
ævi. Allt frá því að ég kom fyrst að
Hjarðarbrekku 11 ára gömul höfum
við átt ógleymanlegar stundir sam-
an.
Efst í huga mér núna eru allar sög-
urnar sem þú sagðir mér, útreiðar-
túrarnir, smalamennska með Trygg
eldri og yngri, heyskapur þar sem við
vorum tvö á vagninum að raða á færi-
bandið; það voru sannarlega sögu-
stundir.
Eitt sumarið fæddist alveg dásam-
legt folald í Hjarðarbrekku – það fal-
legasta sem ég hef séð. Einu sinni
sem oftar fórum við pabbi svo með
þér að skoða hrossin og þá gafstu
mér folaldið – hana Rauðhettu. Ég
sveif heim og brosti allan hringinn.
Ég var nú ekki gömul þegar ég
fékk að keyra Opelinn út á Bjössatún
– þú kenndir mér að keyra. Það var
þó ekki það eina sem ég lærði í sveit-
inni hjá þér. Njáluprófinu í FSU
hefði ég aldrei náð án þinnar aðstoð-
ar. Fróðleikur og heilræði alla daga
þannig varst þú – ég fer t.d. aldrei
hanskalaus á hestbak.
Það var alltaf gott að koma austur í
Hjarðarbrekku og síðar á Greni-
grundina til ykkar ömmu. Heimilis-
bragurinn var þægilegur, sumt
breyttist aldrei, reglulega heyrðist
kallað „Sigga, er til kaffi?“
Nú ert þú farinn en við höfum
minningarnar. Missir okkar allra er
mikill. Elsku amma, missir þinn er
mestur.
Ég votta fjölskyldunni allri samúð
mína og megi góðar minningar veita
okkur styrk í sorginni. Takk fyrir allt
sem þið amma gerðuð fyrir okkur
Hörð og alla á Hjarðarholtinu og það
að við höfum fengið að vera hluti af
fjölskyldunni ykkar.
Hrund Harðardóttir.
Elsku afi.
Ég á eftir að sakna þín svo mikið,
en minningarnar mínar um þig eru
margar. Frá því ég fæddist hef ég
búið í nánd við ykkur ömmu, verið
heimagangur hjá ykkur, og mér þótti
alltaf gaman og gott að vera hjá ykk-
ur. Ég var ekki nema vikugömul þeg-
ar þú passaðir mig fyrst svo mamma
kæmist í búð. Ég var varla farin að
tala þegar ég var farin að syngja með
þér. Og yfirleitt þegar við fórum eitt-
hvað saman þá sungum við og sung-
um, sérstaklega ef við vorum bara
tvö.
Þegar ég var fjögurra ára, mamma
og amma voru út í fjósi og við vorum
á leið inn saman. Það var orðið
ÓLAFUR
GÍSLASON
✝ GuðmundurÁmundason
bóndi að Ásum í
Gnúpverjahreppi var
fæddur að Sandlæk í
sömu sveit hinn 17.
september 1913.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnuninni á
Selfossi 23. janúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Halla
Lovísa Loftsdóttir
skáldkona, f. 12. júní
1886, og Ámundi
Guðmundsson bóndi
á Sandlæk, f. 6. maí
1886. Systkini Guðmundar voru
Sigríður Lilja, f. 1912; Guðrún,
tvíburasystir Guðmundar, f.
1913; Loftur, f. 1914, og Hjálmar,
f. 1916. Þau eru öll látin.
Guðmundur var eftirsóttur
verkmaður og vann margvísleg
störf til sjávar og sveita. Hann
varð búfræðingur frá Hvanneyri
vorið 1940.
Guðmundur kvæntist 24. maí
1947 Stefaníu Ágústsdóttur, f. 12.
nóvember 1924. Foreldrar henn-
ar voru hjónin í Ásum, Kristín
Stefánsdóttir og Ágúst Sveins-
son. Börn Stefaníu og Guðmund-
ar eru: 1) Ágúst, f. 30. apríl 1948,
kvæntur Vöku Haraldsdóttur.
Þeirra synir eru Stefán Már og
Haraldur. 2) Halla, f. 27. febrúar
1951, gift Viðari Gunngeirssyni.
Þeirra börn eru
Haukur Vatnar, Álf-
heiður og Guðmund-
ur Valur. 3) Stefán,
f. 21. maí 1956,
kvæntur Katrínu
Sigurðardóttur.
Þeirra synir eru
Viðar, Guðmundur
og Birgir. Börn
Stefáns af fyrra
hjónabandi eru
Halla Steinunn og
Hrafn. Sonur Katr-
ínar er Sigurður
Hallmar Magnússon.
4) Kristín, f. 10. maí
1961. Dóttir hennar og Sigmund-
ar G. Sigurjónssonar er Ingunn
Ásta. Sonur hennar og Valdimars
Ó. Jónassonar er Jónas Ingi.
Stefanía og Guðmundur
bjuggu allan sinn búskap að Ás-
um í Gnúpverjahreppi. Þau eiga
blómlegan hóp ungra afkomenda
sem nú sakna vinar í stað. Guð-
mundur hóf að syngja í Hrepp-
hólakirkju 17 ára gamall, og átti
farsælt starf í mörgum kórum; í
Hreppakórnum, Söngfélagi
Hreppamanna, Karlakór Reykja-
víkur og í kvartettinum Fjórir fé-
lagar en lengst í Söngfélagi
Stóra-Núpskirkju í meira en
hálfa öld.
Útför Guðmundar fer fram frá
Stóra-Núpskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Það var um haustið 1976 að við
Halla fluttum austur að Ásum. Ætl-
uðum við að vera í vinnumennsku
hjá foreldrum hennar, Stefaníu og
Guðmundi, þann veturinn, meðan
við værum að átta okkur á framtíð-
inni.
Ég hafði nýlokið háskólanámi og
Halla starfað í sínu fagi í nokkur ár.
Ekki var menntun okkar í fljótu
bragði góð undirstaða til búskapar,
ég guðfræðingur og hún leikkona og
þótti ýmsum skrýtið. En ekki er að
orðlengja það að þegar þessu eina
ári lauk stofnuðum við félagsbú með
þeim Stebbu og Gumma. Stóð það í
tvo áratugi og kom aldrei upp
ágreiningur í því samstarfi, varla að
okkur yrði sundurorða. Það var
fyrst og fremst að þakka þeirri
glöðu lund sem Gummi bjó yfir og
því jákvæða hugarfari og fullkomna
trausti sem þau báru bæði til okkar.
Alltaf hvöttu þau okkur í því sem við
tókum okkur fyrir hendur. Gummi
var óragur við að tileinka sér nýj-
ungar, enda sagðist hann hafa lifað
allar breytingar í búháttum frá því
að land byggðist.
Gummi var óhemju mikill verk-
maður og völundur í höndunum.
Þegar hann var á Hvanneyri var
gefin einkunn fyrir dugnað. Þeir eru
trúlega ekki margir sem hafa fengið
10 eins og Gummi. Undir þeirri ein-
kunn stóð hann alla ævi. Hann var
aðeins 8 ára gamall þegar smíðað
var orf handa honum, og 10 ára var
hann þegar hann stóð í teignum
jafnlengi og fullorðnu karlmennirn-
ir. Þegar honum óx fiskur um hrygg
þótti hann afburða sláttumaður.
Enda kunni hann að láta bíta. Ekki
var hann síðri sláttumaður þegar ný
tækni kom til sögunnar með sláttu-
þyrlunni sem hann kvað vera mestu
framför í landbúnaði frá upphafi
vega. Var hann í essinu sínu þegar
hann fór upp um miðjar nætur að
slá. Keyrði nánast eins hratt og
traktorinn komst og söng svo hátt
og innilega að heyrðist á næstu bæi í
logninu.
Gummi var mjög góður söngmað-
ur. Röddin var einhvern veginn svo
geislandi. Mér þótti merkilegt að
hann kunni tenórinn í öllum lögum.
Ekki síður þeim sem hann lærði fyr-
ir 60–70 árum. Þegar menn frá blöð-
unum komu að mynda gleðskapinn í
rétttunum lenti Gummi óhjákvæmi-
lega á mynd þar sem hann var hrók-
ur alls fagnaðar að stjórna söng.
Þannig gekk hann að öllu með oddi
og egg. Við skemmtum okkur stund-
um við að ímynda okkur saman
komið á einum stað allt það hey sem
hann væri búinn að handfjatla um
ævina.
Þegar Gummi hætti að búa með
okkur, þá kominn á níræðisaldur,
hélt ég að það yrði honum erfitt,
sem alltaf var sívinnandi, en hann
gekk að því með sama jákvæða hug-
arfarinu og þegar við hófum bú-
skapinn saman. Alltaf fylgdist hann
þó vel með því sem verið var að
gera. Þegar við fórum að brjóta nið-
ur og breyta því sem hann hafði
vandað svo óhemju vel að smíða á
árum áður í fjósinu gladdist hann
bara með okkur og sagði að þetta
yrði nú meiri munurinn. Síðustu ár-
in hafa verið honum mild í öruggu
skjóli tengdamóður minnar, þeirrar
einstöku konu, sem vakti yfir vel-
ferð hans til hinstu stundar.
Ég kveð tengdaföður minn með
ást og djúpu þakklæti fyrir allt sem
hann hefur gefið mér. Blessuð sé
minning hans.
Viðar Gunngeirsson.
Veðrið er afskaplega fallegt í dag,
mjög kalt, sólskin og hæg gola.
Mælirinn sýnir -3 gráður á Celsíus.
Vaknaði um hálf 11, mjög þreytt
og annars hugar. Undanfarnir dag-
ar hafa vægast sagt verið erfiðir. Í
dag er ósköp venjulegur miðviku-
dagur hjá flestum en hjá mér er
hann allt öðruvísi en aðrir miðviku-
dagar hingað til. Afi minn er dáinn.
Í gær var kistulagningin. Mjög
erfiður dagur, og í fyrsta sinn á æv-
inni sem ég er við slíka athöfn. Ég
hef nefnilega verið mjög heppin,
kannski heppnari en flestir, því ég
hef fengið að hafa mína nánustu
ættingja hjá mér alla mína tíð, næst-
um 25 ár. En nú er komið að því að
kveðja hann elsku afa minn.
Ég hef verið í sveitinni hjá afa og
ömmu frá því ég var nýfædd, alin
þar upp að mjög miklu leyti og mín-
um þroska- og mótunartíma sem
manneskja eyddi ég að mestu þar.
Þær helgar sem ég var ekki hjá
pabba var ég í sveitinni, öll sumur
og skólafrí, þangað til ég fór að fá
mér sumarvinnu hér í bænum sem
unglingur. Amma og afi hafa verð
mér sem aðrir foreldrar. Ég ber
mikla virðingu fyrir þeim og hugsa
alltaf til þeirra sem klettanna í hafi
mínu.
Afi minn var góður og merkilegur
maður. Hann vann mikið alla tíð og í
raun er ótrúlegt hvað hann var vel á
sig kominn miðað við aldur og langt
ævistarf. Kannski er það líka þess
vegna sem hann lifði jafnlengi og
hann gerði, hann hafði ótrúlega mik-
ið þol og þrek. Hann hafði líka húm-
or og þótti óskaplega gaman að
segja frá. Mundi ótrúlegustu hluti
og atburði, líka nöfn á flestöllum
manneskjum sem hann hafði eytt
tíma með um ævina, ættartölur
þeirra og hvaðan þær voru af land-
inu og frá hvaða bæjum! Frásagnir
hans voru hnyttnar og skemmtileg-
ar og vandað málfar ávallt í fyrir-
rúmi. Hann átti það til að bölva dá-
lítið, en gerði það líka á góðri
íslensku og sletti aldrei. Hann sagði
líka hvurnig og seytján í staðinn fyr-
ir hvernig og sautján. Ég tel mig
hafa lært að tala góða íslensku hjá
afa og ömmu, hátt og skýrt. Maður á
að vera stoltur af móðurmáli sínu og
reyna að vanda málfarið.
Afi var ákveðinn maður og vildi að
hlutirnir væru gerðir á ákveðinn
hátt, með sama laginu, en hann var
samt opinn fyrir nýjungum og dug-
legur að kynna sér og nýta nýja
tækni í búskapartíð sinni. Það var
líka tími örra breytinga í heiminum,
nýjungunum og tækninni fleygði
fram.
Hann sagði mér einu sinni frá því
þegar hann sá bíl í fyrsta sinn, þeg-
ar hann var barn á Sandlæk. Hann
varð svo hræddur að hann hljóp inn
í bæ. Hann sagði mér líka að hann
hefði farið fótgangandi í skólann frá
Sandlæk. Mér þótti það fullkomlega
eðlilegt þar til ég vissi að hann hefði
verið í Ásaskóla og það gat tekið
hann heilan dag að fara á milli, ef
veður var vont. En hann gekk samt.
Þannig var afi, gafst ekki upp fyrr
en í fulla hnefana. Og snemma
beygðist krókurinn.
Líka hjá mér. Ég er nemandi við
Háskóla Íslands í sálfræði og langar
í framtíðinni, ef Guð lofar, að leggja
fyrir mig afbrotafræði eða að vinna
með unglingum sem eiga í vanda.
Afi varð fljótt var við sívaxandi
áhuga minn á sakamálum og morð-
gátum þegar ég var krakki. Ég held
að ég hafi verið um ellefu ára þegar
ég fór að sitja um Emil póst á laug-
ardögum því ég vissi að í helgarblaði
Tímans væri heil blaðsíða með
skuggalegu og sóðalegu morðmáli
frá útlöndum (þannig mál gerðust
nefnilega bara í útlöndum sagði
amma) … Afi tók eftir þessum
áhuga mínum og leist ekki á blik-
una. Hann fór því líka að sitja um
helgarblaðið til að ná því á undan
mér. Oftar en ekki taldi ég mig hafa
náð Tímanum fyrst og hugsaði mér
gott til glóðarinnar en þegar ég
fletti blaðinu greip ég í tómt. Afi
hafði verið á undan mér og klippt
GUÐMUNDUR
ÁMUNDASON