Morgunblaðið - 15.12.2004, Blaðsíða 47

*
* *
Nýr og betri
*
*
Kr. 500
www.regnboginn.is
VINCE VAUGHN
BEN STILLER
Sýnd kl. 6. Ísl. tal.
Sýnd kl. 5.45.Sýnd kl. 8 og 10. B.i. 16 ára.
Sýnd kl. 5.45 og 10.15 B.i. 12 ára.
Jólaklúður Kranks
❄
❄
❄
❄
❄
❄
❄
❄ ❄ ❄
❄
Hverfisgötu ☎ 551 9000
Sýnd Kl. 8 og 10.15. B.i. 16 ára.Sýnd kl. 6, 8 og 10. B.i. 14 ára.
Hann er á toppnum...
og allir á eftir honum
Framleidd af Mel Gibson
Pottþéttur spennutryllir...
...

Sýnd kl. 8.
Kapteinn skögultönntei s lt

DV ÓÖH...
Sýnd kl. 5.45, 8 og 10.15. B.i. 16 ára.
Sýnd kl. 10.15.
Ein besta spennu- og
grínmynd ársins
Kr. 500
Sýnd Kl. 6, 8 og 10.15. B.i. 16 ára.
Sýnd kl. 6. Ísl. tal.
www.laugarasbio.is
Alls ekki fyrir
viðkvæma
EIN ÓHUGNALEGASTA MYND
SEINNI ÁRA EIN ÓHUGNALEGASTA MYND
SEINNI ÁRA
Alls ekki fyrir
viðkvæma
ekki
SVAKALEGA ÖFLUG BARDAGAMYND Í
ANDA BRUCE-LEE
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 2004 47
Hilmi Snæ Guðnason, Jóhönnu Vig-
dísi Arnardóttur, Felix Bergsson og
son hans Guðmund Felixson, sem er
ungur og upprennandi talsetjari.
Jafnvel þótt talsetning á teikni-
myndum sé nú orðin skilyrðislaus
krafa íslenskra kvikmyndaneytenda
þá hefur lítið sem ekkert verið um
það að ráði að leiknar myndir séu
talsettar. Ekki fyrr en nú síðustu
árin að borið hefur á því að kvik-
myndahúsin eru farin að láta tal-
setja leiknar myndir sem höfða sér-
staklega til barna.
Mynddiskavæðingunni
að þakka
Segja má að myndbandaútgáfan
Myndform hafi riðið á vaðið með því
að láta talsetja myndir í Astrid
Lindgren-safninu sem Myndform
hefur staðið fyrir útgáfu á síðasta
áratuginn eða svo, fyrst á mynd-
böndum en nú nýlega á mynd-
diskum einnig. Nú eru komnar út á
mynddiskum 7 leiknar sænskar
kvikmyndir sem byggjast á hinum
margrómuðu sögum sænska barna-
bókahöfundarins en meðal þeirra
eru Bróðir minn ljónshjarta, Ronja
Ræningjadóttir og Á Saltkráku.
Fyrir voru þær allar til á mynd-
böndum og reyndar mun fleiri til,
allar með íslensku tali.
Það má segja að það sé mynd-
diskavæðingunni að þakka að farið
sé að talsetja leiknar myndir í rík-
ara mæli, vegna hins tæknilega
möguleika að hægt sé að velja um
fleiri en eitt tungumál. Hér áður
fyrr þótti það vart svara kostnaði að
gefa út tvær útgáfur á myndbandi,
þá íslensku og ensku. Þannig var
vel til fundið hjá þeim í Sambíó-
unum að láta talsetja Harry Potter-
myndirnar því þótt íslenska útgáfan
hafi einungis tekið 20% af heildar-
innkomunni að sögn Birgis Sigfús-
sonar hjá Sambíóunum, þá skiptir
miklu máli fyrir mynddiskaútgáfuna
að íslensk talsetning sé í boði.
Þetta á kannski fremur við um
myndir sem eru ögn minni í sniðum
en höfða þó, að mati útgefenda, ekki
síður til yngri áhorfendanna. Þann-
ig telur Birgir að með því að talsetja
myndir eins og Ástrík og Kleópötru
og Köttinn með höttinn þá aukist
sölumöguleikarnir á mynddiskum
margfalt. „Myndi ég álíta að við
seldum fimmfalt fleiri stykki nú
með íslensku tali, en við hefðum
gert án íslenskrar talsetningar.“
Sama gildir væntanlega um aðrar
myndir sem höfða jafnvel til eldri
áhorfenda og þeirra yngir, eins og
t.d. Scooby Doo 2, Álfur og Doctor
Doolittle 2; aðsóknin meiri í bíó á
ensku útgáfuna en sú íslenska selst
margfalt betur á mynddiskum. Svo
eru það hin dæmin um myndir sem
græða margfalt á því í bíóaðsókn að
þær skuli talsettar. Leiknar myndir
um teiknimyndapersónurnar Gretti
og Kalla kanínu og félaga í Looney
Tunes – Back in Action eru góð
dæmi um það en báðar fengu þær
mjög mikla aðsókn í bíó hér á landi.
Yfir 33 þúsund manns sáu Gretti og
segir Guðmundur Breiðfjörð hjá
Skífunni að um 70% hafi séð ís-
lensku útgáfuna. Enn þá hærra
hlutfall þeirra tæplega 13 þúsunda
sem sáu íslensku útgáfuna af Loon-
ey Tunes, eða 80% að sögn Birgis
hjá Sambíóunum. Sömu sögu er að
segja af leikinni mynd um Pétur
Pan því um 70% þeirra tæplega 20
þúsund sem sáu hana í bíó völdu ís-
lensku útgáfuna. Allar eru þessar
myndir nýkomnar út á mynddiskum
og gefur auga leið að þær seljast
fyrst og síðast út á íslensku talsetn-
inguna.
Guðmundur segir því engan vafa
leika á því að talsetning á leiknum
barnamyndum sé komin til að vera
og verði við lýði á meðan slík þjón-
usta verður til þess að auka aðsókn-
ina að slíkum myndum.
Birgir segir að reyndar sé ekki
hægt að ganga út frá neinum for-
sendum varðandi talsettar leiknar
myndir þar sem þær eru nánast
eins ólíkar og þær eru margar og
þarf að meta hverja mynd fyrir sig.
„Varðandi það að talsetja erlend-
ar myndir þá tel ég að sá möguleiki
sé ávallt til staðar þegar kemur að
barna- og fjölskyldumyndum og
núna þar sem DVD er nánast til á
hverju heimili er það fyrirtaksþjón-
usta við neytendur að geta boðið
upp á íslenskt tal og íslenskan texta
þegar því verður við komið – en tal-
setning er alla jafna mjög dýr og því
þarf að taka ákvörðun um textun að
vel athuguðu máli.“
Vissulega þykir mörgum enn þá
hálf „asnalegt“ að sjá þekktar er-
lendar stjörnur mæla á íslenska
tungu; Ladda leggja Kettinum með
höttinn orð í munn, Felix Bergsson
tala fyrir hinn vinsæla gamanleik-
ara Will Ferrell í Álfi og dularfulla
Harry Potter mæla með röddu hins
efnilega Gísla Gíslasonar. En það
getur meira en verið að sá vandi sé
eingöngu hinna eldri, þeirra sem
eiga ekki að venjast því að sjá tal-
settar myndir. Það er víst að yngri
áhorfendur, þeir sem hvorki lesa
texta né skilja ensku, kjósa auðvitað
miklu fremur að sjá íslensku útgáf-
una og eru bókstaflega farnir að
gera þá kröfu að hetjur þeirra á
hvíta tjaldinu mæli á móðurmálinu.
færist í vöxt og er mynddiskavæðingin hér á landi sögð helsta ástæðan
Kötturinn með höttinn er í hugum yngstu áhorfendanna leik-
inn af Ladda. Enginn annar kemur til greina í það hlutverk.
Hver annar en Hjálmar Hjálmarsson gæti talað fyrir Gretti,
sem fékk mikla aðsókn hér í bíóunum?
Þegar Ástríkur og Steinríkur taka til máls á vora tungu mæla
þeir með röddum Ladda og Pálma Gestssonar.
Ævintýri Astrid Lindgren með ís-
lensku tali hafa notið mikilla vin-
sælda á myndbandi og eru nú ný-
komin út á mynddiskum.
skarpi@mbl.is
Jakob Þór segir að vissulega sé
verkið vandasamara fyrir okkur Ís-
lendinga heldur margar aðrar
þjóðir þar sem áratugalöng hefð er
fyrir því að allt erlent efni sé tal-
sett. Hann telur þó að íslenskir tal-
setjarar standi erlendum kollegum
sínum í engu að baki, hér hafi orðið
til miklir fagmenn í talsetningu,
sem vakið hafi athygli erlendra
framleiðenda.
„Kröfurnar eru miklar, sér-
staklega þegar kemur að því að tal-
setja stórar myndir frá Hollywood,
eins t.d. frá Disney,“ segir Jakob
Þór og bætir við að íslenska talsetn-
ingin hafi alltaf staðist þessar
miklu kröfur og jafnvel fengið lof
fyrir vel unnið verk.
Jakob Þór segir vinnubrögðin
vissulega svolítið ólík þegar leiknar
myndir eru talsettar og að ein-
hverra hluta vegna sé tilhneigingin
sú að velja talsetjara sem á ein-
hvern hátt líkjast fyrirmyndinni,
þannig talsetji íslenskir sjarmörar
gjarnan fyrir sjarmöra hvíta tjalds-
ins og þar fram eftir götunum. Þó
segist hann ekki hafa greint þá þró-
un að vissir íslenskir leikarar eða
talsetjarar eigi vissar erlendar
stjörnur, séu orðnir íslenska röddin
þeirra, eins og tíðkast í þeim lönd-
um þar sem allt efni er talsett. Við
eigum því ekki enn íslensku rödd-
ina fyrir Mike Myers, þótt Laddi
hafi talað fyrir hann í Kettinum
með höttinn, því það var t.d. Hjálm-
ar Hjálmarsson sem talaði fyrir
Shrek, sem Myers talaði fyrir í
ensku útgáfunni.
Jakob Þór segist hafa orðið
áþreifanlega var við aukningu í tal-
setningu á leiknum myndum upp á
síðkastið og telur það jákvæða þró-
un. Hann tengir það bæði mynd-
diskavæðingunni og þeirri einföldu
staðreynd að yngstu áhorfendurnir
séu nú farnir að gera kröfu um að
sjá myndir á íslensku.