Morgunblaðið - 09.12.2005, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 9. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
á morgun
FRÉTTIR
Ljósmyndir
Mary Ellen
Mark af
listamönnum
MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfar-
andi yfirlýsing frá Landspítala – háskóla-
sjúkrahúsi vegna uppsagnar yfirlæknis æða-
skurðlækningadeilda.
„Stjórnarnefnd Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss samþykkti þann 11. nóvember
2001 að yfirmenn hjá sjúkrahúsinu yrðu í
100% starfshlutfalli og sinntu ekki öðrum
störfum utan þess en kennslu á háskólastigi
eða störfum við háskóla og setu í nefndum
og ráðum á vegum opinberra aðila. Þessi
ákvörðun átti við alla yfirmenn spítalans og
miðaðist við árslok 2002. Skyldi ráðningum
yfirmanna til sjúkrahússins hagað með þess-
um hætti nema í undantekningartilvikum
þegar annað teldist henta sjúkrahúsinu.
Í febrúar 2002 var auglýst starf yfirlæknis
æðaskurðlækningadeildar á LSH og tekið
fram að um fullt starf væri að ræða. Sam-
kvæmt kjarasamningi og fylgiskjölum hans
sem gilti þegar gengið var frá ráðningu Stef-
áns E. Matthíassonar í yfirlæknisstöðuna
gátu menn í fullu starfi yfirlæknis ekki
stundað sjálfstæðan atvinnurekstur með því
starfi. Stefán E. Matthíasson var ráðinn í yf-
irlæknisstarfið frá og með 1. júlí 2002 á
grundvelli auglýsingarinnar og ráðning-
arviðtals en í því kom skýrt fram að um yf-
irlækninn giltu svokölluð helgunarákvæði í
kjarasamningi og fylgiskjölum hans sem
þýddi að hann stundaði ekki jafnframt sjálf-
stæðan atvinnurekstur. Í starfslýsingu, sem
Stefán undirritaði við ráðningu, er lýst
skyldum yfirlæknisins og þar segir meðal
annars: „Hann skal hafa frumkvæði að hag-
ræðingu og skipulagningu þjónustunnar …“
Í minnisblaði sem framkvæmdastjóri lækn-
inga og Stefán undirrituðu samhliða starfs-
lýsingunni er gerður fyrirvari um að hætti
hann stofurekstri skuli aðstaða og starfsum-
hverfi til slíkrar starfsemi vera viðunandi
innan veggja LSH. Af persónulegum ástæð-
um, einkum vegna fjárhagslegra skuldbind-
inga við eigin atvinnurekstur, var Stefáni
hins vegar veittur óvenju langur aðlög-
unartími eða tæplega 2½ ár. Þegar gengið
var eftir efndum þeirra skilyrða sem ráðn-
ingin byggðist á hafði yfirlæknirinn engar
ráðstafanir gert til þess að flytja þá starf-
semi sem stofurekstri hans tilheyrði inn fyr-
ir veggi spítalans og því var haldið fram að
LSH hefði ekki staðið við yfirlýst áform um
lagfæringar og breytingar á æðaskurðlækn-
ingadeild. Af hálfu LSH er hins vegar talið
að miklar breytingar og lagfæringar sem
gerðar hafa verið á aðstöðu til æða-
skurðlækninga á spítalanum samrýmist í öll-
um meginatriðum áformum um aukna starf-
semi. Engum sérfræðilæknum hefur verið
neitað um aðstöðu á göngudeild og aðgengi
að skurðstofu hefur verið meira en nægj-
anlegt fyrir lækna þessarar deildar. Lítil
nýting skurðstofu deildarinnar hefur því leitt
til þess að öðrum deildum hefur verið út-
hlutað aðgengi að henni sem nemur 1½ degi
á viku. Biðlistar á deildinni eru engir.
Yfirlæknar taka laun samkvæmt kjara-
samningi fjármálaráðherra annars vegar og
Læknafélags Íslands hins vegar og þeir sér-
fræðilæknar sem eingöngu vinna við sjúkra-
húsið, þ.m.t. yfirlæknar, fá sérstaka viðbót
greidda. Aðrir, þ.e. þeir sem eru með stof-
urekstur, eiga aðeins kost á 80% starfshlut-
falli að hámarki. Auk hinna föstu launa koma
greiðslur vegna vakta. Þetta á við alla vinnu
innan spítalans þ.m.t. göngudeildarvinnu.
Sérstök 5% viðbót getur komið til vegna
verka sem spítalinn leggur sérstaka áherslu
á, t.d. umtalsverða göngudeildarvinnu.
Hins vegar hefur launakerfi spítalans ekki
verið breytt í þá veru að jafna megi við það
kerfi sem sjálfstætt starfandi sérfræðilækn-
ar búa við og enginn ádráttur verið gefinn
þar um.
Sú ákvörðun Landspítala – háskólasjúkra-
húss að skylda yfirmenn spítalans til að
gegna störfum eingöngu við sjúkrahúsið
byggir á 20. gr. laga um réttindi og skyldur
starfsmanna ríkisins:
„Áður en starfsmaður hyggst, samhliða
starfi sínu, taka við launuðu starfi í þjónustu
annars aðila, ganga í stjórn atvinnufyr-
irtækis eða stofna til atvinnurekstrar ber
honum að skýra því stjórnvaldi, er veitti
starfið, frá því. Innan tveggja vikna skal
starfsmanni skýrt frá því ef áðurnefnd starf-
semi telst ósamrýmanleg starfi hans og hon-
um bannað að hafa hana með höndum.“
Jafnframt segir: „Rétt er að banna starfs-
manni slíka starfsemi sem í 1. mgr. segir ef
það er síðar leitt í ljós að hún megi ekki
saman fara starfi hans í þjónustu ríkisins.“
Samkvæmt þessu hefur LSH fulla heimild
til þess að meta og skera úr um hvort starf-
semi yfirmanns fari saman við starf hans á
spítalanum. Með tölvubréfi 9. febrúar 2005,
rúmum mánuði eftir að tilskilinn frestur til
lokunar stofu Stefáns var liðinn, var kallað
eftir staðfestingu þess að því ákvæði ráðn-
ingarsamningsins hefði verið fullnægt. Því
bréfi var fylgt eftir með þremur fundum
Stefáns og framkvæmdastjóra lækninga án
þess að niðurstaða eða sameiginlegur skiln-
ingur næðist. Með bréfi, dags. 31. maí 2005,
var Stefáni veittur frestur til eins mánaðar
til að ákveða hvort hann vildi sinna 100%
starfi yfirlæknis á æðaskurðlækningadeild
og loka stofu sinni til samræmis við stefnu
og kröfur LSH. Því bréfi er svarað þann 7.
júní sl. þar sem fram kemur að Stefáni sé
ljós sá almenni vilji yfirstjórnar LSH að yf-
irlæknar á spítalanum sinni ekki læknastof-
urekstri utan stofnunarinnar en vísað hins
vegar til forsendna í minnisblaði frá 16. júlí
2002, sem áður hefur verið vísað til, og talið
að LSH hafi ekki uppfyllt að öllu leyti. Þess
vegna séu ekki skynsamleg rök til þess að
væna hann um vanefndir á því sama ákvæði.
Með bréfi 15. júní sl. er af spítalans hálfu
áréttað að afstaða stjórnar og réttarstaða
LSH í málinu hafi verið skýrð skilmerkilega
og að LSH fallist ekki á að Stefán eigi rétt á
sérákvæðum í ráðningarkjörum yfirlæknis á
grundvelli títtnefnds minnisblaðs.
Þann 5. september sl. var Stefáni ritað
bréf þar sem tilkynnt var um áform sjúkra-
hússins að honum yrði veitt áminning fyrir
það að hlýðnast ekki kröfu sjúkrahússins um
að láta af starfrækslu sjálfstæðrar lækn-
ingastofu samhliða starfi yfirlæknis á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi. Var honum veitt
færi á að koma að athugasemdum og and-
mælum og var sá frestur framlengdur að
ósk lögfræðings Stefáns. Þann 31. október
var Stefáni veitt áminning á sömu for-
sendum og boðað hafði verið og honum veitt
færi á að bæta ráð sitt. Þess var krafist að
lögð yrði fram skrifleg staðfesting á uppsögn
samnings við Tryggingastofnun ríkisins inn-
an 10 daga. Þann 21. nóvember var með
bréfi boðuð áformuð uppsögn og enn gefið
tækifæri til að koma að athugasemdum og
andmælum innan 4 daga og að síðustu var
Stefáni sagt upp störfum með bréfi þann 28.
nóvember 2005 á grundvelli undanfarandi
áminningar. Að síðustu var með bréfi þann
7. desember staðfest að Landspítali – há-
skólasjúkrahús hefði ákveðið að falla nú þeg-
ar frá kröfu um vinnuframlag á uppsagn-
arfresti.
Yfirlæknar á Landspítala – háskólasjúkra-
húsi stýra sérgreinum og hafa þannig ríkum
skyldum að gegna í samskiptum við annað
starfsfólk og sjúklinga. Það er ótvíræð af-
staða yfirstjórnar LSH að þessum mik-
ilvægu stjórnunarstörfum verði ekki gegnt
með fullnægjandi hætti nema því aðeins að
vera í fullu starfi á spítalanum.“
Yfirlýsing frá Landspítala – háskólasjúkrahúsi
MIKLIR erfiðleikar eru nú í norsku
rækjuvinnslunni. Verðmæti útfluttr-
ar rækju féll úr 15 milljörðum ís-
lenzkra króna árið 2001 í 8,8 millj-
arða í fyrra. Það er þó talið að þróun
afurða og nýir landvinningar á mörk-
uðunum geti bjargað vinnslunni.
Þetta er niðurstaða norskrar
skýrslu og segja höfundar að það séu
ýmsar ástæður fyrir versnandi af-
komu. Samkeppni á helztu mörkuð-
unum, Bretlandi, Danmörku og Sví-
þjóð, hafi farið hraðnandi og
innflutningur til Evrópusambands-
ins hafi aukizt með lækkandi verði.
Norski rækjuiðnaðurinn keppir
við rækjuframleiðendur á Grænlandi
og Íslandi, sem búa við tollfrelsi á
rækju á mörkuðum ESB. Tollur á
norskum rækjuafurðum er á bilinu
7% til 20% eftir afurðaflokkum.
Keppinautar Norðmanna búa enn-
fremur að betra rekstrarumhverfi
vegna lægri launakostnaðar og hrá-
efnisverðs.
„Í Noregi hefur verið lögð áherzla
á að lækka framleiðslukostnaðinn og
fjárfesta í tæknibúnaði til að auka af-
köstin svo vinnslan verði samkeppn-
isfær í verði. Það er líklega lítið að
sækja í frekari aðgerðir af því tagi og
því verður að leita annarra leiða,“
segir annar skýrsluhöfunda.
Í skýrslunni eru reifaðar ýmsar
leiðir til að styrkja rækjuvinnsluna í
Noregi. Þar kemur til greina að
víkka út markaðsfærsluna á núver-
andi mörkuðum svo sem að selja til
veitingahúsa og veitingaþjónustu, en
þar eru tollarnir ákveðin hindrun.
Þess vegna er nauðsynlegt að vinna
nýja markaði og þar koma helzt
Rússland, Japan og Bandaríkin til
greina. Við innflutning til þessara
landa munu norskir útflytjendur
standa jafnfætis keppinautunum
hvað tolla varðar.
Afurðaþróun er talin önnur leið til
að bæta afkomuna. Með því að afurð-
irnar fái nýja eiginleika og verði
gerðar girnilegri, er líklegt að neyt-
endur séu tilbúnir til að greiða
hærra verð fyrir rækjuna en áður.
Nú eru norsku afurðirnar mjög svip-
aðar afurðum frá öðrum löndum.
Rækjuvinnsla í Nor-
egi í vanda stödd
Ljósmynd/Þorgeir Baldursson
BRESKA vikublaðið Fishing News
hefur birt frétt þar sem sagt er að
breska plastbátasmiðjan Kingfisher
Boats í Falmouth sé að smíða 5
plastbáta fyrir íslenska kaupendur.
Bátarnir, sem eru 13,7 m á lengd og
4,9 m á breidd, eru ætlaðir fyrir 12
manns í sæti og 10 tonna farm, eins
konar ferðamannabátar. Bátarnir
verða gangmiklir því í þeim á að
vera 500 hestafla vél og kemur fram
í að samningurinn hljóði uppá 2
milljónir punda, 224 milljónir króna.
Morgunblaðið hafði samband við
nokkra aðila hér heima í þessum iðn-
aði til að forvitnast um hvort svo
mikið væri að gera að verkefnum
væri vísað til útlanda.
Haukur Sveinbjörnsson hjá Sam-
tak Víkurbátum ehf. kvaðst mjög
hissa á þessari frétt því enginn hafði
aflað sér upplýsinga um slíka smíði
hjá þeim og hafði ekki hugmynd um
hverjir væru að láta smíða fyrir sig
erlendis. „Íslenskar bátasmiðjur eru
mun hagkvæmari kostur en þær er-
lendu og þó mikið sé að gera hjá
okkur, þá getum við hagrætt hjá
okkur og komið svona verkefni fyrir,
svo það fari ekki til útlanda,“ sagði
Haukur.
Í sama streng tók Hrönn Ásgeirs-
dóttir hjá Seiglu ehf. og kvaðst mjög
undrandi á þessari frétt. „Við höfum
fengið fyrirspurnir um smíði báta og
ég veit að þeir aðilar eru ekki að láta
smíða fyrir sig erlendis. Við höfum
smíðað svona báta bæði fyrir inn-
lenda og erlenda aðila og eitt er víst
að við erum mun samkeppnishæfari
en erlendar bátasmiðjur.“
Hjá Trefjum ehf. í Hafnarfirði
varð Högni Bergþórsson fyrir svör-
um og taldi hann mjög líklegt að um
misskilning væri að ræða og verið
væri að smíða fyrir Grænlendinga.
„Það hefur gerst áður að breskar
bátasmiðjur í samkeppni við okkur
hafi spunnið upp svona fréttir upp til
að klekkja á íslensku bátasmiðj-
unum.“
Regin Grímsson hjá Mótun ehf.
hafði það eftir viðskiptavini sínum,
sem hann smíðaði fyrir fyrr á árinu,
að sá hefði einmitt skoðað þessa
bresku báta og ekki verið hrifinn, og
tekið íslensku smíðina fram yfir.
Í Kingfisher Boats bátasmiðjunni
í Falmouth varð fyrir svörum Mary
Coote, eiginkona eigandans, og stað-
festi hún að fréttin væri rétt. Hún
kvaðst ekki geta gefið upp að svo
stöddu hverjir ættu í hlut.
Bretar segjast smíða
plastbáta fyrir Íslendinga
Eftir Kristin Benediktsson
krben@internet.is