Fréttablaðið - 17.11.2005, Page 18

17. nóvember 2005 FIMMTUDAGUR18
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Vonbrigði
„Hann er eiginlega venju-
legri en ég bjóst við.“
Trúbadorinn Þórir um kvikmynda-
leikstjórann Quentin Tarantino í
Fréttablaðinu.
Hreinskilinn
„...ég fann síðast til áfeng-
isáhrifa 10. júní árið 1977.“
Skúli Eggert Þórðarson
skattrannsóknarstjóri í DV.
Fyrir aldamótin 1900 hóf
Þórunn Gísladóttir að nota
grös til lækninga og bjarg-
aði meðal annars lífi sonar
síns með grasasmyrslum.
Fjölmargir afkomendur
hennar hafa síðan lagt
stund á grasalækningar og
fyrir vikið er ættboginn
nefndur Grasaættin. Saga
ættarinnar er nú komin út
á bók.
„Þetta var meira verk en ég bjóst
við. Ættingjar mínir voru miklu
fleiri en ég hafði hugmynd um,“
segir Franz Gíslason sem rit-
stýrði verkinu, en Grasa-Þórunn
var langamma hans. Ættin er angi
út úr hinni kunnu Hlíðarætt og
telur um ellefu hundruð manns.
Sjálfur kann Franz lítið til verka
þegar grasalækningar eru ann-
ars vegar en fjöldi ættingja hans
hefur tileinkað sér fræðin. Erling-
ur grasalæknir, sonur Þórunnar
og manns hennar Filippusar Stef-
ánssonar, var þjóðkunnur sem og
dóttir hans Ásta og síðar hennar
börn.
Franz segir aðra tíma í grasa-
lækningunum nú en þegar lang-
amma hans var að störfum; hún
hafi að mestu verið sjálfmennt-
uð en í dag sé fólk jafnvel með
háskólapróf í fræðunum.
„Hún bjó lengst af í héruðum
þar sem engir læknar voru og ég
veit að sem stelpu langaði hana
að hjálpa öðrum. Þetta hefur því
öðrum þræði komið til af því að
það sárvantaði einhverja sem
gátu bundið um beinbrot og grætt
sár.“
Og Franz veit dæmi þess
að Grasa-Þórunn hafi bjargað
mannslífi. „Afi minn var að gera
við bátsvél, sprenging varð og
það kviknaði í honum. Afi fleygði
sér í sjóinn en brann samt svo illa
að læknirinn sagðist ekkert geta
gert. Kerling varð þá bálvond,
sagði að læknirinn ætti ekkert
með að kveða upp dauðadóm yfir
syni hennar og rak hann á dyr. Svo
lagði hún son sinn í rúmið, færði
hann úr öllu og bar á hann grasa-
smyrsl sem hún hafði útbúið.“
Og ekki er að spyrja að mætti
grasanna. „Eftir þetta stofnaði
afi vélaverkstæði í Reykjavík og
fluttist síðar til Seyðisfjarðar þar
sem hann vann,“ segir Franz.
Þriggja ára vinna er nú að baki
og Grasaættin komin á prent, eins
og sagt er. Æviatriði og myndir
ellefu hundruð manna er í bók-
inni auk þess sem saga Þórunnar
og Filippusar og barna þeirra er
sögð.
GRASA-ÞÓRUNN GÍSLADÓTTIR
OG FILIPPUS STEFÁNSSON Myndin er
tekin úr bókinni um Grasaættina.
FRANZ GÍSLASON, RITSTJÓRI NIÐJATALS GRASAÆTTARINNAR Um ellefu hundruð manns
teljast til Grasaættarinnar, sem er kvísl út úr Hlíðarætt. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Saga Grasaættarinnar
GEISPAÐ Þessir bavíanar sem búa í dýragarðinum í Zürich í Sviss hjúfruðu sig hver að
öðrum í gær enda kalt í veðri. Viðbúið er að þeir þurfi að sækja hita hver til annars næstu
daga því svissneskir veðurfræðingar gera ráð fyrir að áfram verði kalt.FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Á degi íslenskrar tungu, sem var í
gær, sinntu prófessorar, dósentar,
lektorar og aðjúnktar sínum
vanabundnu störfum við kennslu
stúdenta við háskóla landsins.
Þegar sjónum er beint að
íslenskunni horfa margir til þess
sem betur mætti fara og staldra
sumir við slettur úr erlendum
málum. Ofangreind starfsheiti
háskólakennara eru þeirrar
tegundar.
„Þessi orð eru tekin úr dönsku
eins og svo margt annað í okkar
skólahefð,“ segir Ari Páll Krist-
insson, forstöðumaður Íslenskr-
ar málstöðvar, og bætir við að
gaman hefði verið ef málið hefði
þróast með öðrum hætti. Hann
telur ekki of seint að breyta þessu
og taka upp alíslensk starfsheiti
háskólakennara, enda sífellt verið
að breyta lögum og reglum um
háskóla og skilgreina störf manna
upp á nýtt. „Ég sé ekki að það
sé á neinn hátt útilokað að finna
alíslensk orð,“ segir Ari Páll,
sem jafnframt telur áhugavert
að ráðast í slíkt verk. „Mér þætti
hins vegar ennþá brýnna að allir
íslenskir háskólar kepptust við að
kenna allar mögulegar greinar á
íslensku,“ segir hann en reyndin
er allt önnur eins og kunnugt er,
heilu og hálfu háskólanámskeiðin
eru kennd á ensku.
Starfsheiti kennara við íslenska háskóla eru tekin úr erlendum málum:
Hægt að finna alíslensk orð
Ari Páll Kristinsson, forstöðumaður
Íslenskrar málstöðvar.
ÍSLENSKA ORÐABÓKIN UM
KENNARAHEITIN:
Aðjúnkt - aðstoðarkennari, aukakennari,
fastur stundakennari.
Lektor - lægsta gráða fastráðinna kennara.
Dósent - háskólakennari af lægri gráðu en
prófessor.
Prófessor - Kennari við háskóla, gráðu ofar
en dósent.
„Ég hef það með ágætum þessa dagana og
einbeiti mér að störfum mínum,“ segir Örn
Clausen, hæstaréttarlögmaður og íþróttakappi
á árum áður. Örn er einn af þeim
Íslendingum sem gjarna vilja vinna
eins lengi út ævina og heilsan leyfir
og er hvergi á því að hætta strax þrátt
fyrir að vera kominn vel á aldur eins
og oft er talað um.
Örn hefur um áraraðir unnið sem
lögmaður og þykir vera með þeim
allra fremstu í landinu. Hann hefur
rekið sína eigin lögfræðistofu í langan
tíma og nóg af verkefnum kemur
inn á hans borð hvern dag. Vel
þekkt eru einnig afrek hans frá
fyrri tíð þegar hann var lengi
vel einn fremsti íþróttamaður Íslendinga og þótt
víðar væri leitað.
„Ég hef ekkert í hyggju að minnka vinnu
eða hætta og hef engar áætlanir um
slíkt. Ég er enn við ágæta heilsu og
meðan svo er mun ég þramma í
vinnuna hvern dag og hef ennþá
afar gaman af. Mér kemur ekki til
hugar að eyða æviárunum annars
staðar en hér á Íslandi og helst
við vinnu. Það heillar mig ekkert
að dvelja erlendis enda tel ég mig
hafa upplifað og séð allt sem ég
vil sjá. Hér vil ég vera og hvergi
annars staðar.“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? ÖRN CLAUSEN HÆSTARÉTTARLÖGMAÐUR
Hef séð allt sem ég vil sjá
Örn Clausen.
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
seti Íslands, bauð til móttöku að
Bessastöðum í tilefni af því að í
gær kom út Íslandsatlas.
Sigurður Svavarsson, útgáfu-
stjóri hjá Eddu, sem gefur bók-
ina út, segir að í bókinni sé land-
ið kortlagt frá ystu annesjum til
hæstu tinda en 132 kort eru í bók-
inni og 43 þúsund örnefni sem
vísað er til í örnefnaskrá. Einn-
ig segir Sigurður að svipbrigði
landsins séu sýnd með stafrænni
kortatækni svo lesandinn skynji
hæð fjalla, dýpt dala og víðáttu
öræfanna líkt og hann fljúgi þar
yfir.
Íslandsatlas kominn út:
Líkt og að fljú-
ga yfir landið
ÉG ÓK EKKI YFIR
Limlesti strætóbílstjóra og mætir dómara
Á RAUÐU
„Vítavert gáleysi,“
segir strætóbílstjórinn
DV2x15 16.11.2005 20:23 Page 1