Réttur


Réttur - 01.01.1946, Page 34

Réttur - 01.01.1946, Page 34
34 RÉTTUR orð á sér strax á 16. öld að vera óstýrilát, erfið erlendum yfirdrottnurum — og að engilsaxnesk heimsblöð kvarta enn um það, hve viðkvæmir íslendingar séu varðandi frelsi sitt. Frelsisástin er þjóð vorri svo í blóð borin að erfitt verður að stinga þeirri þrá svefnþorn, hvaða brögðum, sem ame- rískir auðdrottnar kunna að beita. En sú frelsisást er snar þáttur hvers raunhæfs lýðræðis. Þá er í þriðja lagi jafnréttið. Jafnréttishugsjónin hefur löngum verið sterk með þjóð vorri, sökum þess að hún er órjúfanlega tengd þeirri mann- gildishugsjón, sem einkenndi þjóðfélag vort til forna, þrátt fyrir höfðingjavaldið, — og er einn bezti þáttur kristninnar, eins og hún hefur verið réttast skilin hér á landi. Þá hefur það og ýtt undir jafnréttishugsjónina meðal alþýðu, að löng- um var meginhluti þjóðarinnar fátæk alþýðustétt, mestöll arðrænd af erlendum drottnum. Smæð þjóðarinnar hefur og gert það að verkum, að jafnréttishugmyndin nær sterk- ari rótum, þar sem liver einstaklingur verður þjóðarheild- inni dýrmætari en verða myndi í stærri þjóðfélögum. — Jónas Hallgrímsson hefur allra skálda mest orpið bjarma á fornöld vora í kvæðum sínum, en þó vantar ekki gagnrýni lians á höfðingjavaldinu forna og kröfu alþýðunnar um jafnrétti, svo sem vísuorðin alkunnu sýna: „Á Alþinginu áður var ekki neitt nema höfðingjar; bíddu nú við, og sjáðu senn: svona á það að verða enn.“ íslenzk alþýða hefur að vísu á erfiðustu tímum sínum oft sætt sig við hið „sorglega jafnrétti til dauðans" svo notuð séu orð Sören Kierkegaards. Það kom jafnt fram í ferskeytlum sem Passíusálmum,* * Sbr.: „Þó þú berir fínni flík og fleiri í viisum lykla,

x

Réttur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.