Réttur - 02.05.1950, Blaðsíða 33

EGGERT ÞORB JARNARSON:
Viðhorf verkalýðsins
* •n
í kaupgjalds- og atvinnumálum
Með hverjum deginum, sem líður, skýrist andstæðan
milli þess tveggja ára tímabils, 1944—1946, sem kennt er
við nýsköpun atvinnuveganna, og þess tímabils, sem nú
stendur yfir, og kennt er við Marshallhjálpina.
Hið fyrra var tímabil mestu framfara í Islandssögunni
hingað til. Ríflegur hluti þjóðarauðsins var nýttur til tækni-
legrar umsköpunar og fullkomnunar atvinnuvega. Nýir
markaðir opnuðust, sem fólu í sér tryggingu fyrir mikilli
atvinnu landsmanna. Verkalýðurinn hafði þá að visu ekki
bolmagn til úrslitáhrifa á verzlunarmál þjóðarinnar. En
með hinu einstæða átaki nýsköpunaráranna fékk ísland
á örskammri stund tæknilega möguleika til varanlegrar
aukningar þjóðarteknanna og áframhaldandi kjarabóta
alþýðunnar.
Þetta tímabil var því aðeins mögulegt, að verkalýðurinn
hafði þá áhrif á ríkisvaldið með þátttöku Sósíalistaflokks-
ins í ríkisstjórn.
Og það er fróðlegt að minnast þess nú til samanburðar,
að einmitt þá, þegar verkalýðurinn reyndi að einbeita
orku þjóðarinnar að nýsköpunarframkvæmdum, hækkaði
verkalýðurinn kaup sitt með milligöngu þáverandi ríkis-
stjórnar.
Það tímabil, sem nú stendur yfir, stefnir í þveröfuga átt.
Þegar íslenzka borgarastéttin gekk bandaríska auðvaldinu
á hönd pólitískt, efnahagslega og hernaðarlega árið 1946
til þess að afla sér erlendrar verndar gegn íslenzkri alþýðu,
8