Réttur - 02.05.1950, Qupperneq 56

136
RÉTTUR
holt, „hér verðið þið barðir, þar til þið skríðið upp eftir
veggjunum. Ef þið játið ekki, hýðum við fram játninguna
úr Ibakhlutanum".
í Póllandi hefur nýlega verið gerð kvikmynd, sem að
innibaldi til er 1 beinu framhaldi af þýzku myndinni um
Haas-málið. Hún heitir Síðasti áfanginn og er lýsing á
hinum ægilegu glæpum nazismans í fangabúðunum i
Auschwitz, sannsöguleg út í æsar. í einu atriði myndar-
innar er sýndur fangi, hjúkrunarkona, sem er að syngja.
1 næsta klefa er hópur af konum, sem eru að leggja á
ráðin um það, hvernig afstýra megi með samstilltum að-
gerðum, að nazistar tortímdu fangabúðunum og öllum,
sem í þeim eru, í það mund er Rauði herinn nálgist. Ef
söngurinn þagnar, er það merki þess, að SS-böðlarnir eða
leiguþý þeirra séu að koma. Hjúkrunarkonan heitir í
veruleikanum Georgia Tanjeva, en er kölluð öðru nafni í
myndinni. Þegar hinir fyrrverandi kvenfangar söfnuðust
saman frá átta löndum fyrir skömmu til að vera viðstadd-
ar athöfn í Ravensbriick til minningar um hinar 92.000
konur, er þar voru myrtar, hafði sænskur blaðamaður
tal af Tanjevu. Hér fer á eftir frásögn hennar af því,
hvering hún lenti í klóm gestapo og var síðan flutt í
fangabúðirnar 1 Auschwitz og Ravenbruck, þar sem hún
lifði þrjú ægileg og þjáningarfull ár.
Ég er fædd í Búgaríu 1923, en fluttist sextán ára að
aldri til Póllands. Kornung gekk ég í hina sósíalistísku
verkalýðshreyfingu, sem í valdatíð pólska aðalsins varð
að starfa hálfleynilega. Faðir minn var kommúnisti,
bróðir minn féll á Spáni 1936. í september 1939 braust
heimsstyrjöldin út. Ásamt þúsundum annarra Pólverja
var ég send í þrælavinnu til Þýzkalands og í verksmiðju
í iMúnchen. Þjóðverjarnir vissu ekkert um starfsemi
mína í verkalýðshreyfingunni, annars hefðu þeir verið
fljótir að afgreiða mig.