Réttur - 01.05.1961, Side 41

R E T T U R
201
um skilningi, þ. e. verða annað hvort efnaðir menn, eða borgarar,
eða komast vel að sérréttindajötunni sem embœttismenn.
Yfirgnæfandi meirihluti bænda í öllum auðvaldslöndum, ....
eru kúgaðir af stjórnunum, vilja þær feigar og þrá „ódýra“ stjórn.
Verkalýðurinn einn er þess megnugur að koma þessu í framkvæmd,
og um leið og hann framkvæmir það stígur hann skref í áttina að
sósíalískri ummyndun ríkisins.“ (Lenín 1917).
„Allar fræðslustofnanir voru opnaðar almenningi til ókeypis
afnota og um leið hreinsaður af allri íhlutun ríkis og kirkju. Þar
með varð öllum kleift að ganga í skóla, og jafnframt voru vísindin
leyst úr þeim læðingi, sem stéttafordómar og ríkisstjórnarvald hafði
haldið þeim í til þessa.
Kommúnan í París átti auðvitað að verða öllum meiri háttar
efnahagsmiðstöðvum Frakklands til eftirdæmis. Jafnskjótt sem
kommúnukerfið hefði verið komið á í París og höfuðborgum hér-
aðanna, hefði hin gamla miðstjórn ríkisins orðið að víkja fyrir
sjálfstjórn framleiðendanna, einnig úti á landsbyggðinni. í hinum
stuttu frumdrögum að landssamtökum, sem Kommúnan hafði ekki
tíma til að vinna úr til fullnustu, er kveðið skýrt á um það, að
kommúna (að fyrirmynd Parísarkommúnunnar) sé hið pólitíska
form, jafnvel í minnstu þorpunum, og setja verði á stofn í staðinn
fyrir ríkisherinn eftirlitslið vopnaðrar alþýðu með sérstaklega
stuttum þjónustutíma í sveitunum. Hreppsfélög hvers héraðs áttu
aflur að fela fulltrúaráði í héraðsborginni umönnun sameiginlegra
mála, en þessi héraðsráð áttu aftur að senda þingmenn á þjóðarsam-
kundu í París. Umboð þingmanna áttu að vera afturkallanleg, og
þeir áttu að vera bundnir af hinum ákveðnu fyrirmælum kjósenda
sinna.....Það var um að gera að sníða af þau starfstæki gamla
i'íkisvaldsins, sem aðeins höfðu kúgunarhlutverki að gegna, en
hin réttlætanlega og þjóðnýta starfsemi þessa valds, sem taldi
sig standa ofar samfélaginu, skyldi fengin í hendur ábyrgra þjóna
samfélagsins. í stað þess að ákveða þriðja eða sjötta hvert ár, hver
ur flokki ríkjandi stéttar skyldi vera fulltrúi og böðull þjóðarinnar
1 þinginu, átti nú alþýðan, skipulögð í kommúnum, að njóta hins
almenna kosningaréttar á sama hátt og atkvæðisréttur einstaklings-