Réttur - 01.10.1931, Blaðsíða 27

Rjettur] HVERSVEGNA ERU LÆRÐIR MENN
219
íng frá þeim, sem þjóðin hefur að erfðum lært að líta
upp til sem sér betri manna. Lærðum mönnum er
þannig oft vorkunn, þótt þeir láti villast af þeirri
blekkíngu, sem falin er í hinu háa kaupgjaldi þeirra,
og haldi, að þeir hafi um leið skyldur gagnvart hinu
ríkjandi þjóðskipulagi til þess að berjast alt hvað
þeir orka, eða þá að minsta kosti greiða atkvæði sitt
gegn öllum áhugamálum hinna, sem hafa lágt kaup-
gjald eða kannske ekkert að borða, hvorki handa sér
né börnum sínum. Margir lærðir menn hljóta líka ýms
fríðindi af því að hánga utan í yfirstéttinni eða selja
sig henni á leigu og gera þá í ágóðavon baráttu hennar
að sínu áhugamáli, en þessi leikur verður skammgóður
vermir fyrir þá, sem lifa það, að takið á auðlindunum
verði flutt úr hönd yfirstéttarinnar yfir í þá einu,
sönnu hönd, og eru hér um mörg hrapalleg dæmi þar í
löndum, sem byltíngar hafa gerst.
Ennfremur er vel skiljanlegt sálfræðilega, að menn,
lærðir og leikir, sem búa við góð laun og geta þannig
aflað sér tiltölulega fullkominna lífskjara séu fullir
tregðu gagnvart baráttu fjöldans fyrir samskonar lífs-
kjörum og þeir hafa sjálfir, og er þessi skiljanlega
tregða (sem er auðvaldinu svo nauðsynleg, enda rækt-
uð af mikilli kostgæfni í smáborgurunum, bólverki í-
haldsins) vorkunnarmál, og þarf ekki endilega að vera
sprottin af heimsku eða illmensku eins og annars er
alment álitið, þegar óvinir auðvaldsins sakfella þá, sem
veita þessari hryllilegu mannfélagsstétt stuðníng sinn.
Það er a. m. k. vægara að orði komist, ef sagt er, að
þessi tregða sé öllu fremur sprottin af persónulegri
vellíðan.
En annað er þó ennþá meira vorkunnarmál, og sá
hlutur hefur einnig aðallega þýðíngu sem sálfræðileg
staðreynd, og á sér einkum stað um eldri lærdóms-
menn og þá, sem mentast hafa í mjög höfðingjasinn-
uðum og forneskjulegum háskólum. Þeir eru ekki að-