Réttur - 01.10.1931, Blaðsíða 56

248 TILBÚINN ÁBURÐUR [Rjettur
hershöndum og notuð til að kúga hann og þann bænda-
fjölda, sem þarf á áburðinum að halda.
Til áramóta 1927—1928 höfðu íslenskir bændur lítil
kynni af öðrum áburði en Noregssaltpétri og Chile-
saltpétri. Framleiðandi þessa Noregssaltpéturs var
Norsk Hydro Elektrisk Kvælstofaktieselskab í Noregi.
Skýrslur þessa fyrirtækis sýna að frá og með árinu
1911 til 1927 hefir það greitt hluthöfum í arð af bréf-
um sínum yfir 87 miljónir króna. Einnig hefir það
greitt ágóðahluta til stjórnenda og annara æðri em-
bættismanna sinna rúmar 5 milj. f ýmsa sjóði er fé-
lagið búið að safna á þessum árum um 45 milj. kr. Og
enn munu ýmsar deildir hafa safnað í sérstaka sjóði,
er áreiðanlega nema allmiklum upphæðum.
Árið 1925 mynduðu 7 efnaiðnaðarverksmiðjur í
Þýskalandi með sér sölusamband eða hring. Fremsta
og sterkasta í þessum hring var verksmiðja Badische
Anilin und Sodafabrik. Hringurinn nefnir sig I. G.
Farben-industri A. G.*)
I. G. F. hafa þá aðferð við vinslu á köfnunarefni úr
loftinu, sem kend er við eða kölluð Haber-Bosch að-
ferðin og er hún miklu hentugri en sú, sem Norsk-
Hydro í Noregi hafði notað. Ekki var annað sýnna en
I. G. F. hringurinn mundi alveg ráða niðurlögum
Norsk Hydro í samkeppninni og haustið 1927 varð það
að leita samkomulags við þá. Síðan hefir Norsk Hydro
aðeins verið einn stór hlekkur í þessum okurhring.
Meiri hluti stjórriari og fulltrúaráðs Norsk Hydro eru
erlendir auðkýfingar. Til nauðsynlegra breytinga á
iðnrekstrinum, er nú skyldi sniðinn eftir Haber-Bosch
aðferðinni, vár tekið 20 miljón dollara lán eða 76 milj.
norskar krónur hjá National City Bank of New York.
*) Nánari frásögn um þennan volduga hrjng, I. G. F. er í
»Rjetti«, 15. árg. 1. hefti og vísast þangað viðvíkjandi öllum
nánari upplýsingum um hann.