Réttur - 01.10.1931, Blaðsíða 34

226 5-ÁRA ÁÆTLUNIN [Rjettur
un, að auka menningu og menntun lýðsins á öllum
sviðum, fyrst og fremst með því að veita öllum fjöld-
anum undirstöðumenntun. Að lcoma á almennn skóla-
skyldu í barnaskólíum, var því fyrsti áfanginn.
Haustið 1928 hófst 5-ára áætlunin. Þegar á fyrsta
ári kom það í ljós, að þessi risavaxna áætlun, sem ó-
vinir sósíalismans hæddu og töidu vitfirring eina, væri
allt of lág. Verkalýðurinn vann með slíkum eldmóði og
áhuga að framkvæmd hennar, að ekki einu sinni hinir
bjartsýnustu foringjanna höfðu þorað að reikna með
því. Með þessu breyttust líka skilyrðin fyrir fram-
kvæmd menningaráætlunarinnar. Hin efnalegu skilyrði
jukust, en jafnframt jókst þörfin á hraðri framkvæmd
hennar, sérstaklega þurfti nú að hraða framkvæmd
skólaskyldunnar. Það var því gerö sérstök 5-ára áætl-
un fyrir menningamppbygginguna jafnhliða 5-á,ra
áætlun hinnar efnalegu uppbyggingar.
Aldrei hefir heimurinn þekkt eins hraðfara aukning
framleiðslunnar, sem þá, er framkvæmd er með 5-ára
áætluninni. Framfarirnar í menningu og menntun
fjöldans varð því einnig að taka framförum, sem hing-
að til höfðu aldrei þekkst, og ómögulegt er, þar sem
kapitalisminn ríkir.
5-ára áæthm menningarstarfsins.
Við skulum nú líta á ýmsar hliðar þessarar áætlun-
ar, framkvæmd hennar og horfur. Árið 1926 voru 50
milj. manna eldri en 12 ára ólæsir og óskrifandi í Rúss-
landi. Samkvæmt 5-ára áætluninni á að kenna 18—19
miljónum þessara manna að lesa og skrifa, eða fjór-
falt fleirum en 5 árin þar á undan. Á fyrsta ári var
2,7 miljónum kennt þetta, sem sé helmingi fleirum en
ætlast var til. Áætlunin fyrir annað árið var því hækk-
uð upp í 7,5 milj. Nú er taliö víst, aö viö lok 5-ára áætl-