Réttur - 01.01.1971, Blaðsíða 13

Kommúnarðar skotnir niður við múrinn í Luxembourg-garðinum.
Keisaradæmi Napoleons III. hafði hrunið eins og
spilaborg í september 1870, þegar hinn vígreifi
prússneski her gerði keisaraherinn „heimaskíts-
mát" í borginni Metz í A-Frakklandi. En París féll
ekki að svo stöddu: lýðveldi var lýst yfir og allir
vopnfærir íbúar borgarinnar gengu í s. k. þjóð-
varðlið. I skjóli þess dubbuðu fulltrúar Parísar á
fyrrverandi löggjafarþingi sig upp i „landvarnar-
stjórn". Stjórnin stóð hins vegar ekki undir nafni;
hún tvísté milli tveggja elda: hinna vopnuðu öreiga
Parísar og innrásarhers Prússa. Hinn 28. janúar
1871 gafst stjórnin upp á þvi að rjúfa umsátrið um
Paris, undirritaði vopnahlé og uppgjöf Parisar. tn
sigurvegararnir voguðu sér ekki að fara sigurgöngu
um borgina, heldur létu þeir sér nægja að hertaka
norðausturhorn hennar, sem var óbyggt að mestu.
12. febrúar kom saman í Bordeaux þjóðþing, sem
kosið hafði verið til i almennum kosningum. Var
því ætlað að taka afstöðu til friðarskilmála Bis-
marcks; þingið var skipað hægri mönnum að yfir-
gnæfandi meirihluta og fól hinum gamalreynda
Thiers forystu fyrir framkvæmdavaldi hægri afl-
anna. Valdi hann stjórn sinni aðsetur I Versölum
I von um að vinna þaðan höfuðborgina á sitt band.
Til þess að tryggja völd eignastéttanna freistaði
hann fyrst af öllu að afvopna verkamenn borgar-
innar. „Hinn 18. marz 1871 sendi hann deildir úr
fastahernum með skipun um að ræna stórskotaliðs-
vopnum, sem þjóðvarðliðið átti .... Tilraunin mis-
tókst. París bjóst til varnar sem einn maður. Yfir-
lýst stríð hófst milli Parísar og frönsku rikisstjórn-
arinnar, sem sat í Versailles. Hinn 26. marz var
13