Réttur - 01.01.1971, Blaðsíða 34

vinnandi og hungrandi hluta mannkynsins til frels-
isbaráttu og uppbyggingar í heimshluta hans.
7. AUÐVALD í ÚLFAKREPPU
Auðhringavald veraldar er í úlfakreppu, þótt ríkt
sé og voldugt, berist mikið á og láti hátt. Sífellt
þrengist hringurinn að því og þótt verkalýður stór-
iðjulandanna sjálfra sé eigi enn í byltingarhug, þá
titrar þó „fúin mannfélagshðll" auðvaldsins öðru
hvoru af voldugum verkföllum vel skipulagðra
verkalýðssamtaka eða jafnvei af uppþotum og upp-
reisnum stúdenta eða negra, svo ekki sé talað um
hinar fornu ný-lendur og hálf-lendur.
Auðmannastétt Bandaríkjanna hugðist fyrir rúm-
um tveim áratugum, hrinda sókn sósialismans til
baka („roll back“), þurrka fyrst út alþýðulýðveldin
og síðan mola Sovétrikin sjálf með atómsprengju
sinni. Nú verður þessi volduga og rika stétt að
sætta sig við byltingarhreiðrið Kúbu við bæjardyrn-
ar — og horfa upp á fordæmi þess fylgt í fleiri
löndum Monroe-kenningarinnar.
Enginn skyldi þó vanmeta hvorki vald né slægð
né grimmd auðmannastéttanna, þótt þróunin hafi
verið þeim andstæð um áratugi.
Auðvald Bandarikjanna á þær helsprengjur kjarn-
orkunnar, er geta bundið endi á tilveru mannanna.
Auðvald heimsins hefur sýnt mikla hæfileika til
að laga sig að nýjum kringumstæðum og læra af
andstæðingum sínum, marxistunum. Það hefur sýnt
slægð sína í „nýlendustefnunni nýju", að ná þar
efnahagslegum undirtökum, sem það áður hafði
stjórnarfarsleg yfirráð. Það hefur lært af marxism-
anum að reyna að hafa áhrif á kreppulögmál auð-
valdsskipulagsins: beita áhrifum rikisvaldsins til
þess að hindra að kreppurnar yrðu svo djúpar sem
fyrrum, þótt sú bogalist kunni enn að bregðast því.
Og framar öllu hefur auðvald heimsins gert fjöl-
miðlunartækin — hverra áhrif hafa margfaldast —
blöð, sjónvarp, kvikmyndir o. s. frv. að svo að
segja einokuðum áhrifatækjum sínum, svo að segja
má að þau séu nú svipað „ópíum fyrir fólkið" —
ekki sízt það, sem værukært verður vegna stund-
arvelgengni — og trúarbrögðin voru forðum i þjón-
ustu yfirstétta. Áhrifavald þessara geigvænlegu
áróðurstækja auðmannastéttanna verður þvl tilfinn-
anlegra og hættulegra sem áhrifatækjum verkalýðs-
hreyfingarinnar hefur hnignað bæði að gæðum og
magni siðustu áratugi i Evrópu og Ameriku, þrátt
fyrir og sumpart vegna aukins valds alþýðuríkja,
sem ekki skilja alþjóðlegt gildi áróðursins fyrir bar-
áttu sósialismans, en gefa hinsvegar sjálf auðvald-
inu hvað eftir annað góða aðstöðu til áróðurs gegn
sósialisma. Sósíalistiska verklýðshreyfingin þarf
sannarlega að sýna hæfni sina til þess að læra af
auðvaldinu í þessum efnum, en láta það ekki bara
læra af sér.
Georg Brandes sagði eitt sinn að ekkert villidýr
jarðarinnar væri eins grimmt og burgeisinn, sem
óttaðist um peninga sina.
Auðmannastétt Bandaríkjanna hefur þegar sýnt
að i grimmd tekur hún öllu fram, sem áður hefur
þekkzt á jarðriki. Það sannar þlóðferillinn frá Hiro-
shima til Vietnam. Það eru engin þau hryðjuverk
til, sem þessari yfirstétt er ekki trúandi til. Og hún
er um leið sú yfirstétt veraldarsögunnar, sem mest-
an hefur máttinn til illverka af þeim öllum, einnig
þess ilivirkis að útrýma lífinu á jörðinni.
34