Réttur - 01.04.1971, Blaðsíða 15

leið og hann sagði, að hann „efaðist um að
nokknr þjúð í heiminum byggði afkomu sína
á jafn fallvöltum hlut og lifandi fiski synd-
andi í sjónum," eins og Islendingar gerðu.
ERLEND STÓRIÐJA
Ekki höfðu umræður um stóriðju staðið
lengi, þegar ljóst varð, að helztu boðberar
hennar töldu með öllu útilokað, að Islend-
ingar gætu sjálfir átt þau stóriðjufyrirtæki,
sem byggja þyrfti í landinu. Þeirra skoðun
var sú, að leita yrði til erlendra auðfyrirtækja
og fá þau til að taka að sér að byggja og reka
stóriðju-fyrirtækin á Islandi.
Þessi skoðun forystumanna stjórnarflokk-
anna er nú orðin fast mótuð og yfirlýst stefna
ríkisstjórnarinnar um þróun atvinnulífsins í
landinu á komandi árum.
Nú eru lagðar fram miklar fjárhæðir ár-
lega til virkjunarrannsókna, sem algjörlega
eru miðaðar við stórvirkjanir í því skyni að
hægt verði að bjóða erlendum auðfyrirtækj-
um lágt raforkuverð til reksturs stóriðju á
þeirra vegum.
Samningarnir við Swiss Alumínium um
álverið í Straumsvík mörkuðu stefnuna i
þessum málum. Þar var aðeins um byrjun að
ræða, á eftir eiga að koma, jafnvel 20 slík
álver, eins og sagt hefur verið og einnig önn-
ur erlend stóriðju-fyrirtæki.
STEFNA ALÞÝÐUBANDALAGSINS
Við Alþýðubandalagsmenn höfum snúizt
gegn þessari stefnu ríkisstjórnarinnar um
þróun íslenzkra atvinnumála.
Við höfum bent á þá hættu, sem af því
myndi leiða, að veita erlendum auðhringum
slíka drottnunaraðstöðu í atvinnumálum
landsins.
Alkunna er, hvernig farið hefir í ýmsum
löndum, þar sem erlendir auðhringar hafa
fengið slíka drottnunaraðstöðu. I flestum
ríkjum Mið- og Suður-Ameríku hafa banda-
rísk auðfélög náð slíkri aðstöðu, með hræði-
legum afleiðingum fyrir efnahagsafkomu og
efnahagsstöðu þeirra ríkja.
Við Alþýðubandalagsmenn höfum bent á,
að íslenzka þjóðin á vissulega aðra og betri
möguleika til að tryggja sér batnandi lífs-
kjör, en þá, að leggja í hendur erlendum
aðilum yfirráðin yfir atvinnumálum sínum.
Við höfum lagt áherzlu á að komið yrði
npp nýtízku fullvinnslu-iðnaði landsmanna
sjálfra, sem hefði það megin verkefni að full-
vinna til útflutnings þau hráefni, sem til
falla í landinu.
I þessum efnum yrði fyrst og fremst um
að ræða fullvinnslu sjávaraflans og nokkurra
framleiðsluvara landbúnaðarins.
A það hefur verið bent, að með fullkom-
inni nýtingu fiskaflans mætti tvö- til þre-
falda útflutningsverðmæti sjávarútvegsins frá
því sem nú er.
LÍTILL EFNAHAGSÁGÓÐI
AF ERLENDRI STÓRIÐJU
En hver er þá hinn marg umtalaði og
mikið lofaði efnahagságóði af erlendri stór-
iðju? Og hvernig lítur út samanburður á
efnahagslegum ávinningi af erlendri stóriðju
annarsvegar og eigin framleiðslu landsmanna
hins vegar?
A s.l. ári — 1970 — nam heildarverð-
mæti sjávaraflans nokkuð yfir 10 miljörðum
króna.
A sama ári nam brúttó-útflutningsverð-
mæti álversins í Straumsvík 1.7 miljörðum
króna.
Þessar tvær upphæðir er þó ekki hægt að
bera saman nema með miklum skýringum.
71