Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 4

bæði væru bótaþegar. Nyti annað hjóna bóta
átti að hækka þær í 7000 kr. ef samanlagðar
tekjur þeirra færu þá ekki yfir 13300 kr.
Hækkunin, sem hver átti að fá, var sú upp-
hæð, sem hann skorti til þess að ná þeim
tekjumörkum, sem hér hafa verið greind, og
kostnaður af þessari lágmarkstekjutryggingu
var áætlaður 85 milj. kr. á ári.
Yms önnur hækkunarákvæði voru í lög-
unum. Lífeyristryggingar átm almennt að
hækka um 20%, en barnalífeyrir þó um
40%. Réttur til barnalífeyris var einnig
rýmkaður. Hann átti að greiðast til 17 ára
aldurs í stað 16 ára áður, og gert var að
skyldu að greiða lífeyri með barni látinnar
móður, en þar var um verulega afstöðubreyt-
ingu hjá lagasmiðum að ræða.
Tryggingalöggjöfin hefur frá upphafi
mótast af þeirri þjóðfélagsmynd, að faðir
væri framfærandi barns, en móðir ekki nema
í einstökum tilvikum. I samræmi við það
hefur lífeyrir verið greiddur með barni, ef
faðirinn er látinn eða öryrki. Sé móðirin
hins vegar látin eða öryrki hefur verið mikil
tregða á að viðurkenna að barnið hafi misst
framfæranda. Orðanna hljóðan í lögunum
var á þessa leið. „Tryggingaráð getur ákveðið
að greiða ekkli allt að fullum barnalífeyri, ef
fráfall eiginkonu veldur tilfinnanlegri röskun
á afkomu hans”.
Ekki var gert ráð fyrir hækkun fjölskyldu-
bóta, sem greiddar eru með öllum börnum
án tillits til aðstæðna, að þessu sinni, enda
hefur hækkun þeirra oftast verið í tengslum
við dýrtíðar- eða vísitöluráðstafanir af ein-
hverju tagi, í stað þess að fylgja öðrum
bótum.
Alþýðubandalagið hélt því hiklaust jram,
að óverjandi vceri að láta jramkvcemd þessara
umbóta bíða áramótanna, og fleiri voru sama
sinnis. I málefnasamningi stjórnar Ólafs
Jóhannessonar er því kveðið svo á að flýta
skuli lögtekinni hækkun elli- og örorkulíf-
eyris með setningu bráðabirgðalaga. Það kom
í hlut Alþýðubandalagsins að jara með trygg-
ingamál í hinni nýju ríkisstjórn, og það fyrsta
sem skráð er í stjórnartíðindum eftir stjórn-
arskiptin eru bráðabirgðalög Magnúsar Kjart-
anssonar, þar sem ákveðið er, að gildistöku-
dagur allra ákvceða laganna um hcekkun bóta
og rýmkun á rétti bótaþega skuli vera 1.
ágúst 1971 í stað 1. janúar 1972.
Þar með varð lágmarkstekjutryggingin
staðreynd, almennur elli- og örorkulífeyrir
hækkaði i 5880 kr. á mánuði, en barnalíf-
eyrir í 3009 kr.
Þrátt fyrir þessar lagfæringar vantaði enn
mikið á að hlutur bótaþega væri viðunandi,
og í ágústmánuði skipaði tryggingaráðherra
nefnd til þess að framkvæma það ákvæði
stjórnarsáttmálans, „Að endurskoða allt
tryggingakerfi, m. a. með það fyrir augum
að greiðslur almannatrygginga t'l aldraðs
fólks og öryrkja verði hækkaðar að því
marki, að þær nægi til framfæris þeim bóta-
þegum, sem ekki styðjast við aðrar tekjur".
Sú nefnd hefur ekki lokið heildarverkefni
sínu, en í desember var samþykkt á Alþingi
stjórnarfrumvarp um breytingu á almanna-
tryggingalögum, sem nefndin hafði samið.
Þar er fyrst og fremst fjallað um það meg-
inverkefni að tryggja afkomu þeirra, sem
ekki styðjast við aðrar tekjur en trygginga-
bætur, og lágmarkstekjutryggingin hækkuð
úr 7000 kr. á mánuði í 10.000 kr. fyrir ein-
stakling og úr 13-300 kr. í 18.000 fyrir hjón.
Kostnaður af þessari hækkun er áætlaður
tæpar 260 milljónir króna árið 1972. Með
þessari myndarlegu hcekkun höfum við kom-
izt mjög ncerri því að tryggja bótaþegum tekj-
ur, sem cetla má að geti nokkurn veginn
hrokkið fyrir nauðþurftum a. m. k., ef ekki
er um mikil útgjöld vegna húsnæðis að ræða.
180